Αναζήτηση
Τον Ιούνιο του 2013, ο κόσμος ολόκληρος ανακάλυψε χάρη σε αυτόν, μέσω της «Γκάρντιαν», το εύρος των προγραμμάτων μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι αμερικανικές και οι βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Ο Εντουαρντ Σνόουντεν είχε τότε μόλις εγκαταλείψει τη Χαβάη, όπου εργαζόταν ως τεχνικός της NSA, της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, και κρυβόταν στο Χονγκ Κονγκ. Ηταν ήδη ένας από τους πλέον καταζητούμενους ανθρώπους στον κόσμο. Στα βίντεο που είχαν δημοσιευτεί, ωστόσο, απέπνεε μια σχεδόν αφύσικη ηρεμία, σαν να είχε παραδοθεί στη μοίρα του. Μόλις πρόσφατα παραδέχθηκε σε έναν από τους δημοσιογράφους της «Γκάρντιαν», με τους οποίους είχε συνεργαστεί, τον Γιούαν ΜακΑσκιλ, πως πίστευε τότε ότι θα είχε «κακό τέλος», ότι είτε θα κατέληγε νεκρός ή σε κάποια αμερικανική φυλακή.
Περισσότερα από τρία χρόνια αργότερα, ο Ολιβερ Στόουν μεταφέρει την ιστορία του στον κινηματογράφο. Η ταινία κάνει σήμερα πρεμιέρα στις ΗΠΑ. Ο Εντουαρντ Σνόουντεν ζει ακόμη στη Μόσχα, όπου βρήκε καταφύγιο στα τέλη Ιουνίου του 2013. Θέλει όμως πάντα να επιστρέψει στην πατρίδα του. Και απευθύνει έκκληση στον Μπαράκ Ομπάμα να του απονείμει χάρη, πριν εγκαταλείψει τον αμερικανικό προεδρικό θώκο τον Ιανουάριο, επιχειρηματολογώντας πως οι αποκαλύψεις του δεν ήταν απλώς ηθικά σωστές, αλλά και τελικά ωφέλιμες για τους πολίτες.
«Ναι, υπάρχουν νόμοι που λένε κάποια πράγματα, αλλά γι’ αυτό υπάρχει ενδεχομένως η δυνατότητα απονομής χάρης –για τις εξαιρέσεις, για εκείνα που μπορεί να μοιάζουν παράνομα στα χαρτιά αλλά αν τα κοιτάξεις από μια ηθική σκοπιά, όταν κοιτάξεις τα αποτελέσματα, μοιάζουν να ήταν απαραίτητα, ζωτικής σημασίας» δήλωσε ο πρώην τεχνικός της NSA σε έναν παλιό του γνώριμο, τον Γιούαν Μακ-Ασκιλ της «Γκάρντιαν». «Νομίζω πως όταν υπολογίσει κανείς τα οφέλη, είναι σαφές πως μετά το 2013 οι νόμοι του έθνους μας άλλαξαν. Το αμερικανικό Κογκρέσο, τα δικαστήρια και ο πρόεδρος, όλοι άλλαξαν τις πολιτικές τους ως αποτέλεσμα αυτών των αποκαλύψεων. Και ουδέποτε αποδείχθηκε πως κάποιος άνθρωπος έπαθε κακό εξαιτίας τους».
Ο Σνόουντεν μίλησε στον ΜακΑσκιλ μέσω βίντεο λινκ από τη Μόσχα. Συνάντησε όμως από κοντά τον επί εικοσαετία διευθυντή (έως το 2015) της «Γκάρντιαν» Αλαν Ράσμπριτζερ: τον επισκέφθηκε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου αυτός είχε καταλύσει στη ρωσική πρωτεύουσα, χάριν της στήλης «Γεύμα με τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Πάνω από ένα πιάτο πικάντικο κοτόπουλο με κάρι (για τον ίδιο) και ένα ριζότο με λευκά μανιτάρια (για τον Ράσμπριτζερ), μέσα στο δωμάτιο, για προφανείς λόγους ιδιωτικότητας, ο Σνόουντεν αναγνώρισε πως του λείπει «η αίσθηση της πατρίδας» που εκπροσωπούν οι ΗΠΑ. «Αλλά η τεχνολογία μειώνει σε μεγάλο βαθμό αυτή την απόσταση. Εγώ άλλωστε ήμουν ανέκαθεν μακριά από το σπίτι, όπως θα θυμάστε, ζήτησα να εργαστώ στο εξωτερικό τόσο για τη CIA όσο και για την NSA. Η μόνη διαφορά είναι πως έχω ακόμα πόστο στο εξωτερικό και δουλεύω για τις ΗΠΑ, αλλά δεν το καταλαβαίνουν» δήλωσε. Οπως γνωρίζουν όλοι όσοι τον παρακολουθούν στο twitter, σχολίασε ο Ράσμπριτζερ, ο Σνόουντεν έχει ένα ιδιότυπο χιούμορ –έχει 2,3 εκατ. followers, ωστόσο ο ίδιος παρακολουθεί μόνο έναν λογαριασμό: της NSA!
«Ενα πολύ καλό παιδί που άλλαξε»
Ο Ολιβερ Στόουν συναντήθηκε αρκετές φορές με τον Εντουαρντ Σνόουντεν για τις ανάγκες της ταινίας. Στη συνέντευξή του στο περιοδικό «Wired» έκανε λόγο για έναν άνθρωπο που δεν ήθελε να βάλει σε κίνδυνο κανέναν. «Ηταν ένα πολύ καλό παιδί, συντηρητικό από τη φύση του, που η 11η Σεπτεμβρίου έγινε το κίνητρό του για να μπει πρώτα στον στρατό και κατόπιν στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας. Και έπειτα, μέσα σε μια χρονική περίοδο, άλλαξε».
