Μια θέση στην Ιστορία

Πέντε χρόνια συμπληρώθηκαν από τον θάνατο του Φρανσουά Μιτεράν. Η

οικογένεια, οι φίλοι και οι συνεργάτες του τίμησαν τη Δευτέρα τη μνήμη του στο

κοιμητήριο του Ζαρνάκ.

Ο Ζακ Σιράκ και ο Λιονέλ Ζοσπέν έστειλαν στεφάνια. Πέντε χρόνια μετά τον

θάνατό του, τι απομένει από τον Φρανσουά Μιτεράν;

Έχει ειπωθεί τόσες φορές ότι δεν σκεφτόταν παρά τη θέση του στην Ιστορία, που

οι Γάλλοι την προσεγγίζουν με ιδιαίτερη σύνεση. Ο χρόνος, όμως, έχει

επιτελέσει το έργο του· πάνε σχεδόν είκοσι χρόνια από τότε που ο τέταρτος

πρόεδρος της 5ης Δημοκρατίας εκλεγόταν μέσα σε ατμόσφαιρα ρήξης και ταξικής

πάλης. Το καθεστώς αυτό, το απεχθανόταν. Για τους θεσμούς, έλεγε ότι ήσαν

επικίνδυνοι πριν από αυτόν και ότι θα γίνονταν ξανά επικίνδυνοι έπειτα από

αυτόν. Το σίγουρο είναι ότι δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδιοι. Τους χρησιμοποίησε

μέχρις εσχάτων. Η βασική μεταρρύθμισή του ήταν καρπός των περιστάσεων. Αφού

πάλεψε με μανία ενάντια στην εκλογή του προέδρου με καθολική ψηφοφορία και

κατήγγειλε τη μονήρη άσκηση της ατομικής εξουσίας, εξελέγη δύο φορές

δείχνοντας πιο μονήρης και ατομικιστής από όλους τους προέδρους· κατόπιν,

τροποποίησε ανεπανόρθωτα το πνεύμα του παλιού εχθρού του, της 5ης Δημοκρατίας,

αποδεχόμενος τη συγκατοίκηση. Το γαλλικό Σύνταγμα είχε δεχθεί ένα καίριο

πλήγμα, δεν θα ανένηφε ποτέ.

Πραγματιστής και αδίστακτος

Πολλές ελπίδες επενδύθηκαν σε αυτόν. Αφού πλήρωσε το τίμημα της εκλογής του με

την αριστερά, άλλαξε ολωσδιόλου. Από τις κρατικοποιήσεις, απομένει μόνον το

όραμα μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης αποφασισμένης να ιδιωτικοποιήσει ακόμα και

τα ιδιωτικοποιημένα. Από τη συνταξιοδότηση στα 60 έτη, μόνο η δυσκολία

καταβολής των μηνιαίων ποσών. Και ήταν άμεσα υπεύθυνος για τη σημαντική αύξηση

του δημόσιου χρέους.

Στην πολιτική, υπήρξε πραγματιστής και αδίστακτος. Η ενωμένη αριστερά του 1981

δεν υφίσταται πλέον, αλλά το μοντέλο της είναι πάντα ζωντανό. Οι άνθρωποι που

διόρισε, στη θέση τους. Ο τρόπος λειτουργίας του, το ίδιο. Η «αμερικανοποίηση»

της δημόσιας ζωής, η συστηματική χρήση του συναισθήματος, η αναζήτηση μιας

άμεσης επαφής με το κοινό και το τέχνασμα των ελεγχόμενων τηλεοπτικών

εμφανίσεων, συνεχίζονται στα πρότυπα που ο ίδιος θέσπισε.

Είναι δύσκολο να κατατάξει κανείς τον Φρανσουά Μιτεράν στο πάνθεον των Γάλλων

προέδρων. Δεν θα μείνει στην Ιστορία ούτε ως μεταρρυθμιστής, α λα Λεόν Μπλουμ,

ούτε ως νικητής, α λα Κλεμανσώ. Στις δημοσκοπήσεις, ωχριά μπροστά στον

στρατηγό ντε Γκωλ, αλλά υπερέχει των δύο προκατόχων του, του ντ Έστέν και του

Πομπιντού. Η γενική εντύπωση, πάντως, είναι ότι ο Μιτεράν χρησιμοποίησε την

πολιτική και ότι η πολιτική δεν κέρδισε πολλά από αυτόν.