Η 15χρονη Γιοζέφα Τρατζ είχε επινοήσει ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για να σώσει την εβραϊκή οικογένεια που κρυβόταν στη σοφίτα του σπιτιού της: έπαιζε το πιάνο στο σαλόνι χτυπώντας δυνατά τα πλήκτρα, κάθε φορά που ένας ξένος επισκεπτόταν το σπίτι της στην κατεχόμενη από τους ναζί Πολωνία.


Την Τρίτη, 61 χρόνια αργότερα, η Γιοζέφα Τζέκαγκ- Τρατζ είχε μια συγκινητική συνάντηση με μία από τις γυναίκες που έσωσε, την 82χρονη σήμερα Μίριαμ Σμέτερλινγκ. Η κυρία Σμέτερλινγκ, η οποία ήταν 18 χρόνων τότε, επέστρεψε στις αρχές της εβδομάδας στην Πολωνία, μαζί με 60 επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, για πρώτη φορά μετά το 1946.

«Η οικογένεια Τρατζ γνώριζε καλά τον κίνδυνο που αναλάμβανε κρύβοντάς μας» λέει σήμερα η Μίριαμ. «Εάν κάποιος ανακάλυπτε με κάποιον τρόπο ότι μας έκρυβαν εκεί, θα τους είχαν σκοτώσει».

Η ιστορία των δύο γυναικών, της Μίριαμ και της Γιοζέφα, ξεχωρίζει λόγω του θάρρους και της ευστροφίας και

ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ

Χάρη σε εκείνους που έκρυβαν Εβραίους θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές τους, πολλοί Εβραίοι της Πολωνίας επέζησαν

των δύο που εκείνη την εποχή ήταν νεαρά κορίτσια και θυμίζει την ιστορία της Άννας Φρανκ στο κατεχόμενο από τους ναζί Άμστερνταμ, αλλά με μια σημαντική διαφορά: η ιστορία αυτή είχε ευτυχισμένο τέλος…

Κάτω από τη μύτη των ναζί, η οικογένεια της Γιοζέφα Τζέκαγκ- Τρατζ έφτιαξε ένα ειδικό σύστημα με μοχλούς μέσα στην καμινάδα, μέσω του οποίου έστελνε φαγητό στους Σμέτερλινγκ, τους οποίους έκρυβε στη σοφίτα του σπιτιού τους.

Στη σοφίτα

Η πόρτα της σοφίτας είχε σφραγιστεί. Φως δεν έμπαινε μέσα από τις ερμητικά κλειστές κουρτίνες στα παράθυρα. Εκεί, ο δρ Ζιβ Σμέτερλινγκ, η γυναίκα του, ο γιος του και η νύφη του Μίριαμ, έμειναν κρυμμένοι επί δέκα μήνες, χωρίς να εντοπιστούν από τους ναζί.

Οι μήνες αυτοί ήταν από τους πιο επικίνδυνους κατά τη ναζιστική κατοχή, από τον Μάιο του 1943 έως τον Μάρτιο του 1944, όταν οι αρχές της χώρας είχαν εξαπολύσει άγριο κυνηγητό για να συλλάβουν όλους τους Εβραίους, κατ΄ εντολήν των ναζί.

Το σπίτι των Τρατζ βρισκόταν στην Ανατολική Πολωνία, κοντά στην πόλη Λβιφ. Πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Λβιφ, που σήμερα αποτελεί μέρος της Δυτικής Ουκρανίας, είχε έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς Εβραίων στην Πολωνία. Περίπου τρία εκατομμύρια Εβραίοι ζούσαν στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939, όταν εισέβαλαν οι ναζί.

Λίγο αργότερα, η Σοβιετική Ένωση προσήρτησε μεγάλα τμήματα της Ανατολικής Πολωνίας.

Καθώς ο γερμανικός στρατός κινούνταν ανατολικότερα και εισέβαλλε στη Σοβιετική Ένωση το 1941, οι Εβραίοι που ζούσαν εκεί σφαγιάζονταν ή στέλνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου όλοι πέθαιναν. Χάρη σε λίγους ανθρώπους, όπως η οικογένεια Τρατζ, οι οποίοι έθεσαν σε κίνδυνο τις ζωές τους, λίγες χιλιάδες Εβραίων της Πολωνίας κατόρθωσαν να επιζήσουν του Ολοκαυτώματος. Μία από αυτούς που επέζησαν είναι η Μίριαμ Σμέτερλινγκ.

© Τhe Τimes, 2007

Επέζησαν


●ΕΥΑ ΓΚΑΛΕΡ: Πήδηξε από το παράθυρο ενός τρένου που μετέφερε Εβραίους από την Πολωνία σε στρατόπεδο συγκέντρωσης το 1943. Ο αδελφός της και η αδελφή της σκοτώθηκαν από τους ναζί κατά την απόπειρα διαφυγής τους. Παρ΄ ότι αργότερα την ξανασυνέλαβαν, εκείνη κατάφερε να κρύψει ότι ήταν Εβραία και εργάστηκε σε ένα γερμανικό αγρόκτημα.

●ΖΑΝΙΝ ΠΜΠΕΡΚ: Ποτέ δεν ξαναείδε τον πατέρα της, Βέλγο Εβραίο, ο οποίος την εμπιστεύθηκε σε φίλους που θα της παρείχαν καταφύγιο. Έζησε μαζί τους τη διετία 1942- 1944, κατά την οποία κρυβόταν σε μια τουαλέτα όταν περνούσαν οι περίπολοι. ●ΚΙΤΙ ΣΑΚΣ: Η δασκάλα της κανόνισε να γίνει δεκτή σε μοναστήρι.

Εβραία από την Αυστρία, πέρασε τον πόλεμο υποδυόμενη τη Γαλλίδα καθολική. Άλλαξε επτά διαφορετικές κρυψώνες προκειμένου να επιζήσει. Η Κίτι ξαναβρέθηκε με τους γονείς της τον Σεπτέμβριο του 1944.

[ ΓΝΩΜΗ ] Η στείρωση τους κάνει υπάκουους


Στις 11 Ιανουαρίου, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις εξηγούσε γιατί όλοι όσοι θέλουν συνομιλίες με τη Συρία και το Ιράν λένε σαχλαμάρες. «Αυτό δεν είναι διπλωματία», έλεγε, «αλλά εκβιασμός». Αυτή την εβδομάδα όμως ανακοίνωσε ότι οι Ιρακινοί ξεκινούν μια νέα διπλωματική πρωτοβουλία, την οποία η αμερικανική κυβέρνηση θα στηρίξει με όλες τις δυνάμεις της. Σε ποιους απευθύνεται αυτή η πρωτοβουλία; Μα στο Ιράν και τη Συρία.

Σπάνια η κυβέρνηση Μπους έχει κάνει μια τόσο θεαματική στροφή στην εξωτερική της πολιτική. Τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν η Ομάδα Μελέτης για το Ιράκ πρότεινε συνομιλίες με το Ιράν και τη Συρία, η κυβέρνηση απέρριψε κατηγορηματικά την ιδέα. Τώρα, η αρχηγός του Στέιτ Ντιπάρτμεντ την υιοθετεί πλήρως. Όπως άλλωστε και οι αποδέκτες της (αλλά αυτό ήταν αναμενόμενο). Ιρακινοί αξιωματούχοι ανακοίνωσαν χθες ότι τόσο το Ιράν όσο και η Συρία δέχθηκαν να λάβουν μέρος στη διεθνή διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στη Βαγδάτη, στις 10 Μαρτίου. Θα συμμετέχουν επίσης οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία και η Κίνα.

Για την κυβέρνηση Μπους, που έχει συχνά κατηγορηθεί για αλαζονεία και αδιαλλαξία στο θέμα του Ιράκ, η απόφαση να δεχθεί τον διάλογο με το Ιράν και τη Συρία αποτελεί σπάνια εκδήλωση μεταμέλειας. Και η μεταμέλεια αυτή επιδείχθηκε κατά την… Εθνική Ημέρα Στείρωσης των Ζώων. Έναν όροφο κάτω από εκείνον όπου μιλούσε η Ράις, στο κτίριο Ντίρκσεν της Γερουσίας, ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής (και κτηνίατρος)

Ουέιν Άλαρντ έδινε συνέντευξη Τύπου μαζί με ένα κόκερ σπάνιελ, ένα Τζακ Ράσελ τεριέ, ένα γκόλντεν ριτρίβερ και ακόμη μερικά σκυλιά. «Η στείρωση του ζώου το κάνει καλύτερο», τόνισε. «Συνήθως τα ζώα γίνονται πιο υπάκουα, πιο φιλικά». Όταν ο εκπρόσωπος της Ράις ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους για τη στροφή της κυβέρνησης, ισχυρίστηκε ότι «δεν υπάρχει καμιά αλλαγή στην πολιτική μας». Δύσκολο να τον πιστέψει κανείς όταν μόλις δύο ημέρες νωρίτερα, μιλώντας στην εκπομπή «Fox Νews Sunday», η Ράις επαναλάμβανε ότι θα μιλήσει με το Ιράν μόνο αν αναστείλει τον εμπλουτισμό ουρανίου. Και στις 8 Φεβρουαρίου τόνιζε στη Γερουσία ότι οι συνομιλίες με τη Συρία για το Ιράκ θα είχαν αρνητικές επιπτώσεις στον Λίβανο.

Παράλληλα, και ο υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς, όταν ρωτήθηκε γιατί η κυβέρνησή του άργησε τόσο πολύ να δεχθεί αυτή την πρόταση της ομάδας Μπέικερ- Χάμιλτον, ομολόγησε: «Δεν γνωρίζω την απάντηση σε αυτή την ερώτηση».