Μετά το εντυπωσιακό άγαλμα του Διός Υψίστου η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε στο Δίον Πιερίας και το…

έτερόν του ήμισυ: ένα άγαλμα της Ήρας, της Παρέδρου Θεάς
Μετά το άγαλμα του Διός (του μοναδικού στον ελλαδικό χώρο που αναφέρεται ως Ύψιστος) οι αρχαιολογικές έρευνες του ατέρμονος εχέδωρου Δίου Πιερίας έφεραν στο φως και την Ήρα- την Πάρεδρο Θεά- ενώ εκκρεμεί η αποκάλυψη και αγάλματος της Αθηνάς που πιθανόν συμπλήρωνε την εικόνα της «Τριάδας του Καπιτωλίου» στην ιερή πόλη των αρχαίων Μακεδόνων, γύρω στον 2ο αιώνα π.Χ.

Οι ανασκαφές συνεχίζονται για 37η χρονιά (από το 1970) υπό την εποπτεία του καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή. Τον Δίον- το μοναδικό σε έκταση, οργάνωση, ευρήματα και πλήρως εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον αρχαιολογικό πάρκο, που προβάλλει στον επισκέπτη τη διαχρονική ιστορία του χώρου από την εποχή του Σιδήρου έως την Παλαιοχριστιανική περίοδο- είναι, σύμφωνα με τον καθηγητή, «στη Μακεδονία, ο τόπος που έδωσε- και συνεχίζει να δίνει- τα περισσότερα αγάλματα».

Κατά την 20ή συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη παρουσιάστηκε η αποκάλυψη της «Θεάς του διατειχίσματος», όπως ονομάστηκε αρχικά το άγαλμα της Ήρας που βρέθηκε εντοιχισμένο (χρησιμοποιήθηκε σε μεταγενέστερους παλαιοχριστιανικούς χρόνους ως οικοδομικό υλικό) σε διατείχισμα που χτίστηκε μέσα στην αρχαία πόλη προκειμένου να τη μικρύνει όταν η ααίγλη του Δίου άρχισε πλέον να ξεφτίζει.

Το άγαλμα (ακέφαλο, όπως και εκείνο του Διός Υψίστου που αποκαλύφθηκε τον Αύγουστο του 2003) φέρει μορφή μητριαρχική με πλούσια πτυχωμένο χιτώνα και λεπτοϋφασμένο ιμάτιο, καθισμένη σε θρόνο με αετωματική ράχη. Στα πόδια φορά σπάνια σανδάλια με τριπλό κάττυμα (πάτο), ενώ ο χιτώνας της αφήνει με χάρη ορατό και ένα τμήμα του ώμου. Σε σύγκριση με τον Ύψιστο Δία, είναι ίσο σε μέγεθος και το χονδρόκοκκο μάρμαρο είναι ίδιο.

Το Δίον είναι η μοναδική περιοχή στην οποία αποκαλύπτεται συνύπαρξη των κορυφαίων θεοτήτων Διός και Ήρας, αν και σύμφωνα με τις πηγές (αναφέρεται στον Παυσανία) υπήρχε διπλό άγαλμα Διός και Ήρας στην αρχαία Ολυμπία, αλλά δεν εντοπίστηκε ποτέ.

Μακρόστενο κεφάλι λόγω… μόδας


Παραμορφωμένο κρανίο νεαρής γυναίκας (που χρονολογείται περί τον 5ο μ.Χ. αιώνα) εντοπίστηκε με βιοαρχαιολογικές αναλύσεις στα ευρήματα ανασκαφών στο Βυζαντινό Νεκροταφείο, κοντά στο αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας (στον Νομό Ροδόπης). Συνολικά μελετήθηκαν 33 τάφοι που περιελάμβαναν σκελετούς 36 ατόμων (τρεις διπλές ταφές ζευγαριών). Ένας σκελετός γυναίκας όμως ξεχώρισε.

Το ύψος της ήταν 153,2 εκ. (όσο και ο μέσος όρος των γυναικών της εποχής). Αξιοσημείωτο όμως είναι το ασυνήθιστο σχήμα του κρανίου. Είναι απόλυτα συμμετρικό έχοντας μακρύνει προς τα πάνω και πίσω. «Είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για περίπτωση τεχνητής παραμόρφωσης κρανίου, γνωστής ως head shaping ή artificial cranial deformation και μάλιστα εκούσιας», με χρήση ταινιών ή σανίδων από μικρή ηλικία, τονίζει η αρχαιολόγος Παρασκευή Τριτσαρόλη που παρουσιάζει σχετική εισήγηση στο 20ό αρχαιολογικό συνέδριο της Θεσσαλονίκης.

Για τον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο η τεχνητή παραμόρφωση είναι πιθανό να σχετίζεται με την περίοδο των μεγάλων μεταναστεύσεων (μετά τον 5ο αιώνα). Αυτή η πρακτική προϋπήρχε στον ευρωπαϊκό χώρο, κυρίως στα δυτικά δεδομένα του συρμού, αλλά δεν σχετίζεται με τη χριστιανική παράδοση και τον ελλαδικό χώρο, γεγονός που αφήνει «ανοιχτές υποθέσεις» για το διάστημα κατά το οποίο αυτή η γυναίκα έζησε στη Μαρώνεια. Εξετάζεται μάλιστα αν κρατούσε την παράδοση παλαιοτέρων ξένων εθίμων ή αν ο τόπος στον οποίο ενταφιάστηκε ήταν για ανθρώπους διαφορετικής προέλευσης (ξένους).