H αύξηση της μυϊκής μάζας και άρα της δύναμης, η αντοχή στον πόνο, αλλά και

η απώλεια βάρους είναι μερικές από τις δράσεις των ουσιών που χρησιμοποιούνται

στο ντόπινγκ.

Οι παρενέργειες των ουσιών αυτών όμως σύμφωνα με τους ειδικούς είναι σοβαρές:

καρδιαγγειακά νοσήματα, κινητικά προβλήματα, εκφυλισμός του μεταβολικού και

ενδοκρινικού συστήματος είναι μερικές από αυτές, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι

απαγορευμένες ουσίες προκαλούν ακόμη και τον θάνατο.

Τελευταία λέξη αυτής της μόδας είναι οι πεπτιδικές ορμόνες στις οποίες ανήκουν

η ανθρώπινη αυξητική ορμόνη, η ερυθροποιητίνη (αυξάνει τα ερυθρά αιμοσφαίρια

στο αίμα), οι γοναδοτροπίνες και άλλες ουσίες.

Οι ουσίες αυτές χορηγούνται σε ενέσιμη μορφή ενδομυϊκά ή υποδορίως και

αυξάνουν τη μυϊκή μάζα και την αντοχή, συμβάλλουν στη γρηγορότερη αποκατάσταση

ύστερα από τραυματισμούς, βελτιώνουν την οξυγόνωση του οργανισμού.

H τεστοστερόνη

Στους αναβολικούς παράγοντες πρωταγωνιστεί η τεστοστερόνη, η οποία αυξάνει τη

μυϊκή μάζα και τη δύναμη του οργανισμού, επιτρέποντας έτσι την ασταμάτητη

προπόνηση. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύει η επιθεώρηση «New

Scientist», ακόμη και μια μικρή δόση τεστοστερόνης μπορεί να αυξήσει την

απόδοση των αθλητών σε διάστημα 3 εβδομάδων. Μάλιστα η χορήγηση μικρών δόσεων

για μικρά διαστήματα μειώνει τις πιθανότητες ανίχνευσης της ουσίας στον

έλεγχο. Κι αυτό γιατί η τεστοστερόνη είναι μια φυσική ουσία που υπάρχει στον

ανθρώπινο οργανισμό (στις γυναίκες υπάρχει σε πολύ μικρότερες ποσότητες). Ο

τρόπος ελέγχου που έχει καθιερώσει η Παγκόσμια Υπηρεσία Αντιντόπινγκ (WADA)

είναι η μέτρηση της αναλογίας ενεργούς και μη ενεργούς τεστοστερόνης (TE) στον

οργανισμό. Στους άνδρες η αναλογία TE είναι συνήθως 1 προς 1. Αν η αναλογία

ξεπεράσει το 6 προς 1, θεωρείται ότι έχει προηγηθεί λήψη της ορμόνης.

Στις απαγορευμένες ουσίες συγκαταλέγονται και τα ναρκωτικά – με κύριο

εκπρόσωπο τη μορφίνη -, τα οποία χορηγούνται για να αυξάνουν την αντοχή στον

πόνο. Με τα ναρκωτικά, οι αθλητές μπορούν να προπονούνται και να αγωνίζονται

ακόμη και ύστερα από τραυματισμούς.

Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Πώς βγαίνουν «καθαροί»

Το μυστικό του doping control βρίσκεται στον χρόνο ημιζωής των ουσιών.

Όπως εξηγεί ο αθλητίατρος κ. Σταύρος Χάντζος είναι «ο χρόνος που χρειάζεται

μια ουσία για να αποβληθεί κατά 50% από τον οργανισμό. Για την πλήρη αποβολή

της ουσίας, απαιτείται περίπου τετραπλάσιος χρόνος από τον χρόνο ημιζωής. Για

παράδειγμα, αν η ημιζωή μιας ουσίας είναι 1 ώρα, για την πλήρη απομάκρυνσή της

από τον οργανισμό χρειάζονται τέσσερις ώρες». Εφόσον κάποιος γνωρίζει τον

χρόνο ημιζωής της κάθε ουσίας μπορεί να καθορίσει και τη χορήγησή τους, ώστε

την ώρα του ελέγχου ο ενδιαφερόμενος να είναι «καθαρός».

«ΟΙ ΜΑΣΚΕΣ»

Ουσίες για καμουφλάζ

Ονομάζονται «μάσκες» και αναλαμβάνουν να καμουφλάρουν τον ντοπαρισμένο

οργανισμό. Πρόκειται για ουσίες που χορηγούνται προκειμένου να μην είναι

ανιχνεύσιμες οι αναβολικές ουσίες. Σε αυτές ανήκουν τα διουρητικά τα οποία

χρησιμοποιούνται και για την απώλεια βάρους η μη ενεργός τεστοστερόνη και

άλλες. H WADA έχει εντάξει στις απαγορευμένες ουσίες και τις λεγόμενες μάσκες.

Έτσι, αν ένας αθλητής λαμβάνει για παράδειγμα διουρητικά προκειμένου να

«καλύψει» άλλες ουσίες, θα αποκλειστεί αν το doping control ανιχνεύσει στον

οργανισμό του ουσία με διουρητική δράση.