Tο χρηματιστήριο του ελληνικού σινεμά

Οι βεντέτες στο σημερινό ελληνικό σινεμά είναι ο Λάκης Λαζόπουλος και οι

Μιχάλης Ρέππας, Θανάσης Παπαθανασίου. Ο πρώτος θα πάρει ως ηθοποιός και

σεναριογράφος 35% ποσοστό επί των εισιτηρίων που θα κόψει η νέα του, τρίτη,

ταινία «R 20» (Ρωσίδα 20 χρόνων!). Ποσό που υπολογίζεται να ξεπεράσει τα

50.000 ευρώ! Με ποσοστό επί των εισπράξεων – 25% ή 30% – θα αμειφθούν και οι

δεύτεροι στη νέα τους ταινία, το «Οξυγόνο», που βγαίνει στους κινηματογράφους

τον Νοέμβριο (και οι δύο ταινίες είναι παραγωγές της Odeon και του EKK) και το

ποσό που θα πάρουν αναμένεται να είναι γύρω στα 35.000 ευρώ.

Βιομηχανία παραγωγής ταινιών δεν υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα. Αλλά το σταρ σύστεμ

– ελλείψει και της TV – βασίλευε απόλυτα στον παλιό εγχώριο κινηματογράφο. Και

σήμερα, βέβαια, οι ηθοποιοί παραμένουν προνομιούχοι, αλλά την πρωτοκαθεδρία

την έχουν οι σκηνοθέτες. Οι πατέρες – αφέντες του «σκεπτόμενου» σύγχρονου

ελληνικού σινεμά της τελευταίας 30ετίας παίρνουν τα περισσότερα χρήματα αφού

είναι «δικές» τους οι ταινίες – κι ας τις πληρώνει, σχεδόν όλες, το ελληνικό

κράτος! Ένα από τα νέα «δεδομένα» στον ελληνικό κινηματογράφο, που οι κακές

παραγωγές του στις δεκαετίες ’70 και ’80 οδήγησαν στην απομάκρυνση του μεγάλου

κοινού από τις αίθουσες, καθώς αυτό – παγκοσμίως – επιθυμεί να ταυτίζεται με

τους πρωταγωνιστές-είδωλα και τα πάθη που ζουν στο «πανί».

Στα χρόνια του παλιού ελληνικού σινεμά, οι σταρ τύπου Αλίκης

Βουγιουκλάκη, Τζένης Καρέζη, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Κώστα Βουτσά, Ζωής Λάσκαρη,

Νίκου Κούρκουλου και άλλων δημοφιλών ηθοποιών, αμείβονταν πολύ καλά, ήταν οι

«κράχτες» για τους εκατοντάδες χιλιάδες θεατές και τα σενάρια γράφονταν επάνω

τους με αποτέλεσμα να γίνονται ουρές στα ταμεία – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι

οι ταινίες ήταν και καλές…

Αλλά και σήμερα τα κασέ των ηθοποιών είναι στην πρώτη γραμμή… Τα τελευταία

χρόνια οι Σπύρος Παπαδόπουλος, Αντώνης Καφετζόπουλος, Άκης Σακελλαρίου

Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Γιάννης Αγγελάκας, Θοδωρής Αθερίδης, Κωνσταντίνος

Μαρκουλάκης, Στέλιος Μάινας είναι από τους πιο ακριβοπληρωμένους ηθοποιούς στο

σημερινό ελληνικό σινεμά και η αμοιβή τους «παίζει» από 10.000 έως 20.000

ευρώ.

H Καρυοφυλλιά Καραμπέτη δύσκολα λέει «ναι» σε ταινία και της έχουν προσφέρει

μέχρι και 20.000 ευρώ! Και ακολουθούν οι Πέμη Ζούνη, Θέμις Μπαζάκα, Δήμητρα

Χατούπη, Γιώτα Φέστα, των οποίων η αμοιβή για εμφάνιση σε μία ταινία ξεπερνάει

τα 10.000 ευρώ.

Μπορεί να μην έχουμε σήμερα στον ελληνικό κινηματογράφο σταρ σύστεμ, αλλά οι

βεντετισμοί δεν λείπουν… Μία κυρία από τις παραπάνω απαιτεί να την

παραλαμβάνει αυτοκίνητο της παραγωγής από το σπίτι της και να τη γυρίζει, οι

πρωταγωνιστές τρώνε, συνήθως, άλλες μερίδες φαγητού από το υπόλοιπο συνεργείο,

μένουν σε πιο περιποιημένα καμαρίνια, στέλνουν για δικά τους θελήματα τους

βοηθούς κ.ά. Όλοι, πάντως, οι ηθοποιοί μας θέλουν να παίξουν σε ταινίες γιατί

ο κινηματογράφος θεωρείται τέχνη, όχι σαν την τηλεόραση που είναι… πάρεργο –

κι ας τους αποφέρει πολλά κέρδη. Αρκεί να αναφέρουμε ότι ένας πρωταγωνιστής σε

σίριαλ αμείβεται από 1.500 έως 3.000 ευρώ το επεισόδιο!

Σύμφωνα δε με τα κασέ, οι ηθοποιοί στον ελληνικό κινηματογράφο

χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. H πρώτη αφορά τους «υψηλόμισθους», αυτούς που

εμφανίζονται σε όλη τη διάρκεια της ταινίας. Τους δευτεραγωνιστές που

αμείβονται από 1.000 έως 3.000 ευρώ. Και τους κομπάρσους, που αμείβονται με

8ωρο απασχόλησης, αλλά ορισμένοι φτάνουν να παίρνουν πιο πολλά από τους

δευτεραγωνιστές που είναι ηθοποιοί! Και είναι γνωστό ότι πλήθη νέων ηθοποιών

γυρίζουν από μπαρ σε μπαρ και άλλα στέκια ανθρώπων του θεάματος για να βρουν

δουλειά – είτε στο θέατρο, είτε στο σινεμά, είτε στην τηλεόραση – καθώς η

προσφορά είναι πολύ μεγαλύτερη από τη ζήτηση.

Τα πολλά φράγκα βρίσκονται στη διαφήμιση. Γι’ αυτό δύσκολα ένας ηθοποιός λέει

«όχι» σε αυτήν… Ακόμα και οι φίρμες μετά δυσκολίας αντιστέκονται, αφού

αφεντικά εδώ είναι, συνήθως, βιομηχανίες και οι αμοιβές πολύ γερές – ξεπερνούν

τα 20.000 ευρώ για τα πρώτα ονόματα!

Σκηνοθέτες – δημόσιοι υπάλληλοι

H συντριπτική πλειονότητα των σημερινών ταινιών είναι επιχορηγούμενες από το

κράτος – Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ET1 – και οι αμοιβές των σκηνοθετών –

έτσι όπως κατατίθεται ο προϋπολογισμός τους – είναι γύρω στα 10.000 ευρώ. Αυτό

το ποσό, όμως, είναι τυπικό, γιατί οι έλεγχοι είναι «χαλαροί» και πολλές φορές

τα ποσά που αναγράφονται στις αποδείξεις που κόβονται με τα δελτία παροχής

υπηρεσιών είναι πλασματικά… Έτσι, στις δεκαετίες του ’70 και ’80 οι

περισσότεροι προϋπολογισμοί ήταν πλαστοί και αρκετοί σκηνοθέτες βρέθηκαν με

σπίτι και περιουσία από μία ή δύο ταινίες! Αλλά και σήμερα στις

επιχορηγούμενες ταινίες οι περισσότεροι σκηνοθέτες βάζουν «κάτι» στην άκρη.

Από μία ταινία χαμηλού προϋπολογισμού – κάτω από 300.000 ευρώ – το ποσό που

μένει στην τσέπη του σκηνοθέτη είναι γύρω στα 20.000 ευρώ. Για ταινίες υψηλού

προϋπολογισμού – από 500.000 ευρώ και πάνω – τα κέρδη ξεπερνούν τα 50.000

ευρώ!

Κι αυτό ασχέτως, δυστυχώς, από το αν οι ταινίες είναι καλές ή από τον αριθμό

εισιτηρίων που θα κόψουν στους κινηματογράφους… Έτσι, πολλοί σκηνοθέτες

έχουν γίνει «δημόσιοι υπάλληλοι». Και η εργασία τους αμείβεται από τους

κρατικούς οργανισμούς που επιχορηγούν τα όνειρά τους πριν αυτά «δοκιμαστούν»

από τους θεατές ή την κριτική… Αλλά, κακά τα ψέματα, δύσκολα μπορεί να γίνει

σήμερα ταινία – σε όλη την Ευρώπη – χωρίς την κρατική ενίσχυση, αφού οι

χολιγουντιανές παραγωγές έχουν απόλυτη κυριαρχία. Με αποτέλεσμα πολλές ταινίες

όχι μόνο να μη βρίσκουν αγορά σε άλλες χώρες, αλλά να μην μπορούν να

προβληθούν ούτε στις χώρες τους!

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90 η κατάσταση ήταν ανεξέλεγκτη, πολλοί

σκηνοθέτες – παραγωγοί – δημιουργοί κατέθεταν πλαστούς προϋπολογισμούς στο

EKK, στην ET1 και αρκετοί είχαν βρεθεί με σπίτια, έστω κι αν οι ταινίες τους

είχαν κόψει ελάχιστα εισιτήρια! Το ίδιο άρχισαν να κάνουν και στο Euromage –

ευρωπαϊκό ταμείο οικονομικής ενίσχυσης ταινιών… Μέχρι που μας πήραν χαμπάρι

οι… κουτόφραγκοι και πήγαν να μας γυρίσουν την πλάτη. Πάλι καλά που αυτά τα

κρούσματα «εξυπνάδας» περιορίστηκαν, χωρίς όμως να έχουν εκλείψει ακόμα…

ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Ισχυρό σωματείο

Οι διευθυντές φωτογραφίας – το νούμερο 2 μιας ταινίας – διαπραγματεύονται την

αμοιβή τους αναλόγως με την απήχηση του ονόματός τους. Το σωματείο τους,

πάντως, η ETEKT, είναι το πιο γερό στον χώρο και έχει εκδώσει τιμοκατάλογο

βασικών αμοιβών. Τα πρώτα ονόματα διευθυντών φωτογραφίας – Γιώργος Αρβανίτης,

Ανδρέας Σινάνος, Ανδρέας Μπέλλης κ.ά. – παίρνουν για κάθε ταινία πάνω από

20.000 ευρώ. Οι ίδιες αμοιβές ισχύουν και για τις φίρμες σκηνογράφους – ενδυματολόγους.

ΣΥΝΘΕΤΕΣ

Από 15.000 ευρώ, μέχρι… δωρεάν

Πολλοί γνωστοί συνθέτες έχουν πάθος με τη μουσική επένδυση των ταινιών και το

κασέ ορισμένων – Μίκης Θεοδωράκης, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Νίκος Μαμαγκάκης –

είναι πάνω από 15.000 ευρώ. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις μουσικών που

προσφέρουν δωρεάν τη δουλειά τους. Όπως αυτή του Νίκου Πορτοκάλογλου, ο οποίος

έγραψε φιλικά τη μουσική σε δύο ταινίες του Σωτήρη Γκορίτσα «Βαλκανιζατέ»,

«Μπραζιλέρο» και στη συνέχεια αυτές γνώρισαν μεγάλη επιτυχία – τα δύο

τραγούδια τους ακούγονται ασταμάτητα μέχρι σήμερα. Για όσους συνθέτες δεν

θεωρούνται φίρμες, η αμοιβή για τη μουσική μίας ταινίας είναι κάτω από 10.000

ευρώ. Κλάδος σεναριογράφων δεν υπήρχε, δυστυχώς, μέχρι πριν από μία δεκαετία.

Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια αλλάζει αυτή η κατάσταση. Και σήμερα, ένας

γνωστός και καλός σεναριογράφος – Πέτρος Μάρκαρης, Νίκος Παναγιωτόπουλος κ.ά.

– παίρνει γύρω στα 8.000 με 10.000 ευρώ.

Μάρκετινγκ, γραφείο Τύπου και, γενικώς, πλασάρισμα των ελληνικών ταινιών στην

αγορά, ήταν… άγνωστες λέξεις και έννοιες στον ελληνικό κινηματογράφο από το

’75 και μετά. Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα αλλάζουν και, εκτός από το EKK,

γραφεία αναλαμβάνουν το μάρκετινγκ μιας ταινίας. H τιμή ενός τέτοιου γραφείου

για το πλασάρισμα μιας ταινίας κυμαίνεται μεταξύ 1.500 και 15.000 ευρώ.