«Το κακό άρχισε από τότε που πάτησαν το πόδι στην Κύπρο οι ελλαδίτες τραπεζίτες. Εφεραν νέα ήθη, άγνωστα στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, μια απληστία υπερβολική, μετέτρεψαν τις τράπεζες σε επενδυτικούς κυρίως οίκους, ικανούς για τα πάντα στο κυνήγι του κέρδους», μου έλεγε ο Κίκης Καζαμίας, υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του ΑΚΕΛ, που χαίρει σεβασμού στην Κύπρο. Το όνομα του Ανδρέα Βγενόπουλου πρωταγωνιστεί στις συζητήσεις.

«Ενα πράγμα είναι να καταφέρεις να προσελκύσεις κεφάλαια από όλο τον κόσμο, ένα άλλο πράγμα είναι να ξέρεις να διαχειρίζεσαι με σωφροσύνη αυτήν την πληθωρική ρευστότητα, να ελέγχεις έγκαιρα τις φούσκες που γεννά», λέει ο Σωφρόνης Κληρίδης.

«Το πρόβλημα ξεκινά από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου», μου έλεγε ο πρώην διοικητής της, τον καιρό του Κληρίδη, Χριστόδουλος Χριστοδούλου. «Υιοθετήθηκε το δόγμα Γκρίνσπαν, ότι είναι καλύτερα να έχεις μια κρίση παρά να έχεις υπερβολικούς ελέγχους της κεντρικής τράπεζας πάνω από τον τραπεζικό τομέα. Και οι τράπεζες αφέθηκαν δίχως έλεγχο και εποπτεία, ελεύθερες για κάθε λάθος, για κάθε έγκλημα». Και από εγκλήματα, χάνεται το μέτρημα. «Τώρα που ανοίγουν τα ντουλάπια των τραπεζών στην Κύπρο, θα γεμίσουν οι δρόμοι σκελετούς», μου έλεγε ένας καλός συνάδελφος από τον «Πολίτη».

Το καλύτερο, ίσως, βιβλίο που έχει γραφτεί για την κρίση της Αργεντινής, του Paul Blustein, έχει τίτλο «And the money kept rolling in (and out)». Περιγράφει ένα φαινόμενο που είδαμε να επαναλαμβάνεται στην Ισλανδία, στην Ιρλανδία και τώρα στην Κύπρο. Μια χώρα, ξαφνικά, γίνεται μαγνήτης που προσελκύει χρήμα, μεθά με αυτό, χαλαρώνει τον έλεγχο, παραδίδεται στο πάρτι κι ύστερα, ξαφνικά, οι ροές παγώνουν, το χρήμα τρέχει να φύγει πανικόβλητο, η φούσκα σκάει κι αφήνει πίσω της συντρίμμια.

Το ερώτημα είναι τι ακριβώς προκάλεσε το τέλος του κυπριακού πάρτι. Η πιο συνηθισμένη απάντηση είναι «το ελληνικό PSI». Αλήθεια: το κόστος του ελληνικού κουρέματος υπολογίζεται σε 4,5 δισ., το 25% του κυπριακού ΑΕΠ. Αλλά όχι όλη η αλήθεια.