ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ τον θόρυβο για τα ομόλογα, νομίζω ότι οι περισσότεροι θα συμφωνήσουμε πως τελικά αποφεύγουμε την πραγματική, καθαρή, δημόσια συζήτηση. Αυτό δυστυχώς επαναλαμβάνεται για κάθε μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Έγινε σοβαρή συζήτηση για την παιδεία; Πιστεύετε ότι συζητήσαμε υπεύθυνα για την πορεία της οικονομίας; Πότε αναλύσαμε το σύνθετο πρόβλημα της ανεργίας; Για τη φτώχεια τι συζητήσεις και αναλύσεις κάναμε; Δεν αναφέρομαι στις γενικολογίες, ενίοτε αντιφατικές μεγαλοστομίες από κόμματα και κυβερνήσεις. Για τη φοροδιαφυγή βέβαια δεν συζητάμε, απλώς κεραυνοβολούμε, χάνοντας πάντοτε τον «στόχο». Για την υγεία, τη μετανάστευση, την έρευνα, το Χρηματιστήριο; Μακρύς ο κατάλογος με συμπεράσματα μηδενικά.

Να καταθέσω σήμερα δυο απλές σκέψεις, με αναφορά σε ένα παράδειγμα. Πολλοί πίστεψαν ότι η ελεύθερη αγορά είναι μια τέλεια οικονομική μηχανή εξισορρόπησης. Κάθε άλλο όμως, αν δεν υποστηρίζεται από θεσμούς και πληροφόρηση. Και αν αυτοί που λειτουργούν μέσα στην αγορά επιδίδονται σε αθέμιτες πρακτικές. Παράδειγμα το χρηματιστήριο, ο χώρος όπου πραγματοποιείται η «αγορά κινδύνων», εκεί δηλαδή όπου- ανάλογα με το ευρύτερο ήθος που την περιβάλλει- συνυπάρχουν και λειτουργούν ο επενδυτής και ο τζογαδόρος. Όταν ο δεύτερος κυριαρχεί, τότε ο επενδυτής αποσύρεται και το χρηματιστήριο μετατρέπεται σε κέντρο επικίνδυνου τζόγου.

Το ελληνικό Χρηματιστήριο την εποχή 1999-2002 πληγώθηκε βάναυσα. Κυριάρχησε η νοοτροπία του τζόγου. Το αντίδοτο βέβαια ήταν ο θεσμικός εκσυγχρονισμός. Εκ των υστέρων έγινε φανερό ότι παρά τη δημιουργία ενός κατά τα άλλα σύγχρονου θεσμικού πλαισίου με γνώση των ευρωπαϊκών θεσμών όπως το επεξεργάσθηκε τότε ο καθηγητής Θωμαδάκης, η εκτεταμένη νοοτροπία του τζόγου στα θολωμένα μυαλά των «παικτών» και η αόριστη ελπίδα του άμεσου, από νυκτός εις νύκτα, κέρδους είχαν τόσο πολύ διαβρώσει τον λογισμό πολλών, ώστε το πράγμα ξέφευγε. Παρά τις προειδοποιήσεις του προέδρου της Κεφαλαιαγοράς στην Επιτροπή της Βουλής: «Όσους χρησιμοποιούν το Χρηματιστήριο σαν τζόγο, η αγορά θα τους μεταχειρισθεί ως τζογαδόρους». «Μετράτε τον κίνδυνο, μην τον αγνοείτε». Τα έλεγε ο ίδιος που διαμόρφωσε το πλαίσιο που χρησιμοποιείται σήμερα. Αλλά από καιρό καλείται να αποδείξει ότι δεν ήταν αυτός ο υπεύθυνος της φούσκας!

Τώρα με τα ομόλογα, ο κίνδυνος έχει δαιμονοποιηθεί. Προϊόντα υψηλού κινδύνου, πιθανώς ακατάλληλα για τα Ταμεία, είναι όμως χρήσιμα εργαλεία. Και ενώ μπορεί να γίνει εργαλείο διαχείρισης κινδύνου, τώρα το κινδυνώδες θεωρείται «βρώμικο» και απατηλό. Όταν όμως υπάρχει πληροφόρηση, γνώση, και επιμέλεια; Δηλαδή όταν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που επιβάλλει διαφάνεια και εύκολη πρόσβαση στην αγορά; Το αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο για τις μετοχές όπως συμπληρώθηκε από την εμπειρία του 1999-2002, μήπως είναι πρότυπο για ένα αντίστοιχο για τα ομόλογα, κρατικά και ιδιωτικά; Συμβουλευθείτε τον καθηγητή Θωμαδάκη, έτσι όπως άλλωστε πρέπει να γίνεται.

Τελευταία Νέα