Αρκετοί, τελευταία, πλούσιοι και φτωχοί, διακηρύσσουν ότι είναι εναντίον του συστήματος, χωρίς να εξηγούν ακριβώς τι εννοούν. Εναντίον ποίου ακριβώς «συστήματος» είναι; Του οικονομικού, του πολιτικού, του κοινωνικού; Ως γνωστόν το οικονομικό σύστημα είναι η ελεύθερη οικονομία της αγοράς που επιχειρεί να ενσωματώσει στοιχεία κοινωνικής συνοχής, δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Η συμμετοχή στην ΕΕ «επιβάλλει» την αποδοχή της «ανταγωνιστικής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς» (άρθρο 3 Συνθήκης της Λισαβόνας) ενώ χώρες που επιδιώκουν να ενταχθούν πρέπει επίσης να αποδεχθούν αυτό το οικονομικό καθεστώς («κριτήρια της Κοπεγχάγης»). Με άλλα λόγια, το οικονομικό σύστημα της χώρας είναι μια εκδοχή του ευρωπαϊκού καπιταλιστικού συστήματος –άλλο νομιμοποιημένο οικονομικό σύστημα στον παγκόσμιο χώρο σήμερα δεν υπάρχει. Οι μόνες εξαιρέσεις, η Βόρεια Κορέα ή η Κούβα, αποτελούν μια εκκεντρική ανωμαλία καταδικασμένη σε εξαφάνιση.

Απ’ ό,τι γνωρίζω, στον ευρωπαϊκό χώρο δεν υπάρχει υπολογίσιμη πολιτική δύναμη που να αυτοπροσδιορίζεται «αντισυστημική», ούτε γνωρίζω να υπάρχει σοβαρή προσωπικότητα που να δηλώνει αντισυστημική, ότι θέλει να ανατρέψει το σύστημα! Εάν υπήρχε θα εθεωρείτο μάλλον… κωμική περίπτωση. Μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν αυτά. Βεβαίως, το ΚΚΕ θέλει να ανατρέψει τον καπιταλισμό της οικονομίας της αγοράς καθώς εξακολουθεί να ασπάζεται μια απολιθωμένη ιδεολογία. Ολοι οι άλλοι όμως τι ακριβώς εννοούν όταν αυτοχαρακτηρίζονται «αντισυστημικοί»; Θέλουν να ανατρέψουν το σύστημα της «ελεύθερης οικονομίας»; Ή μήπως έχουμε μια άλλη εκδοχή του διάχυτου ελληνικού «ανατρεπτισμού»;

Βεβαίως, το πολιτικό σύστημα της χώρας είναι η αστική, φιλελεύθερη, συνταγματική δημοκρατία που στηρίζεται στον σεβασμό της ελευθερίας, στο κράτος δικαίου, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στον πλουραλισμό, στη δικαιοσύνη, στην ισότητα –αξίες που επίσης οφείλουν να σέβονται όλες οι χώρες-μέλη της ΕΕ και οι υποψήφιες για ένταξη (άρθρο 2 Συνθήκης της Λισσαβόνας). Ολοι αυτοί που αυτοχαρακτηρίζονται «αντισυστημικοί» είναι εναντίον της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των στοιχείων που τη συγκροτούν; Αν ναι, ποιο σύστημα προτείνουν ως εναλλακτική λύση; Της Βόρειας Κορέας; Της Κίνας; Της Κούβας; Εκτός εάν έχουν προσχωρήσει στο ρεύμα των τζιχαντιστών, οι οποίοι φιλοσοφικά, ιδεολογικά και πολιτικά απορρίπτουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία ως προϊόν της δυτικής σκέψης και θέλουν να επιβάλουν το ισλαμικό θεοκρατικό καθεστώς της επιλογής τους. Στην Ελλάδα, εκτός από το ΚΚΕ που επίσης έχει ως θεμελιακό πολιτικό στόχο την αντικατάσταση της φιλελεύθερης δημοκρατίας, υπάρχουν και κάποιες άλλες πολύχρωμες δυνάμεις (τρομοκράτες, αναρχικοί, πάσης φύσεως ακραίοι κ.λπ.) που φαντασιώνονται την ανατροπή του συστήματος με ολοκληρωτικές μορφές διακυβέρνησης. Οι όψιμοι όμως «αντισυστημικοί» τι ακριβώς θέλουν;

Το μόνο που δεν χρειάζεται, φυσικά, η Ελλάδα είναι ανατροπή του πολιτικού και οικονομικού συστήματος. Δεν χρειάζεται αντισυστημικές φωνές και δυνάμεις. Χρειάζεται, αντίθετα, βαθιές μεταρρυθμίσεις για την ουσιαστική βελτίωση του υπάρχοντος πολιτικού και οικονομικού συστήματος ώστε η Ελλάδα να γίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα…

Ο Π. Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τελευταία Νέα