Του Αγγελου Αλ. Αθανασόπουλου

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δεν υπέστη κάποιον αιφνιδιασμό από την προκήρυξη πρόωρων εκλογών στην Τουρκία. Το ενδεχόμενο αυτό ήταν ένα από τα σενάρια που μελετούσαν στη Βασιλίσσης Σοφίας το τελευταίο διάστημα, παρατηρώντας δηλώσεις και κινήσεις εκ μέρους της τουρκικής πλευράς.

Μετά την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών, προεδρικών και βουλευτικών, η βασική γραμμή άμυνας του υπουργείου Εξωτερικών δεν αλλάζει δραματικά. Αυτό προκύπτει και από τα όσα δημοσίως επισημαίνει ο Νίκος Κοτζιάς. Η λέξη «ψυχραιμία» κυριαρχεί στα στόματα των διπλωματών που ασχολούνται με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες αυτή την περίοδο διάγουν μια κρίσιμη φάση εξαιτίας όσων έχουν συμβεί το τελευταίο διάστημα στο Αιγαίο.

Οι ιθύνοντες της ελληνικής διπλωματίας προβληματίζονται αρκετά έως πολύ από τα μίνι επεισόδια στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και από την υψηλών τόνων ρητορική της Αγκυρας –με αποκορύφωμα την πρόσφατη ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών μετά τη δημοσιοποίηση της Εκθεσης Προόδου της Επιτροπής για την ενταξιακή πορεία της γειτονικής χώρας. Αναγνωρίζουν όμως ότι αυτήν τη στιγμή δεν μπορούν να αναληφθούν μείζονες πρωτοβουλίες προσέγγισης, αλλά μόνο προσεκτικά βήματα διατήρησης των ανοικτών διαύλων και αποφυγής ενός ατυχήματος και μιας αχρείαστης κλιμάκωσης στις διμερείς σχέσεις.

Η ελληνοτουρκική ατζέντα είναι όμως παράλληλα γεμάτη με «βαριά θέματα». Οι διμερείς διαφορές στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο είναι προφανείς, αλλά ακόμη πιο περίπλοκα είναι άλλα τρία ζητήματα.

Το πρώτο, το οποίο θα βρεθεί δυναμικά στην επικαιρότητα το προσεχές διάστημα, είναι αυτό των οκτώ τούρκων αξιωματικών, η περίοδος προφυλάκισης των οποίων λήγει και το Συμβούλιο της Επικρατείας θα πρέπει να αποφασίσει οριστικά περί της χορήγησης ή μη ασύλου. Το δεύτερο είναι φυσικά η υπόθεση των δύο ελλήνων στρατιωτικών που παραμένουν προφυλακισμένοι στην Αδριανούπολη και δεν είναι καθόλου σαφές πότε ακριβώς θα τους απαγγελθούν κατηγορίες και ποιες θα είναι αυτές. Το τρίτο ζήτημα είναι το Προσφυγικό. Οι ροές έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα σημαντικά και ήδη, προς το παρόν στο παρασκήνιο, μιλούν για ρωγμές στη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Αν αυτή η διευθέτηση δοκιμαστεί στην πράξη, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα δοκιμαστούν έτι περαιτέρω.