Αναζήτηση
Στο συνέδριο του Βερολίνου, ο Βίσμαρκ είχε πει πως «σε μια διαπραγμάτευση ο αδύναμος πρέπει να δεχθεί την πρώτη προσφορά του δυνατού. Αν δεν την δεχτεί, η επόμενη θα είναι χειρότερη!».
Στα 140 χρόνια που ακολούθησαν, ο Βίσμαρκ επιβεβαιώθηκε αναρίθμητες φορές σε αναρίθμητες περιπτώσεις.
Και τώρα επιβεβαιώνεται πάλι.
Διότι η συμφωνία στην οποία οδηγείται η Ελλάδα είναι πολύ χειρότερη από εκείνη που συζητούσε η προηγούμενη κυβέρνηση. Ακόμη και από εκείνη που θα μπορούσε να επιτύχει η σημερινή κυβέρνηση στην αρχή της θητείας της.
Οτι ο Βίσμαρκ είχε δίκιο, αυτό δεν εκπλήσσει κανέναν. Εκτός ίσως από εκείνους που αντί να ακούσουν τον «Σιδερένιο Καγκελάριο» προτίμησαν να δώσουν βάση στον Βαρουφάκη!..
Η προσφορά του Βαρουφάκη στο ναυάγιο ήταν διπλή.
Πρώτον, το δόγμα της «δημιουργικής ασάφειας». Υποστήριξε δηλαδή πως αν τα πράγματα δεν διατυπώνονται με σαφήνεια, μπορεί ο καθένας να κυκλοφορεί την ερμηνεία που τον βολεύει και να κάνει τη φιγούρα του.
Λάθος. Επί ασαφούς διατύπωσης δεν προκύπτουν δύο ερμηνείες ούτε δύο φιγούρες. Επικρατεί απλώς η ερμηνεία του ισχυρότερου –όπως συνέβη και με τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου.
Ως εκ τούτου, η σαφήνεια των δεσμεύσεων είναι πάντα υπέρ του ασθενέστερου.
Δεύτερον, το δόγμα της «τελευταίας στιγμής». Το οποίο λέει ότι αν τραβήξεις τη διαπραγμάτευση στα απώτατα όριά της και μπροστά στον κίνδυνο να μην υπάρξει συμφωνία, θα πετύχεις μια καλύτερη συμφωνία «της τελευταίας στιγμής».
Λάθος και αυτό. Η παράταση της διαπραγμάτευσης εξασθενεί πάντα τον ασθενέστερο και αποδυναμώνει τη θέση του –όπως συνέβη και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Ως εκ τούτου, ο Βίσμαρκ είχε δίκιο. Πάρε την πρώτη προσφορά και τρέχα.
Η καταστροφική συνεισφορά του Βαρουφάκη δεν είναι τυχαία ούτε συμπτωματική.
Προκύπτει από τη βασική παραδοχή ότι στη διαπραγμάτευση που κάνουμε τα δύο μέρη είναι ισοδύναμα. Οτι δεν υπάρχει δηλαδή ισχυρός και αδύναμος. Κι ότι είναι κάτι σαν πόκα: εξαρτάται πώς θα παίξει ο καθένας το φύλλο του.
Δεν ξέρω πώς το σκαρφίστηκε αυτό. Είτε το άκουσε σε κανένα ταξίδι στο Λας Βέγκας είτε το κόλλησε στις «πλατείες των Αγανακτισμένων» όπου είχε διά βοής αποφασιστεί ότι η Ελλάδα είναι υπερδύναμη και την τρέμει η υφήλιος.
Προ ημερών στη Γερμανία αναρωτήθηκε ποια είναι η πολιτική ηγεσία της Ευρώπης. Και απάντησε αφοπλιστικά: «Η κυρία Μέρκελ, ο Αλέξης Τσίπρας, ο κύριος Σόιμπλε, ο κύριος Γιούνκερ, εγώ».
Με άλλα λόγια, η υπερδύναμη τελικά ίσως να μην είναι η Ελλάδα αλλά ο ίδιος –άντε, μαζί με τον Τσίπρα.
Κι ο Βίσμαρκ ακόμη γελάει από ψηλά.
