Tα δέντρα κιτρινίζουν για να διώχνουν τα έντομα

Ένα μυστήριο είναι η αιτία που τα δέντρα αλλάζουν χρώμα πριν χάσουν τα φύλλα

τους. Με το ζήτημα αυτό ασχολήθηκαν ιδιαίτερα μερικοί Νορβηγοί επιστήμονες που

προσπαθούν να δώσουν ικανοποιητική απάντηση. Τι είναι λοιπόν το φαινόμενο των

δέντρων που αλλάζουν χρώμα με την εποχή; Είναι σαν να ξαναβάφεις το σπίτι σου

λίγες ημέρες πριν το κατεδαφίσουν. Γιατί τα φυλλοβόλα δέντρα αρχίζουν αυτή την

προσπάθεια αλλαγής χρώματος στα φθινοπωρινά τους φύλλα λίγο πριν έρθει ο

χειμώνας και τα απογυμνώσει; Αυτή η πολύχρωμη παλέτα με το χρυσαφί, το

πορτοκαλί και το κοκκινωπό, που είναι χάρμα οφθαλμών για τους περαστικούς, τι

σημαίνει για τα ίδια τα δέντρα; Το κιτρίνισμα των φύλλων δεν αποτελεί

μυστήριο, μιας και έχει τη χημική εξήγησή του: τα επίπεδα χλωροφύλλης πέφτουν

καθώς αρχίζει να φεύγει το καλοκαίρι και έτσι επικρατεί ο κίτρινος

ανταγωνιστής της. Όμως, ακόμα δεν υπάρχει σαφής εξήγηση αν οι χημικές ενώσεις

στις οποίες οφείλονται τα φθινοπωρινά χρώματα του μπρούντζου και της σκουριάς

αποτελούν ένα είδος «αντιψυκτικού» για την προστασία των φύλλων από την

επερχόμενη χειμωνιάτικη παγωνιά ή μια ακόμη προσπάθεια προσέλκυσης των πουλιών

που βοηθούν στη μεταφορά των σπόρων και ταυτόχρονα στην απώθηση των εντόμων.

H θεωρία. Στα «Οικολογικά Γράμματα», ο Σνόρε Χάγκεν και οι συνεργάτες

του στο Πανεπιστήμιο του Τρόμσο βρήκαν ότι η αλλαγή χρώματος στα δέντρα που

βρίσκονται στις βουνοπλαγιές αποτελεί την κύρια αιτία που αποτρέπει την

καταστροφή των φύλλων τους από τα έντομα. Και η θεωρία αυτή συμπληρώνει μία

προηγούμενη, την οποία είχαν διατυπώσει οι οικολόγοι της Οξφόρδης Χάμιλτον και

Μπράουν, σύμφωνα με τους οποίους τα έντομα αποφεύγουν να αφήνουν τα αυγά τους

σε κοκκινωπά φύλλα. «Αυτή η θεωρία είναι ενδιαφέρουσα», υποστηρίζει ο Χιου

Ντίγκινσον, καθηγητής της Βοτανολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, «αλλά η

σχέση χρώματος και άμυνας εναντίον των εντόμων είναι μάλλον συμπτωματική και

οφείλεται στον βιολογικό κύκλο του δέντρου. Εξάλλου, είναι γνωστό πως μαζί με

τα φύλλα που πέφτουν το δέντρο απαλλάσσεται και από ορισμένα χημικά συστατικά

που δεν επιθυμεί να διατηρήσει τον χειμώνα».