Το παλιό σπίτι του Μοχάμεντ Ισμαήλ βρίσκεται στους τάφους που συνδέονται μεταξύ τους με ειδικά τούνελ. Αυτός και οι γείτονές του είναι οι τελευταίοι ενός μοναδικού είδους: ζουν σε ένα χωριό που ονομάζεται Κούρνα, δυο βήματα από την Κοιλάδα των Βασιλέων στην Αίγυπτο.


Τα σπίτια τους, όπως σημειώνει ο Νάιτζελ Ρίτσαρντσον στους «Σάντεϊ Τάιμς», είναι φαραωνικοί τάφοι και οι ίδιοι κάποτε έκαναν λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων, κοροϊδεύοντας τις τοπικές Αρχές, ήταν δε ειδικοί στην κατασκευή ψεύτικων θησαυρών. Μάλιστα, ορισμένοι ακόμα εφαρμόζουν αυτές τις παλιές παράνομες πρακτικές, χρησιμοποιώντας ως κάλυψη την ενασχόλησή τους με τουριστικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για τους απογόνους των Βεδουίνων νομάδων που έχουν ζήσει στην Κούρνα για εκατοντάδες χρόνια. Τα σπίτια τους μέσα στους τάφους αποτελούν εξέλιξη της αρχής γνωστής στους Άραβες ως «η αρχή του πέτρινου σπιτιού». Σύμφωνα με αυτήν νομάδες χρησιμοποιούν σπηλιές ή τάφους για καταφύγιο, τελικά παραμένουν σε ένα μέρος, χτίζουν μόνιμες εστίες και σχηματίζουν μία κοινότητα.

Εδώ και περίπου έναν αιώνα, η αιγυπτιακή κυβέρνηση θέλει να τους απομακρύνει από τα σπίτια τους στις περιοχές των φαραωνικών τάφων, αλλά πλέον η απόφασή της είναι οριστική. Για ορισμένους, αυτή η απομάκρυνση των κατοίκων από τους τάφους θεωρείται δώρο για την αρχαιολογία, καθ΄ ότι τώρα θα μπορέσουν ίσως να ανακαλυφθούν, να μελετηθούν, να αξιολογηθούν και να εκτεθούν σε μουσεία στη θέση που τους αρμόζει μυριάδες ακόμα θησαυροί ανεκτίμητης αρχαιολογικής αξίας. Για άλλους, όμως, η ολοσχερής καταστροφή της Κούρνας και του μοναδικού τρόπου ζωής των κατοίκων της- οι οποίοι θα μετακινηθούν σε μία νεόκτιστη περιοχή που απέχει τέσσερα χιλιόμετρα από τα παλιά τους σπίτια και βρίσκεται στην άκρη της ερήμου της Σαχάρας- είναι μία τραγωδία.

Μετακίνηση. Πίσω από τη μετακίνηση των κατοίκων του χωριού υποκρύπτεται μία πολυετής διαμάχη της αιγυπτιακής κυβέρνησης και των κατοίκων της. Ακόμα και ανεξάρτητοι παρατηρητές της υπόθεσης, όπως ο 25χρονος Βέλγος αιγυπτιολόγος Πιέρ Κουσεμάν, αναφέρουν ότι κίνητρο της αιγυπτιακής κυβέρνησης εν προκειμένω δεν είναι οι αρχαιολογικές της ευαισθησίες, αλλά ο αντίκτυπος που η ανακάλυψη νέων σημαντικών ευρημάτων από τους φαραωνικούς τάφους θα έχει στον τουρισμό. Προσθέτει δεν ότι «διαδεδομένη πεποίθηση στον κόσμο είναι πως οι αιγυπτιακές Αρχές ουδόλως ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους της Κούρνας και ότι χαίρονται που αυτοί οι νομάδες, οι οποίες επί αιώνες κορόιδευαν επιτυχώς τις Αρχές, ανακαλύπτοντας ανεκτίμητους αρχαιολογικούς θησαυρούς τους οποίους εμπορεύονταν κάτω από τη μύτη τους, επιτέλους θα πληρώσουν…».

Γεγονός είναι πως σε αυτή τη γη των κρυψώνων και των κρυφών ευρημάτων είναι κάπως δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς την αλήθεια από το ψέμα. Αλλά ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: στην προσπάθειά της να διατηρήσει αποδοτικό έναν νεκρό αρχαίο πολιτισμό, η Αίγυπτος έχει καταστρέψει έναν ζωντανό. Τον δικό της… Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του Σιντ Αχμέτ, ο οποίος επί 17 χρόνια εργαζόταν ως συντηρητής στην Κοιλάδα των Βασιλέων, προτού το ασετόν που χρησιμοποιούσε για να καθαρίζει και να διατηρεί τις επιγραφές στους αρχαίους τάφους τον βλάψει σοβαρά στην υγεία. Τώρα φτιάχνει πολύ καλά αντίγραφα αντικειμένων που έχουν βρεθεί μέσα στους τάφους αυτούς. Κατασκευάζει και ψεύτικα αρχαία, τα οποία πουλάει σε ανυποψίαστους τουρίστες ως αληθινά, με τη βοήθεια σαβάνων από μούμιες. Τώρα, όμως, οι δουλειές τελειώνουν…

Ψάχνουν αμύθητους θησαυρούς


Φαραωνικοί τάφοι και οι αμύθητοι θησαυροί που μπορεί να περιέχουν είναι το κλειδί σε αυτή τη διαμάχη ανάμεσα στον λαό και την κυβέρνηση. Η Κούρνα βρίσκεται στη δυτική όχθη του Νείλου στην Άνω Αίγυπτο, απέναντι από την τουριστική πόλη του Λούξορ στην άλλη πλευρά του ποταμού.

Είναι ακριβώς στη μέση της Θηβαϊκής Νεκρόπολης, η οποία έχει πάρει αυτήν την ονομασία επειδή η αρχαία αιγυπτιακή πόλη των Θηβών, στην τοποθεσία του σύγχρονου Λούξορ, έθαβε εδώ τους νεκρούς της με τέτοια μεγαλοπρέπεια που δεν έχει επιδείξει κανένας άλλος πολιτισμός. Τουλάχιστον 600 τάφοι στην τοποθεσία αυτή δεν έχουν εξερευνηθεί, σύμφωνα με τον δρα Μανσούρ Μπορέικ, γενικό διευθυντή της Νότιας Άνω Αιγύπτου για το Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων. «Καθένα από τα σπίτια σε αυτήν την περιοχή έχει έναν αρχαίο τάφο από κάτω», σημειώνει, «πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους ανεξερεύνητους αρχαιολογικούς χώρους του κόσμου».