Αναζήτηση
Από το Χουδέτσι (Κρήτη) των 800 ανθρώπων, στο πολυεθνικό κέντρο της Μουσικής του Κόσμου (Womex). Δεν απέχουν τόσο όσο νομίζετε.
Ο Ρος Ντέιλι είναι η απόδειξη
Γεννήθηκε στην Αγγλία, από Ιρλανδούς γονείς. Μεγάλωσε στον Καναδά, την Αμερική και την Ιαπωνία και, αφού πέρασε μέσα από τα μουσικά μονοπάτια της Ινδίας και της Αφρικής, αποφάσισε- εδώ και 30 χρόνια – να ζήσει μόνιμα στην Ελλάδα (εκ των οποίων τα μισά στην Κρήτη). Ο πιο… πολυεθνικός Ιρλανδο-Κρητικός της Ελλάδας, με βάση το χωριό Χουδέτσι της Κρήτης ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο αφού θεωρείται εξέχον μέλος της μεγάλης κοινότητας της World Μusic, που αγαπάει το ανακάτωμα των ήχων και των πολιτισμών. Φέτος, μάλιστα, ήταν από τους τιμώμενους καλλιτέχνες της W orld Μusic Εxpo (Womex), που έγινε πριν από μερικές ημέρες στη Σεβίλλη. Η επιλογή του κουαρτέτου του, ανάμεσα σε 600 συγκροτήματα από 100 χώρες, να παίξει μπροστά σε ένα μεγάλο πολυεθνικό κοινό, υποδηλώνει ότι κατέχει ένα εκτόπισμα στον χώρο της Μουσικής του Κόσμου.
Στις ερωτήσεις μας απαντάει με τη σαφήνεια και την καθαρότητα ενός ουσιαστικά καλλιεργημένου και ορθολογιστικού νου, κάνοντας τέλεια χρήση της ελληνικής- σε άπταιστη κρητικο-αγγλική προφορά. Ένας πολίτης του κόσμου, ένας δάσκαλος που έχει πάθος να μεταφέρει την αγάπη του για τη μουσική.
«Η μουσική μπορεί να σου δώσει ό,τι της ζητήσεις. Τα πάντα. Αλλά χρειάζεται να της δώσεις κι εσύ κάτι.
Συγκέντρωση.
Προσοχή», λέει ο Ροζ Ντέιλι
Σας επέλεξαν ανάμεσα σε 600 συγκροτήματα… Πιο γνωστός εκεί απ΄ ό,τι εδώ; Tα τελευταία 5 χρόνια δουλεύουμε πιο πολύ στο εξωτερικό. Συναυλίες σε όλη την Ευρώπη. Και την Ασία. Μαλαισία, Ταϊβάν… Σε λίγο θα πάμε Τουρκία…
Εδώ νιώθει αποκλεισμένος κάποιος που θέλει να διαφοροποιηθεί μουσικά; Στο εξωτερικό πώς είναι τα πράγματα;
Έξω υπάρχουν περισσότεροι εναλλακτικοί χώροι. Δεν είναι παράλογο αυτό. Μια μειοψηφική τάση που υπάρχει στον αγγλόφωνο κόσμο συγκεντρώνει έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων. Βέβαια, σήμερα πολλά πράγματα ανατρέπονται λόγω της τεχνολογίας. Κανείς δεν απευθύνεται πλέον στους ανθρώπους που είναι γεωγραφικά κοντά του…
Εσάς ειδικά, πρέπει να σας έχει βοηθήσει πολύ η τεχνολογία…
Πάρα πολύ. Η Σχολή που έχουμε στην Κρήτη (σ.σ.: εδώ και χρόνια έχει δημιουργήσει το μουσικό εργαστήρι «Λαβύρινθος») είναι στο χωριό Χουδέτσι, ένα χωριό 800 ανθρώπων. Κάθε χρόνο, όμως, μαζεύονται εδώ μουσικοί απ΄ όλο τον κόσμο- κορυφαίοι δάσκαλοι στο είδος τους- και γίνονται περί τα 30 σεμινάρια. Χωρίς την τεχνολογία θα ήταν αδύνατον να γίνει αυτό. Τώρα επικοινωνούμε με όλο τον κόσμο. Και μας ξέρουν άνθρωποι απ΄ όλο τον κόσμο.
Με την Ελλάδα δουλεύετε λιγότερο. Γιατί; Δεν ενδιαφέρονται;
Δεν μπορώ να πω κάτι τέτοιο. Απλά, εδώ δεν υπάρχουν χώροι κατάλληλοι. Ίσως γιατί η μουσική ζει κατά 80% σε χώρους μαγαζιών. Γι΄ αυτό που κάνουμε εμείς χρειάζονται θεατρικοί χώροι, να μη μας αποσπούν οι θόρυβοι, να μπορούμε να συγκε ντρωθούμε. Είναι ένα είδος μουσικής που ζητάει συγκέντρωση- και από τους ακροατές. Πρέπει να το διευκρινίσουμε αυτό. Άλλο είναι μουσική ακρόαση, άλλο βάζω το ραδιόφωνο να παίζει κι εγώ σιδερώνω…
Αυτό- το να καθήσεις δηλαδή σιωπηλός και να ακούς- δεν είναι και πολύ μέσα στην κουλτούρα μας…
Και πρέπει να επιμένουμε να μην είναι; Αν και πουθενά πλέον δεν είναι… Κρίμα. Γιατί η μουσική μπορεί να σου δώσει ό,τι της ζητήσεις. Τα πάντα. Αλλά χρειάζεται να της δώσεις κι εσύ κάτι. Συγκέντρωση. Προσοχή.
Εντελώς αντίθετα αυτά που λέτε από την κουλτούρα της… ταχύτητας.
Υπάρχουν πολλές κουλτούρες σήμερα- και δεν νομίζω ότι η μία μπορεί να διεκδικήσει την αποκλειστικότητα. Την πλειονότητα- ίσως…
Η Κρήτη σας έχει ποτίσει με τον ήχο της;
Σίγουρα. Κάθε φορά που ασχολούμαι με μια μουσική παράδοση με επηρεάζει- και ο λόγος που το κάνω αυτό είναι ότι τις αγαπάω τις μουσικές αυτές. Κι όταν αγαπάς κάτι, όχι μόνο επηρεάζεσαι, αλλά γίνεσαι ένα με αυτό.
Η σχέση της κρητικής μουσικής με την ινδική;
Aνήκουν και οι δύο στη λεγόμενη «τροπική μουσική», δηλαδή στην ίδια μουσική οικογένεια. Όπως και οι μουσικές όλων αυτών των χωρών που είναι ενδιάμεσα- της Βόρειας Αφρικής, της Ανατολικής Μεσογείου, του Καυκάσου, της Μικράς Ασίας…
«Είμαι από παντού και πουθενά»
Έχοντας ζήσει και στα δύο ημισφαίρια της Γης – και αν υποθέσουμε ότι η μουσική εκφράζει και κάτι πέρα από αυτή- ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ Δύσης και Α νατολής;
Υπάρχει μια διαφορά σημαντική. Στον κόσμο της Δύσης- κι όσο ερχόμαστε στη σύγχρονη εποχήυπάρχει πολύ ενδιαφέρον γύρω από την προσωπική έκφραση του καλλιτέχνη. Αυτό που έχει στον εσωτερικό του κόσμο, να το βγάλει προς τα έξω. Στην Ανατολή- και ειδικά όσο πάμε στο παρελθόν- δεν συμβαίνει αυτό. Η μουσική κυρίως εξυπηρετεί τον σκοπό της υπέρβασης του προσωπικού- οπότε μέσω της μουσικής υπερβαίνεις την προσωπική διάσταση.
Γεννηθήκατε στην Αγγλία. Μεγαλώσατε στον Καναδά, στην Αμερική και την Ιαπωνία και βρεθήκατε να ασχολείστε με την ινδική μουσική και κάποια στιγμή με την κρητική. Πώς έγινε αυτό;
Εγώ δεν αισθάνομαι να είμαι από πουθενά. Όλη μου η ζωή είναι προσαρμογή σε διάφορα περιβάλλοντα, εκ των οποίων κανένα δεν είναι δικό μου. Άρα, όλα είναι και δικά μου…
