Αϊβαλί. Το ανώτερο Παρθεναγωγείο. Καθισμένος αριστερά ο μεγάλος Έλληνας

αγιογράφος, ζωγράφος και συγγραφέας Φώτης Κόντογλου (Φωτογραφικό Αρχείο

Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών – αδημοσίευτη φωτογραφία)

O Ελληνικός Στρατός είχε εμπεδώσει την παρουσία του στα όρια όπου

περιλαμβανόταν στο Βιλαέτι της Σμύρνης καθώς και το σιδηροδρομικό

δίκτυο, που από την πρωτεύουσα της Ιωνίας εκτεινόταν στα βάθη της Ανατολίας.

Παράλληλα, η ελληνική Διοίκηση διοργανώνεται και ο γενικός πρόξενος των ΗΠΑ

στη Σμύρνη κατά τη διάρκεια της ελληνικής κατοχής, Τζορτζ Χόρτον,

παρατηρεί:

– «Παρά τις ποικίλες δυσκολίες και στο μέτρο που έφτανε η επιρροή τους,

οι ελληνικές πολιτικές αρχές κατόρθωσαν να δώσουν στη Σμύρνη και σε

ένα μεγάλο μέρος της κατεχόμενης περιοχής την πιο μεθοδική, την πιο

πολιτισμένη και την πιο προοδευτική διοίκηση που γνώρισε ποτέ κατά τους

ιστορικούς χρόνους…».

Ο Αμερικανός διπλωμάτης και ιστορικός καταγράφει λεπτομερώς τα μέτρα που έλαβε

η ελληνική Διοίκηση στους τομείς της υγείας, της παιδείας, των γραμμάτων, της

εξυγίανσης των ηθών.

Το προσφιλέστερο σχέδιο της ελληνικής Διοίκησης ήταν εκείνο της ίδρυσης,

στελέχωσης και λειτουργίας του «Ιωνικού Πανεπιστημίου» της Σμύρνης.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος μάλιστα μετακάλεσε από τη Γερμανία τον διάσημο

μαθηματικό Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της

Γοτίγγης, και του ανέθεσε τη διεύθυνση του ιδρύματος.

Πηγές

Ι. Πηγές ως προς τις μαρτυρίες:

1. H Έξοδος, Τόμ. A’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες των δυτικών

παραλίων της Μικρασίας. Πρόλογος: Γ. Τενεκίδης. Εισαγωγή, επιλογή

κειμένων, επιμέλεια: Φ.Δ. Αποστολόπουλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών,

1980.

2. H Έξοδος, Τόμ. B’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες της

Κεντρικής και Νότιας Μικρασίας. Εισαγωγή – εποπτεία: Πασχάλης M.

Κιτρομηλίδης. Επιμέλεια: Γιάννης Μουρέλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1982.

3. H Έξοδος, Τόμ. Γ’ και Δ’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες του

Παράλιου και Μεσογειακού Πόντου, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.

(Υπό έκδοση)

II. Πηγές ως προς τις φωτογραφίες:

1. Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών.

2. [OCTAVE MERLIER]

Ο τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας. Το έργο του Κέντρου

Μικρασιατικών Σπουδών, 1930 – 1973, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1974.

3. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Εξήντα πέντε χρόνια

επιστημονικής προσφοράς. Αποτίμηση και Προοπτική. Πρόλογος –

επιμέλεια: Πασχάλης M. Κιτρομηλίδης, Αθήνα, Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών, 1996.

4. Υπουργείο Πολιτισμού / Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού – Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών – Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Ο

τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας [Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, 2

Δεκεμβρίου 2002 – 18 Απριλίου 2003], Αθήνα, 2002.