«Μπαλάκι» γίνονται οι πρόσφυγες ανάμεσα στα κράτη

Εχουν περάσει πέντε μήνες αφότου συνέβη εκείνο το ναυάγιο με τους 800 νεκρούς ανοιχτά της Λιβύης, η χειρότερη τραγωδία των τελευταίων δεκαετιών στη Μεσόγειο. Και δεκαπέντε ημέρες αφότου κυκλοφόρησε εκείνη η φωτογραφία του τρίχρονου πνιγμένου παιδιού, με το πρόσωπο μέσα στην άμμο, σε μια παραλία της Τουρκίας. Κάθε φορά η Ευρώπη «συγκλονίζεται». Και κάθε φορά απογοητεύει.

Η Ουγγαρία κήρυξε χθες και επισήμως τον πόλεμο στους πρόσφυγες: σφράγισε τα σύνορά της με τη Σερβία, άρχισε να απορρίπτει μέσα σε μερικά λεπτά κάθε αίτηση ασύλου που δέχεται εκεί με το σαθρό επιχείρημα πως η Σερβία είναι «ασφαλής χώρα», έθεσε σε ισχύ νόμο που καθιστά την παράτυπη είσοδο στη χώρα κακούργημα και προανήγγειλε προπαρασκευαστικές εργασίες για την επέκταση του φράχτη των 3,5 μέτρων με το συρματόπλεγμα που ολοκληρώνει στα σύνορά της με τη Σερβία, ένα κράτος μη μέλος της ΕΕ, και στα σύνορα της με τη Ρουμανία, ένα κράτος – μέλος της ΕΕ, που δεν είναι ωστόσο μέλος της Ζώνης Σένγκεν. Αλλά, όπως επεσήμανε η Διεθνής Αμνηστία, η Ουγγαρία του εθνολαϊκιστή Βίκτορ Ορμπάν δείχνει απλώς «το άσχημο πρόσωπο της χαοτικής απάντησης της Ευρώπης» στην προσφυγική κρίση, με τείχη να υψώνονται, μεθοριακούς ελέγχους να καταλύουν «προσωρινά» την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Σένγκεν και εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τη Συρία, το Αφγανιστάν, την Ερυθραία και αλλού να γίνονται μπαλάκι ανάμεσα στα κράτη.

Η σύνοδος των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα κατέληξε, όπως σχολίασε η «Μοντ», σε «ένα νέο ευρωπαϊκό φιάσκο». Παρά τις πιέσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας, οι «28» απέτυχαν να καταλήξουν σε ομόφωνη απόφαση για δίκαιη κατανομή 120.000 προσφύγων, όπως ζήτησε την περασμένη εβδομάδα η Κομισιόν. Τσεχία, Σλοβακία και Ρουμανία ενέμειναν πεισματικά στην άρνησή τους. Πολωνία και Λετονία δεν έκρυψαν στιγμή τον σκεπτικισμό τους. Και παρότι έμεινε σιωπηλή κατά τον τελευταίο γύρο των διαπραγματεύσεων –καθώς το σχέδιο της Κομισιόν προέβλεπε την ανακούφισή της, με την κατανομή 54.000 προσφύγων παρόντων στην επικράτειά της –η Ουγγαρία παραμένει και αυτή εχθρική. Δεν δέχεται καν τα hot spots (κέντρα καταγραφής) που συμφωνήθηκαν για την Ελλάδα και την Ιταλία, ώστε να διαχωρίζονται πιο γρήγορα οι αιτούντες άσυλο από τους οικονομικούς μετανάστες. Στο τέλος, οι 28 κατάφεραν απλώς να επικυρώσουν την κατανομή περίπου 40.000 προσφύγων που βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα και την Ιταλία –μια απόφαση που είχε ληφθεί στα τέλη Ιουνίου –και να ενισχύσουν τα μέσα της Frontex.

Για πρώτη φορά χθες ο γερμανός υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ έβαλε στο τραπέζι επισήμως την απειλή περικοπής των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τις χώρες που αρνούνται την ιδέα των ποσοστώσεων για την κατανομή των προσφύγων, επισημαίνοντας δηκτικά πως πρόκειται συχνά για χώρες «που δέχονται μεγάλα ποσά από τα διαρθρωτικά ταμεία». Τσεχία και Σλοβακία αντέδρασαν έντονα, με τη δεύτερη να λέει πως μια τέτοια κύρωση θα σήμαινε «το τέλος της ΕΕ» και την πρώτη να υποδεικνύει ως «το μεγαλύτερο πρόβλημα για την επίλυση του Μεταναστευτικού» την «αντιφατική πολιτική της Γερμανίας». Λίγο αργότερα, πάντως, έπειτα από συνάντηση που είχε με τον αυστριακό ομόλογό της Βέρνερ Φάιμαν, η Ανγκελα Μέρκελ εξέφρασε την άποψη πως «οι απειλές δεν είναι ο σωστός τρόπος να καταλήξουμε σε συμφωνία»∙ «πρέπει να προσπαθήσουμε να αποκαταστήσουμε ένα ευρωπαϊκό πνεύμα» επεσήμανε. Η γερμανίδα καγκελάριος υπεραμύνθηκε της απόφασής της να ανοίξει διάπλατα στους σύρους πρόσφυγες, στα τέλη Αυγούστου, τις πόρτες της Γερμανίας. Ηταν μια «δίκαιη» απόφαση που «βοήθησε πολλούς ανθρώπους» δήλωσε τη στιγμή που οι εταίροι της στη βαυαρική Χριστιανοκοινωνική Ενωση μιλούν για «λάθος» και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τα ποσοστά του ευρωφοβικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία να έχουν φτάσει το 5,5%, το υψηλότερο επίπεδό τους από τον Μάιο.