Εργασιακός Μεσαίωνας για μισό εκατομμύριο μισθωτούς

Μισό εκατομμύριο, περίπου, Έλληνες και αλλοδαποί απασχολούνται σήμερα στη χώρα

μας χωρίς ασφάλιση και χωρίς να πληρώνονται τα ανάλογα από τις προβλεπόμενες

συμβάσεις. Οι έλεγχοι που γίνονται για την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας

δεν επαρκούν. Άλλωστε οι κυρώσεις που επιβάλλονται είναι… ανύπαρκτες.

Η σημερινή κατάσταση στην αγορά εργασίας (με αφορμή τα μέτρα που προωθεί η

κυβέρνηση) μπορεί να χαρακτηριστεί τραγική.

Χιλιάδες εργαζόμενοι, νέες και νέοι υποκύπτοντας μπροστά στον εφιάλτη της

ανεργίας αναγκάζονται να σιωπούν και να δέχονται να απασχοληθούν υπερωριακά

χωρίς να αμείβονται ή να εργάζονται με μειωμένες αμοιβές. Μάλιστα στο χώρο του

εμπορίου (κυρίως στα σούπερ μάρκετ) χιλιάδες νέες απασχολούνται ολόκληρη

βάρδια με μισθό και σύμβαση μερικής απασχόλησης, ενώ στις τράπεζες η παραβίαση

του ωραρίου εργασίας είναι στην… ημερησία διάταξη.

Εργαζόμενοι δύο ταχυτήτων

Πράγματι, παρατηρεί ο διευθυντής του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, καθηγητής κ. Σάββας Ρομπόλης,

στη χώρα μας έχουμε εργαζόμενους δύο ταχυτήτων. Περίπου 1,5 εκατομμύριο

μισθωτοί απασχολούνται κανονικά ενώ άλλοι 500.000 είναι ανασφάλιστοι και δεν

πληρώνονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Στοιχεία του EUROSTAT δείχνουν ότι το 20% των Ελλήνων εργαζομένων οδηγείται

στην πολυαπασχόληση των χαμηλών αμοιβών, οι οποίες βρίσκονται στο 65% του

μέσου όρου των υπόλοιπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης το 13% των

μισθωτών βρίσκεται σε καθεστώς έκτακτης απασχόλησης, ενώ μόνο το 6% των

Ελλήνων εργάζεται με μερική απασχόληση (17,4% στην Ε.Ε.).

Φαινόμενα ασυδοσίας

Ορισμένοι εργοδότες, σημειώνει ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων

κ. Χρήστος Πρωτόπαπας, δημιουργούν φαινόμενα ασυδοσίας, παρανομίας και

καταστρατήγησης των συμβάσεων και των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων.

Εμφανίζονται – προσθέτει – πολλές φορές φαινόμενα παραβίασης του ωραρίου

εργασίας, μη πληρωμής υπερωριών, προσπάθειες να δουλεύουν εργαζόμενοι ολόκληρη

βάρδια με μισθό και σύμβαση μερικής απασχόλησης (σούπερ μάρκετ) και παράνομη

απασχόληση αλλοδαπών.

Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί, τονίζει ο κ. Πρωτόπαπας, και για

αυτό προχωράμε στην ενίσχυση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας.

Έλεγχοι χιλιάδες, κυρώσεις μηδέν!

Όσον αφορά τους ελέγχους στην αγορά εργασίας η κατάσταση, όπως τονίζει ο ίδιος

ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Τ. Γιαννίτσης (σε πρόσφατη

εγκύκλιό του), δεν είναι η αναμενόμενη. Τα διαθέσιμα στοιχεία για το δεύτερο

εξάμηνο του 1999 και το πρώτο εξάμηνο του 2000 δείχνουν ότι οι κυρώσεις που

έχουν επιβληθεί είναι πρακτικά ανύπαρκτες, παρά την ύπαρξη 58.515 ελέγχων. Ο

κ. Γιαννίτσης παρατηρεί ότι:

* Σε σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης τα φαινόμενα καταστρατήγησης (ωραρίου

κ.ά.), παράνομης (με διάφορες μορφές) απασχόλησης, παραβίασης της εργατικής

νομοθεσίας αποτελούν πεποίθηση.

* Είναι διαδεδομένη η άποψη που προέρχεται από πολλές και ετερόκλητες πηγές,

ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ελεγχόμενοι φορείς ειδοποιούνται εκ των προτέρων

για επικείμενους ελέγχους, ώστε όλα να λειτουργούν τη δεδομένη στιγμή χωρίς

παρατυπίες.

* Είναι επίσης διαδεδομένη η άποψη ότι σε τοπικό επίπεδο εμφανίζεται το

φαινόμενο προσωπικών σχέσεων μεταξύ ελεγκτών και ελεγχομένων, με αποτέλεσμα

την αδράνεια ή την πραγματική ακύρωση των ελέγχων.

Αγορά – λάστιχο

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ κ. Χρήστος Πολυζωγόπουλος υπογραμμίζει ότι στην αγορά

εργασίας έχουμε εκτεταμένα φαινόμενα παρανομιών τα οποία διαιωνίζονται είτε

από αδυναμία των ελεγκτικών αρχών είτε από τη μαύρη αγορά εργασίας των

οικονομικών μεταναστών, τα οποία έχουν κυριολεκτικά καταστήσει την αγορά αυτή

λάστιχο.

Η αγορά εργασίας – επισημαίνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ – χρειάζεται ρύθμιση και

έλεγχο, όχι απορρύθμιση και ασυδοσία. Ο κ. Πολυζωγόπουλος αποδίδει αυτή την

κατάσταση κυρίως στην έλλειψη ουσιαστικών ελέγχων από το νέο Σώμα των

Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ).

Εξαναγκασμός ανέργων

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ) κ. Γρηγόρης

Φελώνης δίνει τη δική του εξήγηση: εργοδότες εκμεταλλεύονται την αύξηση της

ανεργίας και αναγκάζουν τους ανειδίκευτους εργάτες, τους εργάτες κορεσμένων

επαγγελμάτων και τους οικονομικούς μετανάστες να αποδέχονται απασχόληση

παράνομη, ανασφάλιστη με αμοιβή μικρότερη απ’ ό,τι προβλέπουν οι συμβάσεις

τους, με ωράρια που συναντούσαμε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ιδιαίτερα

στο χώρο των κατασκευών, της μεταλλουργικής βιομηχανίας και στα συνεργεία

καθαριότητας.