Αναζήτηση
Ένας πολιτικός…
… είχε πει κάποτε ο στρατηγός Ντε Γκωλ, «επειδή δεν πιστεύει ποτέ σε αυτά
που λέει, συχνά εκπλήσσεται όταν ο κόσμος παίρνει τα λόγια του στα σοβαρά».
Μια που όλοι οι πολιτικοί λένε ψέματα, η είδηση πως ένας από αυτούς είπε
κάποιο ψέμα κανονικά θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται το ίδιο αδιάφορα όσο και η
«είδηση» πως μια γάτα έφαγε ένα ποντίκι. Είναι πράγματα που συμβαίνουν στο
ζωικό βασίλειο, ακόμη και στα «πολιτικά ζώα». Παρ’ όλα αυτά, μολονότι είμαστε
προετοιμασμένοι να ακούμε ψέματα από τους πολιτικούς μας, τους ζητάμε τον λόγο
μόλις τους τσακώσουμε να λένε κάποια «ανακρίβεια» (έτσι κομψά συνήθιζε να
αποκαλεί τα ψέματά τους ο Τσώρτσιλ). Άραγε πόση εντιμότητα δικαιούμαστε να
περιμένουμε από τους πολιτικούς μας;
Στις δημόσιες…
… δηλώσεις τους, όποτε αυτό είναι εφικτό, συνήθως οι πολιτικοί προτιμούν τις
υπεκφυγές από τα ξεδιάντροπα ψέματα, διαπιστώνει στην εφημερίδα «Σάντεϊ
Χέραλντ» ο φιλόσοφος Τζούλιαν Μπαγκίνι, ο οποίος έχει εντρυφήσει στο θέμα.
Όμως δεν τα καταφέρνουν όλοι το ίδιο καλά όσο τα είχε καταφέρει ο πρόεδρος
Κλίντον το 1998. Κοιτάζοντας κατάματα τις τηλεοπτικές κάμερες είχε δηλώσει:
«Δεν είχα σεξουαλικές σχέσεις με τη δεσποινίδα Λιουίνσκι». Ίσως στα μέρη του,
στο Αρκάνσας, ο όρος «σεξουαλικές σχέσεις» να μη συμπεριλαμβάνει και το
στοματικό σεξ. Όμως, αυτό δεν τον έκανε λιγότερο ψεύτη, αφού δεν ήταν τόσο
αφελής ώστε να ελπίζει σε μια τόσο λεπτή διάκριση. Άλλοι, πιο αφελείς από
αυτόν πολιτικοί, επιμένουν άτσαλα στην αθωότητά τους, ακόμη κι όταν το
ολίσθημά τους έχει καταγραφεί από την κάμερα ή την κασέτα.
Οι περιστάσεις…
… όμως μερικές φορές όχι μονάχα επιτρέπουν αλλά και απαιτούν από έναν
πολιτικό να πει ψέματα. Σε έναν μεγάλο σεισμό, ας πούμε, όσο κι αν αυτό
μοιάζει μακιαβελικό, ένας υπουργός είναι προτιμότερο να ισχυριστεί πως η
κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο, παρά να παραδεχτεί πως κανείς δεν ξέρει τι του
γίνεται (ούτε καν οι σεισμολόγοι). Σε καιρό πολέμου, οι πολιτικοί πάλι είναι
υποχρεωμένοι να λένε ψέματα για να κρύβουν την αλήθεια από τον εχθρό (αλλά
πολλές φορές και από τον λαό, όπως απέδειξε ο πόλεμος που διεξάγουν ο Τζορτζ
Μπους και ο Τόνι Μπλερ).
Τα ψέματα…
|
|
… βέβαια δεν τελειώνουν εδώ. Το θέμα δεν είναι αν θα υπάρχει πάντα ένας
πολιτικός πρόθυμος να μας εξαπατήσει, αλλά το πόσο σοβαρή είναι η απάτη. Ένα
μικρό ψέμα για ένα ζήτημα μεγάλης σημασίας κανονικά θα έπρεπε να είναι πιο
ασυγχώρητο από ένα μεγάλο ψέμα για ένα ζήτημα μικρής σημασίας (αφού στην πρώτη
περίπτωση η ζημιά μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στη δεύτερη). Όμως,
ο λαός πολύ δύσκολα συγχωρεί κάποιον που λέει ένα τερατώδες ψέμα για ένα
ασήμαντο ζήτημα – ίσως επειδή εκείνο που πάνω από όλα θεωρεί πιο ασυγχώρητο
για έναν πολιτικό δεν είναι το ψέμα αλλά η βλακεία.
