Καθιέρωση ενός είδους «μικρού πτυχίου» στα πανεπιστήμια και δωρεάν εισαγωγή του 40% των φοιτητών σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών με δίδακτρα προβλέπει μεταξύ άλλων νέο νομοσχέδιο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση του υπουργείου Παιδείας.

Στο νομοσχέδιο αυτό που θα αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση την ερχόμενη εβδομάδα, προβλέπεται επίσης αντικατάσταση των σημερινών Συμβουλίων των πανεπιστημίων (θεσμός που έχει παροπλιστεί από τη σημερινή κυβέρνηση με αποτέλεσμα να έχουν παραιτηθεί οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί που τα συγκροτούσαν) από περιφερειακά Ακαδημαϊκά Συμβούλια και επαναφορά της φοιτητικής συμμετοχής στη Σύγκλητο των ιδρυμάτων αλλά όχι και στην εκλογή πρυτάνεων και διοικήσεων.

Η πιο ενδιαφέρουσα νέα ιδέα του νομοσχεδίου που ανέπτυξε χθες ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου αφορά τη δυνατότητα που σχεδιάζεται να δοθεί για πρώτη φορά στους φοιτητές, εφόσον το επιθυμούν, να παρακολουθήσουν και να εξεταστούν επιπλέον των μαθημάτων του τμήματος εισαγωγής τους, στο 25% των μαθημάτων ενός άλλου συνεργαζόμενου τμήματος. Η επιτυχία στις εξετάσεις των μαθημάτων θα συνοδεύεται από αντίστοιχο πιστοποιητικό, δηλαδή ένα είδος «μίνι πτυχίου». Διευκρινίστηκε, βεβαίως, ότι αυτό δεν θα συνεπάγεται πρόσθετα επαγγελματικά δικαιώματα, εντούτοις μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο στην πράξη, σε εργασίες που απαιτούν συνδυασμό γνώσεων. Οπως χαρακτηριστικά εξήγησε ο Γαβρόγλου, «θα μπορεί να τους διευκολύνει και στην επαγγελματική τους αποκατάσταση ή στην επαγγελματική τους πορεία διότι μπορεί κάποιοι να μη θέλουν να κάνουν μεταπτυχιακά. Μπορεί να θέλουν να έχουν μια συστηματική όμως γνώση, όχι τσαπατσουλιές. Μπορεί κάποιος π.χ. που τελειώνει τη Νομική να πάρει αυτό τον αριθμό μαθημάτων από το Οικονομικό Τμήμα. Ή κάποιος ιστορικός ο οποίος θέλει να κάνει Οικονομική Πολιτική να πάρει αυτά τα μαθήματα».

Αλλη διάταξη προβλέπει ότι σε όσες περιπτώσεις Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) απαιτούνται τέλη φοίτησης, το 40% των φοιτητών θα απαλλάσσεται των διδάκτρων, βάσει οικονομικών κριτηρίων. Αν οι φοιτητές με χαμηλό εισόδημα υπερβαίνουν το 40%, το υπουργείο θα εξετάζει τη δυνατότητα κάλυψης των τελών με επιπλέον επιχορήγηση του ιδρύματος. Παρέχεται η δυνατότητα απαλλαγής φοιτητή από τα τέλη φοίτησης με παροχή επικουρίας (εργασίας στο ίδρυμα) αποκλειστικά ακαδημαϊκού περιεχομένου.

Χαμηλές οι αμοιβές. Για να αμειφθεί ένας πανεπιστημιακός για τη συμμετοχή του σε μεταπτυχιακό θα πρέπει να συμμετέχει αμισθί σε τουλάχιστον ένα ΠΜΣ του τμήματός του ή άλλου τμήματος του ιδίου ή άλλου ΑΕΙ και η αμοιβή αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% των μηνιαίων τακτικών αποδοχών του. Το ποσό αυτό θεωρείται πάντως χαμηλό από αρκετούς πανεπιστημιακούς. Προβλέπεται ακόμα να δημοσιοποιείται με ανάρτηση στην ιστοσελίδα των ΑΕΙ ο απολογισμός εσόδων – εξόδων κάθε ΠΜΣ, ιδίως του ύψους των τελών φοίτησης, των αμοιβών των διδασκόντων και του αριθμού των διδασκόντων που τις εισέπραξαν. Επίσης, κατά την πρώτη εφαρμογή του νόμου τα ΑΕΙ οφείλουν να δημοσιοποιήσουν τον απολογισμό για τα έτη 2012 έως 2016.

Σχετικά με τις εκλογές για ανάδειξη πρυτανικών Αρχών προβλέπεται εκλογή και των αντιπρυτάνεων (σ.σ. με τον σημερινό νόμο τούς επιλέγει ο πρύτανης) και μάλιστα σε ξεχωριστό ψηφοδέλτιο από τους πρυτάνεις, με μονοσταυρία. Επανέρχεται το Πρυτανικό Συμβούλιο και, στα συλλογικά όργανα, η φοιτητική συμμετοχή στους τομείς, τα τμήματα και τη Σύγκλητο. Οι φοιτητές δεν θα συμμετέχουν στην εκλογή μονοπρόσωπων οργάνων (πρόεδρος, κοσμήτορας, πρύτανης, αντιπρύτανης).

Επιφύλαξη για τα αγγλόφωνα. Οσον αφορά την προοπτική να ιδρυθούν προπτυχιακά προγράμματα σπουδών στην αγγλική γλώσσα και με δίδακτρα ο Γαβρόγλου φάνηκε αρκετά επιφυλακτικός, ενώ στην πρόταση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής για πλήρη αναμόρφωση του μαθήματος της Ιστορίας με μετακινήσεις κεφαλαίων από τάξη σε τάξη κράτησε αποστάσεις, λέγοντας ότι ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί καθώς για το θέμα θα προηγηθεί διάλογος. «Οπότε ελπίζω –και πάλι δεν το λέω για σας –να μην αρχίσει το σίριαλ που είχε αρχίσει με την Αντιγόνη, ότι καταργούμε την Αντιγόνη. Γιατί μην πέσουμε όλοι θύματα των fake news, γιατί η Αντιγόνη ούτε καταργήθηκε ούτε θα καταργηθεί. Αλίμονο. Αλλά μπορεί να υπάρχουν μετακινήσεις, όχι για την Αντιγόνη ειδικά, κεφαλαίων από μια τάξη στην άλλη. Αυτά είναι θέματα εκπαιδευτικά και επιστημονικά και τα οποία νομίζω ότι πρέπει να σεβαστούμε ως τέτοια» κατέληξε.