ΑΚΟΥΣΑΜΕ, διαβάσαμε σκέψεις, απόψεις, επιχειρήματα για τα πράγματα της Παιδείας αρκετές τώρα εβδομάδες. Στο επίκεντρο το άρθρο 16, εκεί ακριβώς που το έθεσαν κυρίως τα δύο ένοχα κόμματα, έτσι ώστε ο πολίτης να κινδυνεύει να πιστέψει ότι κάπου εκεί βρίσκεται και η ουσία του εκπαιδευτικού προβλήματος. Με αυτό, τάχα μου, αναθεωρημένο ή όχι, θα ξεκινήσουμε για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος. Ποιο όμως το πρόβλημα του συνολικού συστήματος;

Πού η ουσία του ζητήματος;

Δεν θα δώσω εγώ την απάντηση, ομολογώ όμως ότι αυτήν ακριβώς αποφεύγουμε να αναδείξουμε. Παρ΄ όλες τις αναλύσεις και συζητήσεις των τελευταίων εβδομάδων, δεν φαίνεται να έχουμε συμφωνήσει, πέρα από γενικολογίες και κοινοτοπίες, τι είναι το τελικό ζητούμενο και τι αυτό κοστίζει, όχι σε ευρώ αλλά σε επιλογές. Για τον καθένα μας και για την κοινωνία.

Ομολογώ βέβαια ότι οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, για πολλούς λόγους. Ένας είναι και η αδυναμία, η άρνησή μας να κοιτάζουμε προς το μέλλον, να το προβλέψουμε, να το υποθέσουμε επιτέλους.

Είναι δυνατόν να μιλάμε στα σοβαρά π.χ. για οικονομική ανάπτυξη, για οικονομική πολιτική, ή εκπαιδευτική πολιτική, για τα πανεπιστήμια του αύριο, και να μην έχουμε ακόμη ιχνογραφήσει έναν στοιχειώδη χάρτη του κόσμου, του δικού μας τουλάχιστον της Ευρώπης, πώς θα μοιάζει η οικονομία του, τα προβλήματά του, οι ευκαιρίες του σε δέκα, δεκαπέντε, τριάντα χρόνια;

Και πού εμείς, η Ελλάδα, θα βρισκόμαστε, πού θα κινούμεθα;

Ποιος ο ρόλος μας και τι ευκαιρίες επιθυμούμε να καλλιεργήσουμε;

Πουθενά, σε καμιά μεριά στον τόπο μας δεν έχει γίνει, ούτε γίνεται αυτή η «άσκηση». Ούτε στο ΚΕΠΕ, ούτε στην Τράπεζα της Ελλάδος, ούτε στα ερευνητικά κέντρα, ούτε κάπου στα πανεπιστήμια. ● Δύο κείμενα τράβηξαν σοβαρά την προσοχή μου και θα ευχόμουν όλοι, όλοι όσοι αυτές τις ημέρες προβληματίζονται, να είχαν προσεχτικά εγκύψει σ΄ αυτά. Και τα δύο ίσως μοιάζουν οριακά μέσα από τον θόρυβο και τη «λογική του εύκολου», είναι όμως μεστά, με γνώση των πραγμάτων και του κόσμου, υποδείγματα άλλης γραφής, υπεύθυνης. Είναι δυνατά με γνώση και ευθύνη. Το ένα είναι του γνωστού καθηγητή του ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου, δημόσιου ακέραιου άνδρα, Χάρη Παμπούκη, «Τρία ζητούμενα». Μια λέξη δεν περισσεύει. Βαθιά αναλυτική σκέψη σε ύφος γλαφυρό. Άσκηση αναστοχασμού της συλλογικής μας πορείας. Ο κίνδυνος των «άλλοθι της απραξίας». Το άλλο του παλαίμαχου, ανορθόδοξου διανοούμενου, του καθηγητή Φάνη Κακριδή «Έξι ανεπίδοτα γράμματα στην υπουργό Παιδείας». Εκεί θα βρείτε την ουσία των προβλημάτων. Και τα δύο καθαρές ματιές στην ουσία αυτών που θορυβωδώς μάς απασχολούν τις τελευταίες ημέρες. Αναζητήστε τα.