[Γνώμη] Να πάρουν πρωτοβουλία Γαλλία – Γερμανία

Η θετική αντίδραση του γερμανικού πληθυσμού απέναντι στους πρόσφυγες έρχεται σε αντίθεση με το κλίμα που υπήρχε στη χώρα στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Και δείχνει ότι μια αποφασισμένη πολιτική ελίτ –ένα χαρακτηριστικό που έλειπε ώς τώρα από την Ανγκελα Μέρκελ –μπορεί να οδηγήσει μακροπρόθεσμα την κοινή γνώμη και την κοινωνία των πολιτών να εκφράσουν την υποστήριξή τους προς τους πληθυσμούς αυτούς.

Το πολιτικό άσυλο δεν είναι ένα ζήτημα αξιών –οι φλυαρίες γύρω από τις «αξίες» με εξοργίζουν –αλλά ένα δικαίωμα, και μάλιστα θεμελιώδες. Το δικαίωμα αυτό δεν μπορούν να το εγγυηθούν μόνο οι κυβερνήσεις. Πρέπει να γίνεται σεβαστό από τον πληθυσμό στο σύνολό του.

Προς το παρόν, βλέπουμε ότι οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε έναν τρόπο κοινής δράσης. Η έντιμη πρόταση του προέδρου Ολάντ και της καγκελαρίου Μέρκελ δεν τυγχάνει αποδοχής. Πρόκειται ασφαλώς για ένα ανησυχητικό σημάδι που μας κάνει να ντρεπόμαστε, αλλά που είναι συγχρόνως αποκαλυπτικό της πραγματικής πολιτικής κατάστασης μιας κοινότητας η οποία δεν διοικείται από ένα Κοινοβούλιο και μια κυβέρνηση, παρά στη βάση συμβιβασμών μεταξύ 28 εθνικών κυβερνήσεων.

Οι διαφορετικές εθνικές αντιδράσεις στο κατεπείγον σημερινό πρόβλημα αντανακλούν επίσης πραγματικότητες που πρέπει να ληφθούν υπόψη: η αρχαιότητα κάθε μέλους, οι σημαντικές οικονομικές διαφορές ανάμεσα στις χώρες-μέλη και, κυρίως, οι διαφορετικές εθνικές ιστορίες και πολιτικές κουλτούρες.

Απέναντι στην πολιτική και ηθική πρόκληση που συνιστά η μεταναστευτική κρίση, η Ευρώπη δεν πρέπει να αποτύχει εξαιτίας αυτών των ανυπέρβλητων διαφωνιών. Δεν βλέπω παρά μία ρεαλιστική λύση: να αναλάβουν την πρωτοβουλία η Γαλλία και η Γερμανία και να αναζητήσουν κοινές λύσεις με τις χώρες που συνδέονται στενά μαζί τους μέσω του ευρώ. Η Γαλλία και η Γερμανία πρέπει να δείξουν ότι υπάρχει ένας ευρωπαϊκός σκληρός πυρήνας ικανός να δράσει.

Μια τέτοια επιτυχία θα μπορούσε να οδηγήσει επιτέλους σε μια αλλαγή πλεύσης της γερμανικής κυβέρνησης απέναντι στη νομισματική κρίση. Η Γαλλία, αν υιοθετήσει μια ενεργή προσέγγιση στη μεταναστευτική κρίση, δεν θα παραμείνει απλώς πιστή στην πολιτική της παράδοση. Θα δώσει, εμμέσως, και μια ώθηση στη γερμανική κυβέρνηση. Δεν αρκεί να δείχνεις αλληλεγγύη σε αυτούς που ζητούν πολιτικό άσυλο, αφού μια τέτοια αλληλεγγύη αποτελεί νομική υποχρέωση. Η οικονομική αλληλεγγύη αποτελεί κι αυτή μια πολιτική αναγκαιότητα στους κόλπους μιας νομισματικής κοινότητας που δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς μια κοινή χρηματοπιστωτική, οικονομική και κοινωνική πολιτική.