Το μέλλον της μουσικής είναι ψηφιακό

Όταν τον Σεπτέμβριο του 1999 ο 19χρονος (τότε) Σον Φάνινγκ (Shawn Fanning)

έβγαζε στο Διαδίκτυο το πρόγραμμα που επινόησε, για να ανταλλάσσει δωρεάν

μουσικές με τους φίλους του βασιζόμενος στην τεχνολογία Mp3, ήταν αδύνατον να

φανταστεί τις σαρωτικές αλλαγές που θα συνέβαιναν στον χώρο.

To Mp3 (διαβάζεται εμ-πι-θρι) δημιουργήθηκε από την ομάδα MPEG (Moving

Pictures Expert Group), με στόχο να επιτευχθεί η ψηφιακή αποθήκευση

πληροφοριών ήχου και εικόνας σε όσο το δυνατόν μικρότερο χώρο («συμπίεση»

πληροφοριών). Γύρω στο 1996 το Mp3 είναι, ήδη, γνωστό στους χώρους των

κομπιουτεράδων και αρχίζει σιγά σιγά να διαφαίνεται στον ορίζοντα η δυνατότητά

του να χρησιμοποιηθεί σαν ένας νέος τρόπος ψηφιακής αποθήκευσης, που έχει

σχέση με τον στερεοφωνικό ήχο. Το 1999 κυκλοφορεί στην αγορά το πρώτο Mp3

Player, μια φορητή συσκευή σε μέγεθος πακέτου τσιγάρων, ένα τόσο δα πραγματάκι

που είναι ικανό να αποθηκεύσει στη μνήμη του εκατοντάδες μουσικά αρχεία. Ο

καλύτερος βέβαια… διαφημιστής του Mp3 θα γινόταν λίγο αργότερα ο Σον Φάνινγκ

με τον Napster του – το πρώτο πρόγραμμα peer to peer που θα έφερνε σε επαφή

πάνω από 60 εκατομμύρια χρήστες δίνοντάς τους τη δυνατότητα να κατεβάσουν

δωρεάν και να αποθηκεύσουν (στον σκληρό δίσκου του υπολογιστή τους) σε φορμά

Mp3 τη μουσική που επέλεγαν. Η συνέχεια είναι γνωστή. Η δισκογραφική κοινότητα

χτυπάει συναγερμό, τα προγράμματα ανταλλαγής μουσικών αρχείων σύρονται στα

δικαστήρια, και το Mp3 αυξάνει και πληθύνεται.

Με αργά βήματα στην ελληνική αγορά

Θέλοντας να διερευνήσουμε σε ποιο βαθμό το Mp3 έχει μπει και στη δική μας

επικράτεια και αν έχει επηρεάσει αισθητά τις καταναλωτικές συνήθειες του

ελληνικού κοινού, ρωτήσαμε δισκογραφικές εταιρείες και καταστήματα

ηλεκτρονικών, φίλους που τους βλέπουμε να επιδίδονται συστηματικά στην

ανεύρεση μουσικής μέσω Ίντερνετ αλλά και οργανισμούς όπως η ΑΕΠΙ (Εταιρεία

Πνευματικών Δικαιωμάτων), που έχει κάθε λόγο να παρακολουθεί και να ελέγχει

την κίνηση του Mp3 στο Ίντερνετ. Το συμπέρασμα είναι – όσο και αν φαίνεται

περίεργο – ότι η ελληνική αγορά είναι σταθερά προσηλωμένη στην προηγούμενη

δεκαετία και ότι το θέμα Mp3 «κινείται» εντός των παρεών που ασχολούνται

συστηματικά με τη μουσική και παράλληλα παίζουν στα δάκτυλα το Internet.

«Είναι δύσκολο να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για τον αριθμό των χρηστών που

χρησιμοποιούν Mp3», μας λέει ο κ. Δημήτρης Αλευράς, που είναι υπεύθυνος του

τμήματος νέων τεχνολογιών της ΑΕΠΙ. «Και αυτό συμβαίνει, γιατί τα peer to peer

προγράμματα (σ.σ.: ανταλλαγής μουσικών αρχείων), όπως ήταν κάποτε το Napster

και σήμερα το Kazaa, δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν. Μπορείς να ελέγξεις τη

μουσική που «κατεβαίνει» από ένα συγκεκριμένο σάιτ, αλλά στην περίπτωση των

peer to peer προγραμμάτων η μουσική ανταλλάσσεται μεταξύ των χρηστών».

Αυτό που παρατηρεί πάντως ο κ. Αλευράς, είναι ότι τα τελευταία χρόνια

μειώθηκαν σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τα ελληνικά ερασιτεχνικά σάιτς που

διέθεταν Mp3 – «δεν είχαν κανένα έσοδο, γι’ αυτό και δεν ήθελαν να δώσουν το

ποσό που έχει ορίσει η ΑΕΠΙ».

«Όμως», συνεχίζει, «υπάρχουν πολλά sites με έδρα το εξωτερικό, κυρίως sites

ομογενών που διαθέτουν μεγάλη γκάμα ελληνικού ρεπερτορίου σε Mp3. Η μεγαλύτερη

διαρροή βέβαια γίνεται από τα προγράμματα peer to peer, γιατί αυτά είναι που

συγκεντρώνουν τον κύριο όγκο των χρηστών».

Η άποψη του υπαλλήλου καταστήματος ηλεκτρονικών ειδών και μπαταριών στη

Σταδίου είναι πιο ξεκάθαρη, τουλάχιστον όσον αφορά την κίνηση των συσκευών Mp3

τον τελευταίο χρόνο: «Οπωσδήποτε πάμε καλύτερα από πέρυσι, αλλά είμαστε ακόμα

στην αρχή. Για να καταλάβετε δηλαδή την τάξη μεγέθους, στα 10 φορητά cd player

που πουλάμε, το πολύ δύο είναι τα Mp3. Ο κόσμος δεν τα ξέρει ακόμα… Και

φυσικά πουλάνε πολύ περισσότερο οι συσκευές που παίρνουν cd-r (data) και όχι

κάρτες μνήμης».

Περίπου την ίδια λογική υιοθετεί και ο διευθυντής πωλήσεων της της

Universal Νίκος Χαϊκάλης, όταν τον ρωτάμε αν υπάρχει αλλαγή νοοτροπίας στο

καταναλωτικό κοινό. «Το Mp3 και όλη αυτή η ιστορία με το Internet», λέει,

«είναι λιγάκι πρόωρη για την Ελλάδα. Το δικό μας πρόβλημα εξακολουθεί και

είναι η πειρατεία. Τώρα, αν σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις μικρών

δισκάδικων ο πελάτης «παραγγέλλει» το cd του και ο δισκοπώλης του φτιάχνει

συλλογή αντιγράφοντας από άλλα cd, είναι βέβαια μια μορφή πειρατείας, όπως

γινόταν κάποτε και με τις κασέτες. Ακόμη κι αυτό όμως είναι μηδαμινό, μπροστά

στην έκταση που έχει η οργανωμένη πειρατεία».

Σε κανένα σημείο απ’ όλα αυτά που γράφονται (για την εν Ελλάδι πραγματικότητα

του Mp3) δεν θα συναντήσετε τον Γιάννη και την παρέα του. Είναι όλοι μεταξύ 25

και 35 ετών και καμαρώνουν για την πλούσια δισκοθήκη που τους χάρισε το

Audiogalaxy (διαδικτυακός κόμβος για το «κατέβασμα» μουσικής σε μορφή Mp3) και

την άνεσή τους να παίρνουν τα Mp3 player τους στην παραλία και να βυθίζονται

στα ταξίδια του. Τα μόνα που τους στενοχώρησε τελευταία ήταν ο συμβιβασμός του

Audiogalaxy.com και το συνεχιζόμενο

κυνηγητό του Kazaa. com από τα αμερικανικά δικαστήρια…

Ξέρουν τα πάντα για τις κοινότητες ανταλλαγής μουσικών αρχείων στο Δίκτυο και

ανήκουν και αυτοί στις τάξεις των «αντιφρονούντων», που υποστηρίζουν ότι η

δισκογραφία βρίσκεται στο λάθος στρατόπεδο. «Είναι μια πραγματικότητα που

εξελίσσεται», λένε, «δεν είναι δυνατόν να αγνοήσουμε το γεγονός ότι εγώ, λόγου

χάριν, έχω 5.000 τραγούδια στον σκληρό μου δίσκο και φτιάχνω τα cd μόνος μου.

Υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να έχεις στο σπίτι σου ένα τεράστιο jukebox;».

Δισκοθήκη στο… τσεπάκι μας

Ο χρήστης έχει πλέον τη μουσική στο… σαλόνι του. Αν θέλει να την πάρει μαζί

του, προμηθεύεται ένα φορητό Mp3 player (που μοιάζει με ένα απλό φορητό cd

player) και μεταφέρει το υλικό του σκληρού του δίσκου σε ένα cd-r (data). Ο εν

λόγω ψηφιακός δίσκος (που κοστίζει μόνο 0,70 ευρώ) χωράει γύρω στις εφτά ώρες

μουσικής (περίπου 100 τραγούδια), κομμάτια που μπορεί να αποθηκευτούν σε files

(π.χ. τζαζ, ροκ, έθνικ) ή να παίζονται τυχαία.

Εν ολίγοις, με μια συσκευή Mp3 player (που στην αγορά τιμάται γύρω στα 100

-150 ευρώ) και με μερικά cdr στη βαλίτσα σας, έχετε μια πλούσια δισκοθήκη στην

τσέπη σας – και μάλιστα με κομμάτια της απόλυτης επιλογής σας. Για πρώτη φορά

στην ιστορία της δισκογραφίας, η μουσική φτάνει στο σπίτι του «πελάτη» δωρεάν,

σαν μια απέραντη θάλασσα επιλογών, και είναι πλέον στο χέρι του να φτιάξει τη

μείξη που του αρέσει.

Το Mp3 απέκτησε μέσα σε λίγα χρόνια εκατομμύρια οπαδούς και τα «παράνομα»

(κατά την επίσημη δισκογραφική άποψη) peer to peer προγράμματα (Napster,

Audiogalaxy, Kazaa κ.λπ.) συνετέλεσαν σε μεγάλο βαθμό στην εξάπλωσή του.

Mp3 σημαίνει υψηλής ποιότητας και πιστότητας αναπαραγωγή ήχου σε ελάχιστο

χρονικό διάστημα σε ελάχιστο χώρο. Και όχι μόνο αυτό. Mp3 σημαίνει και εύκολη

μεταφορά: μια ολόκληρη δισκοθήκη στο τσαντάκι σας. Σαν να ξημέρωσε μία νέα

ημέρα για τη μουσική…

Πώς λειτουργεί

Αποθηκεύουμε στον σκληρό δίσκο του ηλεκτρονικού μας υπολογιστή την μουσική που

«κατεβάσαμε» απο τους διαδικτυακούς τόπους που διαθέτουν μουσική σε μορφή

(αρχείων) Mp3. Αν στην συνέχεια θέλουμε να φτιάξουμε μια… κινητή δισκοθήκη

εισάγουμε ενα cd-r στον υπολογιστή μας και του δίνουμε την εντολή να «κόψει»

τα κομμάτια σε Mp3. Στην περίπτωση που δεν διαθέτουμε συσκευή Mp3 δίνουμε την

εντολή στον υπολογιστή μας να αποσυμπιέσει το αρχείο μας και να το μετατρέψει

σε audio για να μπορούμε να ακούμε το υλικό που «κατεβάσαμε» απο ένα

«παραδοσιακό» cd player. Σ’ αυτή την περίπτωση βέβαια, χάνουμε το πλεονέκτημα

που μας δίνει το Mp3 να αποθηκεύσουμε σε ένα (και μοναδικό) cd-r δεκάδες τραγούδια.

Διαδικτυακοί τόποι

Σε κάποιους διαδικτυακούς τόπους έχετε τη δυνατότητα να αγοράσετε Mp3, ενώ σε

άλλους τα βρίσκετε δωρεάν. Το http:

//www.mp3.com (που έχει συμβληθεί με τις μεγάλες εταιρείες δίσκων) χρεώνει

9,99 ευρώ τον μήνα, για να κατεβάσετε όση μουσική θέλετε από το Emusic

catalog.

Ιστοσελίδες με link ή απευθείας «κατέβασμα» Mp3 είναι: http: //www.omogenia.com, http:

//www.music.lycos.com/downloads/, http: //www.emp3finder.com/.

Μερικές από τις κοινότητες ανταλλαγής αρχείων είναι: http: //www.kazaa.com, http: //www.morpheus.com/, http: //www.gnutella.com, http: //www.imesh.com.

INFO

Μια συσκευή Mp3 player τιμάται στην αγορά γύρω στα 100 -150 ευρώ, ενώ ένας

ψηφιακός δίσκος cd-r κοστίζει μόλις 0,70 ευρώ.