Αναζήτηση
Αισθάνεστε ότι το μυαλό σας δεν παίρνει τόσο γρήγορες στροφές όσο πριν από μερικά χρόνια; Είστε από εκείνους που λύνουν sudoku για να αντιμετωπίσετε την πνευματική κάμψη που συνοδεύει την ωριμότητα; Υπάρχει και άλλη λύση: αθληθείτε ή βγείτε απλώς για μια βόλτα. Τα προγράμματα σε κομπιούτερ για τη βελτίωση των διανοητικών ικανοτήτων είναι μια νέα ανθηρή βιομηχανία. Στις ΗΠΑ, οι καταναλωτές αναμένεται να ξοδέψουν φέτος 80 εκατ. δολάρια σε προϊόντα που προσφέρουν ασκήσεις στον εγκέφαλο- το αντίστοιχο ποσό το 2005 ήταν 2 εκατ.
Ο εμπλουτισμός του περιβάλλοντος βελτιώνει τη νοητική λειτουργία των ζώων που βρίσκονται στα εργαστήρια. Υπάρχει όμως ένα σημείο κλειδί: το περιβάλλον των εργαστηρίων είναι βαρετό, τα ζώα που μένουν εκεί δεν χρειάζεται να αναζητήσουν τροφή. Αντίθετα, οι περισσότεροι από εμάς εκτελούμε καθημερινώς πολλές δραστηριότητες.
Άρα, μπορεί κάποιοι να λύνουν πιο εύκολα sudoku ή να μαθαίνουν κάποια συγκεκριμένη δεξιότητα, αλλά εάν αυτά δεν ενταχθούν σε ένα ευρύτερο φάσμα ικανοτήτων δεν θα βελτιώσουν τη συνολική πνευματική κατάσταση. Καμία απλή πνευματική άσκηση, μόνη της, δεν θα μας κάνει πιο λειτουργικούς. Υπάρχει όμως μια μορφή εξάσκησης που αποδεικνύεται ότι βελτιώνει την πνευματική μας υγεία, η φυσική άσκηση.
Στους ανθρώπους, η άσκηση βελτιώνει αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «εκτελεστική λειτουργία», δηλαδή τις ικανότητες που σου επιτρέπουν να επιλέξεις συμπεριφορά ανάλογα με την κατάσταση, να περιορίσεις τις ακατάλληλες αντιδράσεις και να συγκεντρωθείς στη δουλειά που απαιτείται παρά τους περισπασμούς. Στη λειτουργία αυτή συμπεριλαμβάνεται η ταχύτητα της επεξεργασίας και της απάντησης καθώς και της εργασιακής μνήμης.
Η «εκτελεστική λειτουργία» αρχίζει να φθίνει όταν φθάσουμε στην ηλικία των 70. Οι ηλικιωμένοι όμως που ασκούνταν πολλά χρόνια έχουν πολύ καλύτερη απόδοση από τους αγύμναστους συνομηλίκους τους. Ακόμα και οι ηλικιωμένοι που περπατούν 30-60 λεπτά αρκετές φορές την εβδομάδα, εμφανίζουν βελτίωση της λειτουργίας αυτής. Η άσκηση αποτελεί επίσης καλό όπλο εναντίον της άνοιας. Οι μεσήλικοι που αθλούνται έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ από εκείνους που δεν ασκούνται, ακόμη και εκείνοι που άρχισαν να αθλούνται στα 60 τους έχουν λιγότερες πιθανότητες. Τι μας λένε όλα αυτά; Αντί να σκορπάτε χρήματα σε παιχνίδια, παζλ και ασκήσεις για να βελτιώσετε την πνευματική σας υγεία, εγγραφείτε σε ένα γυμναστήριο. Ή, απλώς, κλείστε το κομπιούτερ και βγείτε έξω για μια βόλτα.
Η Σάντρα Άαμοντ είναι διευθύντρια του επιστημονικού περιοδικού «Νature Νeuroscience». Ο Σαμ Γουάνγκ είναι καθηγητής Μοριακής Βιολογίας και Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Το βιβλίο τους «Welcome to Υour Βrain» («Καλωσορίσατε στον εγκέφαλό σας») πρόκειται να εκδοθεί από τις Εκδόσεις Βloomsbury USΑ.
Με μια ματιά
● Η ΑΣΚΗΣΗ επιβραδύνει τη συρρίκνωση του εμπρόσθιου φλοιού, η οποία προκαλείται με το πέρασμα των χρόνων και είναι σημαντική για την «εκτελεστική λειτουργία».
● ΒΟΗΘΑ τον εγκέφαλο, βελτιώνοντας την καρδιαγγειακή υγεία και εμποδίζοντας τα εμφράγματα που ενδέχεται να προκαλέσουν εγκεφαλικές δυσλειτουργίες.
● ΧΑΡΗ στην άσκηση παράγονται πρωτεΐνες, οι οποίες αυξάνουν τις συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων και ενισχύουν τη δημιουργία νευρώνων στην περιοχή που είναι υπεύθυνη για τη μνήμη.
