Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γνωμοδότησε την Τετάρτη ότι η συμφωνία, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Καναδά σχετικά με τη διαβίβαση δεδομένων που προέρχονται από τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών των αεροπορικών εταιρειών δεν μπορεί να συναφθεί υπό την παρούσα μορφή της.

Μολονότι η συστηματική διαβίβαση, διατήρηση και χρήση του συνόλου των δεδομένων των επιβατών κατά βάση επιτρέπονται, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επισημαίνει ότι «πλείονες διατάξεις του σχεδίου συμφωνίας δεν πληρούν τις απαιτήσεις που απορρέουν από τα θεμελιώδη δικαιώματα της Ένωσης».

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Καναδάς διαπραγματεύθηκαν μια συμφωνία σχετικά με τη διαβίβαση και την επεξεργασία των δεδομένων που προέρχονται από τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών (συμφωνία PNR), η οποία υπεγράφη το 2014. Δεδομένου ότι το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ζητήσει από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να την εγκρίνει, το δεύτερο αυτό θεσμικό όργανο αποφάσισε να υποβάλει στο Δικαστήριο αίτηση γνωμοδοτήσεως όσον αφορά το αν η σχεδιαζόμενη συμφωνία ήταν σύμφωνη με το δίκαιο της ΕΕ, ειδικότερα δε με τις διατάξεις περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Επισημαίνεται ότι για πρώτη φορά κλήθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να αποφανθεί αν ένα σχέδιο διεθνούς συμφωνίας είναι συμβατό με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Με τη σημερινή γνωμοδότησή του, το Δικαστήριο δίδει την απάντηση ότι η συμφωνία PNR δεν μπορεί να συναφθεί υπό την παρούσα μορφή της, διότι πλείονες διατάξεις της δεν είναι συμβατές με τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ειδικότερα:

Η σχεδιαζόμενη συμφωνία επιτρέπει τη συστηματική και διαρκή διαβίβαση προς την καναδική αρχή των δεδομένων PNR όλων των επιβατών πτήσεων, με σκοπό τη χρήση και διατήρησή τους, καθώς και την ενδεχόμενη μεταγενέστερη διαβίβασή τους σε άλλες αρχές και σε άλλες τρίτες χώρες, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και των σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος. Προς τούτο, η σχεδιαζόμενη συμφωνία προβλέπει, μεταξύ άλλων, την αποθήκευση των δεδομένων για χρονικό διάστημα πέντε ετών, καθώς και σειρά απαιτήσεων σχετικά με την ασφάλεια και ακεραιότητα των δεδομένων PNR.

Εξεταζόμενα στο σύνολό τους, τα δεδομένα PNR μπορούν, όπως επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, «να αποκαλύψουν ένα πλήρες ταξιδιωτικό δρομολόγιο, ταξιδιωτικές συνήθειες, σχέσεις μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσώπων και πληροφορίες σχετικά με την οικονομική κατάσταση των επιβατών πτήσεων, τις διατροφικές συνήθειές τους ή την υγεία τους, ενδεχομένως δε και ευαίσθητα δεδομένα».

Τέλος, καθόσον το χρονικό διάστημα διατηρήσεως των δεδομένων PNR δύναται να ανέλθει έως τα πέντε έτη, η συμφωνία αυτή καθιστά δυνατή την κατοχή πληροφοριών για την ιδιωτική ζωή των επιβατών για ιδιαιτέρως μεγάλο χρονικό διάστημα, σημειώνει το ευρωδικαστήριο.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επισημαίνει, ως εκ τούτου, ότι τόσο η διαβίβαση των δεδομένων PNR από την ΕΕ στον Καναδά όσο και οι κανόνες της σχεδιαζομένης συμφωνίας όσον αφορά τη διατήρηση των δεδομένων, τη χρήση τους και την ενδεχόμενη μεταγενέστερη διαβίβασή τους σε καναδικές, ευρωπαϊκές ή αλλοδαπές δημόσιες αρχές συνεπάγονται επέμβαση στο θεμελιώδες δικαίωμα του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.