Ο κ. Σημίτης εξήγγειλε ότι, αν εκλεγεί, η προτεραιότητά του τη νέα τετραετία

θα είναι η ολοκλήρωση του κοινωνικού κράτους. Δεσμεύτηκε, μάλιστα, ότι για τον

σκοπό αυτό θα διαθέσει την επόμενη τετραετία το ποσό των 45 τρισ. δραχμών. Η

γνώμη μου είναι ότι αν απουσιάζει σήμερα κάτι από το κοινωνικό κράτος δεν

είναι τα χρήματα, αλλά η αποτελεσματικότητα, η ποιότητα και το δικαίωμα

επιλογής του πολίτη. Δεν είναι τυχαίο ότι, σε πρόσφατη δημοσκόπηση,

πρωταθλητές της κρατικής διαφθοράς ανακηρύχτηκαν τα κρατικά νοσοκομεία.

Το σοσιαλιστικό πρότυπο του κοινωνικού κράτους αντιμετωπίζει τόσο στη χώρα μας

όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη μια πρωτοφανή κρίση. Τα αίτια της

αναποτελεσματικότητας είναι σήμερα πλέον προφανή. Αυτό το κοινωνικό κράτος δεν

λαμβάνει υπόψη του την ίδια την ανθρώπινη φύση. Δεν λαμβάνει, δηλαδή, υπόψη

του ότι οι εμπλεκόμενοι στην παροχή των υπηρεσιών ­ πολιτικοί, κομματικοί

μηχανισμοί, γραφειοκράτες, συνδικαλιστικές συντεχνίες, εξωτερικοί προμηθευτές

­ θέτουν κατά κανόνα σε πρώτη προτεραιότητα τους δικούς τους ατομικούς στόχους

και σε δεύτερη μοίρα την επίτευξη των «επίσημων» στόχων του συστήματος. Όλες

οι δυνάμεις που εμπλέκονται στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών το ωθούν προς την

αναποτελεσματική χρήση των πόρων που διατίθενται.

Ο έλεγχος έχει αποδειχθεί στην πράξη εντελώς ανεπαρκής. Τόσο ανεπαρκής ώστε

κρατικοί φορείς που διαχειρίζονται αυτά τα αστρονομικά κονδύλια δεν

ανταποκρίνονται ούτε στις στοιχειώδεις και εκ του νόμου προβλεπόμενες

υποχρεώσεις τους σε σχέση με τη διαχείριση των οικονομικών τους. Οι

Ασφαλιστικοί Οργανισμοί προσπαθούν ακόμα και σήμερα να εκπονήσουν

ισολογισμούς, ενώ τα νοσοκομεία, που διαχειρίζονται ποσά που ξεπερνούν τα 600

δισεκατομμύρια ετησίως, δεν έχουν ούτε καν προϋπολογισμούς. Την ίδια στιγμή

ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας, οι έχοντες, στρέφονται στην ιδιωτική

υγεία, την ιδιωτική ασφάλιση και την ιδιωτική εκπαίδευση. Σε αντίθεση με τους

μη έχοντες που, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής, λαμβάνουν τις γνωστές άθλιες

υπηρεσίες. Το σημερινό κοινωνικό κράτος, που διαχειρίζεται το 1/4 του εθνικού

μας εισοδήματος, δεν εφαρμόζει τους κανόνες που θεωρούνται αυτονόητοι για να

στηθεί και να λειτουργήσει ένα περίπτερο στο Μεταξουργείο ή ένα ξενοδοχείο στη

Σίφνο. Το αποτέλεσμα αυτής της πρωτοφανούς ασυδοσίας είναι ότι πέραν της

σπατάλης πόρων, καλλιεργείται σήμερα στο βαλκανικού τύπου κοινωνικό κράτος που

διαθέτουμε και το εύοσμο άνθος της διαφθοράς.

Η σκληρή αυτή πραγματικότητα έπρεπε να είχε οδηγήσει όλες τις πολιτικές

δυνάμεις στο συμπέρασμα ότι είναι πλέον αναπόφευκτη η μεταρρύθμιση του

ελληνικού κοινωνικού κράτους. Δυστυχώς, ο κ. Σημίτης και σε αυτή την

προεκλογική περίοδο προτίμησε να μιλήσει για υποσχέσεις και όχι για

μεταρρυθμίσεις. Για να προχωρήσουμε μπροστά χρειάζεται θάρρος και τόλμη, ώστε

να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις του κοινωνικού κράτους αλλά και οι ευρύτερες

μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η πατρίδα μας. Κάτι που ο κ. Σημίτης με τη

στάση του δείχνει να μη διαθέτει.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει ασφαλώς να κάνουμε είναι να μετρήσουμε το σημερινό

κοινωνικό κράτος. Να βάλουμε, δηλαδή, τα οικονομικά και τις επιδόσεις του σε

μια στοιχειώδη τάξη και να μετρήσουμε σε ποιους τομείς υπάρχει μεγαλύτερη

σπατάλη πόρων, χρησιμοποιώντας διάφορους δείκτες απόδοσης των κοινωνικών

υπηρεσιών. Με αυτή τη γνώση μπορούμε να αρχίσουμε την οικοδόμηση ενός νέου

μοντέλου, το οποίο θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να κινηθεί προς τις ακόλουθες

κατευθύνσεις:

1. Αξιοποίηση της δύναμης του ανταγωνισμού με την κατάργηση των μονοπωλίων και

την ενθάρρυνση της προσφοράς παρόμοιων υπηρεσιών από πολλούς διαφορετικούς

φορείς. Με τον ανταγωνισμό έχουμε τη δυνατότητα να αυξήσουμε την ποιότητα των

παρεχομένων υπηρεσιών μειώνοντας ταυτόχρονα το δημοσιονομικό κόστος. Πάρτε για

παράδειγμα το θέμα των νοσοκομείων. Ο Ευαγγελισμός έχει κόστος ανά ημέρα

νοσηλείας δεκαπλάσιο από αυτό του ιδιωτικού νοσοκομείου Υγεία ή του Ιατρικού

Κέντρου. Προφανώς, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του κόστους οφείλεται σε

σπατάλες. Αν υπήρχε ανταγωνισμός επί ίσοις όροις μεταξύ κρατικών και ιδιωτικών

νοσοκομείων, τότε όλα τα κρατικά νοσοκομεία θα ήταν υποχρεωμένα να περιορίσουν

το κόστος αντί να ξοδεύουν ανεξέλεγκτα.

2. Απευθείας επιδότηση των οικονομικά ασθενέστερων συμπολιτών μας, με μιας

μορφής κουπόνια. Αυτό πρακτικά θα δώσει τη δυνατότητα στους ασθενέστερους

οικονομικά συμπολίτες μας να μπορούν να κάνουν τις δικές τους επιλογές, π.χ.,

σε ποιο σχολείο θα σπουδάσουν ή σε ποιο νοσοκομείο θα νοσηλευτούν. Η επιλογή,

από τη στιγμή που θα γίνεται από τους πολίτες και όχι από το σύστημα, θα

υποχρεώσει τους εμπλεκόμενους γραφειοκράτες να γίνουν ανταγωνιστικότεροι,

λιγότερο σπάταλοι και διεφθαρμένοι, περισσότερο ανθρώπινοι.

3.Αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα από τους κρατικούς φορείς παροχής κοινωνικών

υπηρεσιών με τη μορφή των υπεργολαβιών και η αξιοποίηση σχέσεων εργασίας με

ιδιωτικοοικονομικά στοιχεία. Σημειώνω ότι στο αγγλικό σύστημα υγείας, το οποίο

κρατά τα τελευταία 19 χρόνια της θατσερικής επανάστασης τον δημόσιο και δωρεάν

χαρακτήρα του, εφαρμόστηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία η τεχνική των υπεργολαβιών

εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους.

4.Μετάθεση της ευθύνης της διαχείρισης των κρατικών μονάδων παροχής κοινωνικών

υπηρεσιών από την κεντρική εξουσία προς τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση. Η μετάθεση

αυτή πρέπει ασφαλώς να μελετηθεί προσεκτικά και να γίνει σταδιακά, γιατί θα

πρέπει να συμβαδίζει με την ανάπτυξη της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, αλλά και

με τη δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου, που θα ξεκαθαρίζει τις ευθύνες του

καθενός και θα προσφέρει υψηλό επίπεδο αυτονομίας στη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση.

5.Ενεργοποίηση των ανακλαστικών κοινωνικής αλληλεγγύης των ίδιων των πολιτών

και η ανάπτυξη φορέων παροχής κοινωνικών υπηρεσιών που δεν ανήκουν ούτε στο

Δημόσιο, αλλά ούτε και στον ιδιωτικό τομέα. Αναφέρομαι σε μη κερδοσκοπικούς

φορείς παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, οι οποίοι παραδοσιακά έφεραν σημαντικό

μέρος αυτού του βάρους και στη χώρα μας, αλλά ατρόφησαν τις τελευταίες

δεκαετίες, υφιστάμενοι την ιδεολογική υπονόμευση αλλά και την κρατική

δυσμένεια.

Η κοινωνική αλληλεγγύη εκτός από χρήματα χρειάζεται και ψυχή. Και την ψυχή

μπορεί να την αποκτήσει μόνο μέσα από την ατομική κινητοποίηση του καθενός μας

στα πλαίσια μη κερδοσκοπικών οργανισμών που καλύπτουν κοινωνικές ανάγκες. Οι

πολίτες, για παράδειγμα, οι οποίοι είναι οργανωμένοι σε ομάδες και

προσφέρονται εθελοντικά να περάσουν μια Κυριακή του μήνα σε γηροκομεία ή με

παιδιά που βρίσκονται σε ιδρύματα, για να αναφέρω δύο μόνο από τις χιλιάδες

δυνατότητες που υπάρχουν, γίνονται με αυτή τη δραστηριότητα όχι μόνο καλύτεροι

πολίτες αλλά και καλύτεροι άνθρωποι. Και αυτό είναι που έχει σημασία.

Ο Στ. Μάνος είναι υποψήφιος βουλευτής της Ν.Δ. στην Α’ Αθήνας.

Τελευταία Νέα