Αναζήτηση
Οποιος χρειάζεται ένα ισχυρό κίνητρο για να σηκωθεί από την καρέκλα και να αρχίσει να γυμνάζεται, μπορεί να το βρει σε μια νέα ανάλυση που αποκαλύπτει ότι, εκτός από όλα τα άλλα οφέλη που παρέχει στην υγεία, η συστηματική γυμναστική μειώνει σημαντικά και τον κίνδυνο εκδήλωσης ούτε μίας ούτε δύο, αλλά δεκατριών διαφορετικών μορφών καρκίνου.
Μάλιστα η αντικαρκινική δράση της δεν περιορίζεται στους ανθρώπους με φυσιολογικό σωματικό βάρος, αλλά επεκτείνεται και σε όσους διαθέτουν περιττά κιλά.
Η άποψη ότι η άσκηση μειώνει την επιρρέπεια στον καρκίνο ασφαλώς δεν είναι καινούργια. Πολλές μελέτες κατά το παρελθόν έχουν δείξει πως όσοι γυμνάζονται συστηματικά τείνουν να εκδηλώνουν καρκίνο με μειωμένη συχνότητα σε σύγκριση με όσους διάγουν καθιστική ζωή.
Ωστόσο, οι μελέτες αυτές είχαν ως επί το πλείστον εστιάσει στη δυνητική συσχέτιση μεταξύ της γυμναστικής και ορισμένων συχνών καρκίνων, όπως αυτός του μαστού στις γυναίκες και οι καρκίνοι του παχέος εντέρου και του πνεύμονα στα δύο φύλα. Ετσι ανοικτό παρέμενε το ερώτημα αν θα μπορούσε να δράσει προστατευτικά και εναντίον άλλων μορφών της νόσου. Για να βρουν μια απάντηση, επιστήμονες από το Εθνικό Ιδρυμα Καρκίνου (NCI) των ΗΠΑ, από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και από ερευνητικά κέντρα ανά τον κόσμο εξέτασαν συνδυαστικά 12 μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες που άρχισαν πριν από πολλά χρόνια σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Οι μελέτες αυτές είχαν συμπεριλάβει 1,44 εκατ. άνδρες και γυναίκες που είχαν συμπληρώσει αναλυτικά ερωτηματολόγια για την άσκηση, την ένταση και τη συχνότητά της.
Οι μελέτες είχαν επίσης καταγράψει ποιοι και πόσοι εθελοντές εκδήλωσαν καρκίνο έπειτα από τουλάχιστον μία δεκαετία παρακολούθησης.
Οπως γράφουν οι ερευνητές στο τρέχον τεύχος του ιατρικού περιοδικού «JAMA Internal Medicine», χρησιμοποιώντας εξελιγμένες μεθόδους στατιστικής ανάλυσης κατόρθωσαν να υπολογίσουν πόσο επηρέαζε η ήπιας ή μεγάλης έντασης γυμναστική (λ.χ. το βάδην και το τρέξιμο αντίστοιχα) τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
Η επίδρασή της απεδείχθη ότι ήταν καθοριστική. Ακόμα και οι εθελοντές που γυμνάζονταν με μέτρια ένταση και για λίγη ώρα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας είχαν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν τις δεκατρείς μορφές καρκίνου σε σύγκριση με όσους δεν γυμνάζονταν καθόλου.
Οπωσδήποτε φοράμε αντηλιακό και καπέλο
Η νέα ανάλυση έδειξε ακόμα πως όσο περισσότερο γυμνάζονταν οι εθελοντές τόσο το καλύτερο. Οταν συγκρίθηκαν εκείνοι που γυμνάζονταν περισσότερο απ’ όλους με εκείνους που γυμνάζονταν λιγότερο, οι καλογυμνασμένοι διαπιστώθηκε ότι είχαν 20% λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν τις περισσότερες από τις 13 μορφές καρκίνου. Ακόμα καλύτερο, δε, ήταν το εύρημα ότι η προστατευτική δράση της άσκησης παρέμεινε ισχυρή όταν οι ερευνητές συνυπολόγισαν το σωματικό βάρος των εθελοντών. Οι υπέρβαροι εθελοντές που γυμνάζονταν συστηματικά διέτρεχαν μειωμένο κίνδυνο σε σχέση με τους υπέρβαρους που δεν ασκούνταν.
Βέβαια, η νέα ανάλυση συσχέτισε τη συστηματική άσκηση με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης δύο άλλων καρκίνων: του κακοήθους μελανώματος στο δέρμα και του βραδέως εξελισσόμενου καρκίνου του προστάτη. «Είναι κάτι που εξηγείται απλά», σπεύδει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Στίβεν Μουρ από το NCI. Οσον αφορά το μελάνωμα, οι ασκούμενοι (ειδικά όσοι τρέχουν) είθισται να γυμνάζονται έξω, άρα είναι πιθανότερο να υποστούν ηλιακά εγκαύματα. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να βγαίνετε για τρέξιμο χωρίς αντηλιακό και ότι θα αποφεύγετε το τρέξιμο τις ώρες που καίει περισσότερο ο ήλιος. Οσον αφορά τους προστατικούς όγκους, η αυξημένη συχνότητά τους εξηγείται επειδή όσοι γυμνάζονται κάνουν πιο συχνά τσεκάπ, τα οποία αποκαλύπτουν και την παρουσία μη απειλητικών όγκων, λέει ο δρ Μουρ.
Πώς μπορεί, όμως, να μας προστατεύει η άσκηση από τον καρκίνο; «Ο αιτιολογικός μηχανισμός δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί, αλλά πιθανότατα αποτελεί συνδυασμό ορμονικών μεταβολών, φλεγμονωδών διεργασιών, μεταβολικών λειτουργιών και ενεργειακής ισορροπίας» απαντά ο δρ Μουρ. Ο ίδιος, πάντως, τρέχει σχεδόν καθημερινά.
