Για κάθε γιατρό με κάποιο ενδιαφέρον για τον αθλητισμό και με κάποια σχετική

παρατηρητικότητα για πρόσωπα και τη σωματική δομή των αθλητών/τριών (έντονη

ακμή προσώπου, αλλαγές στη δομή και αναλογίες σώματος), αλλά και για την

πορεία τους στον χώρο (σύντομη παραμονή στο προσκήνιο, συχνοί τραυματισμοί και

αποχές, πολύ γρήγορη βελτίωση απόδοσης κ.λπ.) δεν είναι κρυφό ότι ο ελληνικός

πρωταθλητισμός μπορεί να έχει προβλήματα με τη διαχείριση απαγορευμένων για

αθλητές φαρμακευτικών ουσιών. Εμείς θα απευθυνθούμε στη λογική των αθλητών για

τη φροντίδα της υγείας τους, παραθέτοντας τα όσα μεγάλα φαρμακολογικά και άλλα

συγγράμματα αναφέρουν ως βλάβες υγείας από τη χρήση κυρίως

ανδρογόνων/αναβολικών. Οι αθλητές ίσως να μη γνωρίζουν σε όλη του την έκταση

το πρόβλημα ή να υποτιμούν τη σοβαρότητα των βλαβών.

Οι βλάβες

Σύμφωνα με μεγάλα και έγκυρα επιστημονικά βιβλία, οι βλάβες που μπορεί να

δημιουργηθούν από τη λήψη ανδρογόνων/αναβολικών είναι:

1. Σε άνδρες και γυναίκες

– Ενδοηπατική χολόσταση (συσσώρευση χολής στο ήπαρ).

– Αυξημένη τάση δημιουργίας χολολίθων.

– Ενδοφλεβίτις ηπατικών φλεβών.

– Ηπατικά αδενώματα.

– Ηπατικά καρκινώματα.

– Αιμορραγικές κύστεις στο ήπαρ.

– Απώλεια μαλλιών (αλωπεκία).

– Αρτηριακή υπέρταση (;).

– Αύξηση όρεξης.

– Ευπάθεια σε τραυματισμούς του μυοσκελετικού συστήματος.

– Αυξημένη τάση δημιουργίας ασθενειών μετά τη διακοπή (;).

2. Χορήγηση σε άνδρες μπορεί να επιφέρει επιπλέον:

– Μείωση ορισμένων ορμονών (γοναδοτροπινών).

– Μείωση ενδογενούς παραγωγής τεστοστερόνης (με συνέπεια ατροφία των όρχεων

και ανικανότητα τεκνοποίησης).

– Διαταραχή σπερματογένεσης (με συνέπεια ατροφία των όρχεων και ανικανότητα

τεκνοποίησης).

– Γυναικομαστία.

– Πρόκληση ή επιδείνωση ορμονοεξαρτώμενων καρκίνων.

– Μεταβολές στα λιπίδια αίματος (π.χ. μείωση της HDL-χοληστερίνης).

– Ψυχικές μεταβολές (επιθετικότητα).

– Εξάρτηση (;).

– Ακμή προσώπου.

3. Χορήγηση σε γυναίκες μπορεί να επιφέρει (επιπλέον των βλαβών τής

παραγράφου 1):

– Μείωση ορμονών με συνέπεια δευτερογενή αμηνόρροια.

– Αρρενοποίηση (βαθιά φωνή, μεταβολές στην τριχοφυΐα, ακμή, υπερτροφία

κλειτορίδας, μείωση μεγέθους μαστών, δημιουργία σώματος και ψυχισμού ανδρικού

τύπου).

– Αύξηση Libido.

– Λήψη κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης: βλάβες στο έμβρυο (π.χ.

ψευδοερμαφροδιτισμός).

4. Χορήγηση σε νεαρά αρσενικά άτομα

– Πρώιμη αρρενοποίηση (όχι θετικό).

– Ατροφία όρχεων (συνέπεια: πρώιμη ψευδοεφηβεία).

– Επιτάχυνση ωρίμανσης σκελετού, με συνέπεια την πρώιμη σύγκλιση επιφύσεων και

τη διακοπή της ανάπτυξης.

– Γυναικομαστία.

– Ψυχικές μεταβολές.

5. Δεν πρέπει να διαφύγουν δύο ακόμα έμμεσες βλάβες

– H βλαπτική αλληλεπίδραση με φάρμακα που πιθανώς λαμβάνονται ταυτόχρονα (π.χ.

ενίσχυση αιμορραγικής δράσης αντιπηκτικών φαρμάκων).

– H αλλοίωση εργαστηριακών εξετάσεων με πιθανότητα λανθασμένες διαγνώσεις

(π.χ. των εργαστηριακών τιμών λειτουργίας του θυρεοειδούς).

Εκτός από την αναγκαιότητα να προστατεύσει ο αθλητής/τρια την υγεία του και

την ακεραιότητά του, θα πρέπει και το υπουργείο Υγείας να παρέμβει και να

προστατεύσει αποτελεσματικά την υγεία των αθλητών-πολιτών του. H εθνική

αξιοπρέπεια και δόξα δεν μπορεί να εξαρτώνται από φαρμακευτικές ουσίες.

Βιβλιογραφία

1. Κουτσελίνης A., Στεφανίδου M., Πούλος Λ.: Χρήση αναβολικών

για Doping από άρρενα αθλητή (σημειολογία ανεπιθύμητων ενεργειών) στο:

Κουτσελίνης A.: Doping, Αθήνα 1986.

2. Clasing D.: Doping – verbotene Arzneimittel im Sport. G. Fischer,

Stuttgart 1992.

3. Fuelgratt G., Palm D.: Pharmakotherapie – Klinische

Pharmakologie. G. Fischer, Stuttgart 1999.

4. Kuschinsky G., Luelmann Η., Mohr Κ: Pharmakologie und

Toxikologie. G. Thieme, Stuttgart 1993.

5. Hardman JG, Limbird LE (Goodman and Silmqnn’s): The

Pharmacological Basis of Therapeutics. McCraw-hill, Ν. York 1966.

6. Mueller – Oerlinghausen, Lasek R et all: Handbuch der

unerwuenschten ARzneimittelwirkungen. Urban und Fischer, Muenchen 1999.

Ο I. Στ. Παπαδόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής του

Πανεπιστημίου Αθηνών