Νέους ρύπους, που είναι άγνωστη η επικινδυνότητά τους για την υγεία,
εντόπισαν στην ατμόσφαιρα της Αθήνας επιστήμονες από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο
Αθηνών σε μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
|
|
Έως τώρα γνωρίζαμε ότι αναπνέουμε… διοξείδιο του θείου, μονοξείδιο του
άνθρακα, όζον. Τώρα όμως μπαίνουν στη ζωή μας και οι ρύποι που
απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από τους καταλύτες των αυτοκινήτων! Πρόκειται
για συγκεντρώσεις των μετάλλων πλατίνα και παλλάδιο που βρίσκονται στους
καταλύτες (είναι τα λεγόμενα «μέταλλα της ομάδας της πλατίνας» – PGEs).
Σε έξι λεωφόρους της Αθήνας
Καταγράφηκαν σε έξι λεωφόρους της Αθήνας και από την εμφάνισή τους, όπως λένε
οι ειδικοί, δεν εγκυμονούνται άμεσοι κίνδυνοι για την υγεία. Ωστόσο, οι
Έλληνες ερευνητές ακόμη δεν μπορούν να απαντήσουν τι μπορεί να προκαλέσει στον
ανθρώπινο οργανισμό η χρόνια έκθεση – έστω χαμηλών συγκεντρώσεων – στους…
νέους ρύπους ή η μεταφορά τους στο περιβάλλον και την τροφική αλυσίδα.
H καταγραφή των συγκεντρώσεων πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Οικολογίας
και Προστασίας Περιβάλλοντος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (δρ Νέλλη
Ρήγα-Καρανδεινού και δρ Κώστας Σαϊτάνης) με τη χρήση φυτών (βιοκαταγραφή). Οι
επιστήμονες, δηλαδή, μέτρησαν τις συγκεντρώσεις των μετάλλων πλατίνας (pt) και
παλλαδίου (pd) πάνω σε φύλλα δάφνης που βρίσκονται στις νησίδες μεγάλων δρόμων
της Αθήνας. H συγκέντρωση του υλικού έγινε κατά μήκος των λεωφόρων Κηφισίας,
Μεσογείων, Αλεξάνδρας, Βασ. Κωνσταντίνου, Βασ. Όλγας, Κοκκινοπούλου.
H πρώτη δειγματοληψία έγινε τέλη Μαΐου, όταν τα φύλλα των φυτών είχαν εκτεθεί
περίπου δύο μήνες στην ατμοσφαιρική ρύπανση, και η δεύτερη τέλη Σεπτεμβρίου. Η
μέση συγκέντρωση πλατίνας (pt) τον Μάιο ήταν 1,11 ppb (μέρη ανά
δισεκατομμύριο), ενώ τον Σεπτέμβριο καταγράφηκε μέση συγκέντρωση 5,36 ppb. Όσο
για το παλλάδιο (pd) η μέση τιμή τον Μάιο ήταν 1,29 ppb και τον Σεπτέμβριο
4,68 ppb.
Οι συγκεντρώσεις, όπως εξηγούν οι ειδικοί, θεωρούνται πολύ χαμηλές για να
προκαλέσουν άμεσα προβλήματα υγείας. Τόσο οι ίδιοι όμως όσο και άλλοι,
φοβούνται τι μπορεί να συμβεί με την παθητική μεταφορά των μετάλλων σε λίμνες,
ποτάμια και τελικώς στις τροφικές αλυσίδες ή με τη χρόνια συσσώρευσή τους στον
ανθρώπινο οργανισμό.
Σε συνεχή παρακολούθηση
«Είμαστε σε φάση συσσώρευσης νέων ρύπων. Όσο έγκαιρα τους μελετήσουμε τόσο πιο
έγκαιρα θα γνωρίζουμε ποιες είναι οι επιπτώσεις τους στην υγεία και ποια μέτρα
πρέπει να ληφθούν», λέει στα «NEA» ένας από τους επιστήμονες της έρευνας, ο
λέκτορας Κώστας Σαϊτάνης. «Όλες οι έρευνες που έχουν γίνει στο εξωτερικό για
τους ίδιους ρύπους προτρέπουν για συνεχή παρακολούθηση, αλλά και για να
μελετηθούν οι επιπτώσεις τους στον άνθρωπο», συμπληρώνει η επίκουρος
καθηγήτρια κ. Καρανδεινού.
Γι’ αυτό, τονίζουν οι επιστήμονες, είναι αναγκαία η συστηματική παρακολούθηση
των συγκεκριμένων ρύπων, τόσο σε αστικές περιοχές όσο και σε μη αστικές. Και
αυτό προκειμένου να διαπιστωθεί αν με τη διασπορά τους, είναι ανιχνεύσιμοι σε
λίμνες ή ποτάμια.
Τα επικίνδυνα «μέταλλα της πλατίνας»
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ έρευνες του εξωτερικού – σε εργάτες που ασχολούνταν με
αυτά τα μέταλλα – έχουν δείξει ότι οι μεγάλες συγκεντρώσεις χλωριούχων ενώσεων
πλατίνας μπορεί να προκαλέσουν άσθμα, ναυτία, δερματίτιδες. Από άλλες μελέτες
προκύπτει η ύπαρξη των μετάλλων αυτών ακόμα και σε μεγάλα υψόμετρα. Αυτό
σημαίνει ότι οι ρύποι των καταλυτών μεταφέρονται με τις αέριες μάζες πολλά
χιλιόμετρα μακριά από τις αστικές περιοχές. Το 2003, εξάλλου, μετρήθηκαν στο
συκώτι χελιών συγκεντρώσεις παλλαδίου.
Μερικές ενώσεις της πλατίνας, επίσης, σημειώνουν επιστήμονες, είναι γνωστό
έπειτα από πειράματα που έγιναν ότι είναι κυτταροτοξικές και έχουν
καρκινογόνες επιπτώσεις στα θηλαστικά και άλλους μικροοργανισμούς.
