Αναζήτηση
Από το 1989, μια σημαντική πρόταση της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι η εκλογή
με καθολική ψηφοφορία στο σύνολο του εκλογικού σώματος τής
δικοινοτικής Προεδρίας τής υπό μετεξέλιξη Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρόκειται για
θεμελιώδη δημοκρατική αρχή, η εφαρμογή της οποίας μπορεί να διασφαλίσει ότι
τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι υποψήφιοι για την Προεδρία θα
λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τα συμφέροντα και τις ανησυχίες και των δύο
κοινοτήτων, δηλαδή τα συμφέροντα του συνόλου του λαού της Κύπρου. Τόσο οι
Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να εκφράζουν άμεσα την εκλογική
προτίμησή τους για τους υποψηφίους και των δύο εθνοτήτων που θα τους
εκπροσωπήσουν στα ομοσπονδιακά όργανα, τα οποία είναι και οι θεσμικοί εγγυητές
της ενότητας του κράτους.
Η πρόταση αυτή δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί στη διαπραγμάτευση του «σχεδίου
Ανάν», η οποία, στις αρχές Δεκεμβρίου, θα οδηγήσει είτε στην πολύπλευρη
τροποποίηση και αποδοχή του από τις δύο πλευρές είτε στην απόρριψή του. Το
«σχέδιο Ανάν» γενικά προβλέπει ένα δικοινοτικό «κοινό κράτος», αλλά δεν
επιλύει, όπως απαιτείται για μια «νέα κατάσταση πραγμάτων» στο νησί, το
θεμελιώδες ζήτημα της δημοκρατικής νομιμότητας των ομοσπονδιακών οργάνων του
κράτους.
Κλειδί επίλυσης αυτού του ζητήματος της λαϊκής κυριαρχίας είναι η καθολική
ψηφοφορία. Στον βαθμό που, όπως προβλέπει το υπό διαπραγμάτευση «σχέδιο Ανάν»,
το «Προεδρικό Συμβούλιο» ενός «Κοινού Κράτους» θα εκλέγεται από το
«Κοινοβούλιο», το τελευταίο θα πρέπει να εκλέγεται από ολόκληρο τον κυπριακό
λαό και όχι με χωριστές πλειοψηφίες σε κάθε «συστατικό κράτος». Με αυτήν τη
δημοκρατική προϋπόθεση, μπορεί να γίνει αποδεκτό το δικοινοτικό σύστημα της
«Γερουσίας» και «Βουλής των Αντιπροσώπων». Εναλλακτικά, το δικοινοτικό
«Προεδρικό Συμβούλιο» θα πρέπει να εκλέγεται απευθείας από ολόκληρο τον λαό σε
ενιαίες γενικές εκλογές.
Η εφαρμογή της δημοκρατικής αρχής της καθολικής ψηφοφορίας θα δώσει ένα
πραγματικό νόημα στη «μία κυριαρχία» και «μία ιθαγένεια» του Κυπριακού «Κοινού
Κράτους», το οποίο, όπως έχει σήμερα, το «σχέδιο Ανάν» υπονομεύει με τις
αναφορές του σε «κυριαρχικές» εξουσίες των «συστατικών κρατών» και επικαλείται
μόνο για την εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεών του. Η καθολική ψηφοφορία της
νομοθετικής και / ή εκτελεστικής εξουσίας του «Κοινού Κράτους» θα ενδυναμώσει
ακόμα τις κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις της διακοινοτικής συνεργασίας και
επαναπροσέγγισης. Ιδιαίτερα τις Τουρκοκυπριακές, που ασφυκτιούν σήμερα και «αν
το «σχέδιο Ανάν» γίνει αποδεκτό όπως έχει, θα συνεχίσουν και στο μέλλον, από
τους συσχετισμούς που έχει δημιουργήσει η παρουσία των εποίκων. Αλλά αυτό
είναι ένα άλλο από τα πολλά ζητήματα που καθιστούν την άνευ ουσιαστικών
τροποποιήσεων επιβολή του «σχεδίου Ανάν» επικίνδυνη για την Κύπρο.
Ο δρ Σέργιος Ζαμπούρας είναι ειδικός ερευνητής στο Κέντρο Ανάλυσης
Διεθνών Συγκρούσεων του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.
