Παιδιά παίζουν κρυφτό, τρέχουν, ενώ τα πιο μικρά κάνουν κούνια με την επίβλεψη των γονιών τους. Κάτω από μια μπασκέτα έξι έφηβοι δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στην καλαθοσφαίριση, ενώ κάποιοι άλλοι είναι «παρατεταγμένοι» γύρω από ένα ποδοσφαιράκι.


Το ενδιαφέρον των «παρατηρητών» μετακινείται όμως και πιο κάτω: εκεί όπου ο αγώνας των δύο νεαρών στο πινγκ πονγκ έχει αρχίσει να σκληραίνει. Αυτή είναι πια η εικόνα της πλατείας των Εξαρχείων – κάτι που κανείς δεν φανταζόταν πριν από 2 μήνες. Ο Γιάννης Γιάνναρης, 28 ετών, o οποίος εργάζεται σε on line καταστήματα, γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Εξάρχεια. Διέσχισε όμως, όπως λέει, την πλατεία για πρώτη φορά πριν από ένα μήνα. «Προσπαθούσα να μην περάσω από μέσα όχι γιατί φοβόμουν μη μου συμβεί κάτι αλλά γιατί δεν αισθανόμουν άνετα. Θεωρούσα ότι θα ενοχλούσα τους καταληψίες του χώρου, αφού από τότε που θυμάμαι την πλατεία μού έρχονται εικόνες με ανθρώπους οι οποίοι ίσα ίσα στέκονταν στα πόδια τους. Οσοι δε τολμούσαν να περάσουν από μέσα θα έπρεπε να κοντοσταθούν κάμποσες φορές, αφού οι τοξικομανείς ζητούσαν βοήθεια για να πάρουν τη δόση τους. Εκανα την περίμετρο της πλατείας με τα πόδια για να φτάσω εκεί που ήθελα». Τώρα όμως χαίρεται τη νέα όψη της γειτονιάς του, αφού κάθε απόγευμα κατεβάζει για να κάνει κούνια την ενός έτους κόρη του, Μάγια.

Η πρώτη… απόπειρα

Αν και ο Γιάννης Γιάνναρης τόλμησε να προσεγγίσει την πλατεία μόλις ένα μήνα πριν, η προσπάθεια των κατοίκων να τη διεκδικήσουν άρχισε πολύ νωρίτερα, στις 12 Μαΐου. Εκείνος που αποπειράθηκε να κάνει τις πρώτες κινήσεις «κατάληψης» ήταν ο κ. Αχιλλέας Σεβαστόπουλος, ιδιοκτήτης ταβέρνας στην πλατεία. Πήρε μια μικροφωνική, την τοποθέτησε πάνω σε ένα τραπέζι που έφερε από το μαγαζί του και άρχισε να λέει το πρώτο σύνθημα: «Παιδιά μας χρήστες, είναι καιρός στην πλατεία να κατέβουν και τα δικά μας παιδιά». Κάπως έτσι ο κ. Αχιλλέας Σεβαστόπουλος έκανε την αρχή για να ξεκινήσει η αλλαγή του κλίματος στο πιο γνωστό σημείο της περιοχής. Οπως λέει, «τη μικροφωνική την είχα αρκετό καιρό έτοιμη, όμως δεν μπορούσα να το κάνω. Κάτι με κρατούσε. Ισως να φοβόμουν να μη γίνω γραφικός. Την αφορμή μού την έδωσε στις 12 Μαΐου ένα κορίτσι που τραβούσε φωτογραφίες στην πλατεία και κάποιοι της την έπεσαν για να τη ληστέψουν. Εκείνη κατάφερε να ξεφύγει και εγώ να ξεκινήσω τον αγώνα για να πείσω τους χρήστες να δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά να παίξουν εδώ. Στην αρχή ήμουν μόνος μου, μέχρι το βράδυ γίναμε τέσσερις και τώρα είμαστε πολλοί».

Ομάδες περιφρούρησης

«Η δική μου γενιά ήταν η τελευταία που έπαιξε στην πλατεία. Από το 1980 έγινε σημείο αναφοράς των τοξικομανών, των εμπόρων, αστέγων και ανθρώπων που ζούσαν στο περιθώριο. Δεν μπορούσες να κάνεις ούτε ένα βήμα χωρίς να νιώσεις αμηχανία, αφού ουσιαστικά εδώ ήταν ο “χώρος τους”». Ο Ντίνος Ανδρεόπουλος, ελεύθερος επαγγελματίας, είναι στην ομάδα περιφρούρησης του χώρου, αν και ο ίδιος τονίζει ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν ανήκει ιδεολογικά πουθενά. «Είμαστε κάτοικοι της περιοχής και το να χρησιμοποιούμε τους χώρους της γειτονιάς μας- να περπατήσουμε, να πιούμε τον καφέ μας, να παίξουν τα παιδιά μας- ήταν ουσιαστικά υποχρέωσή μας. Αυτό που καταφέραμε τελικά ήταν πιο εύκολο απ΄ ό,τι περιμέναμε».

Η περιοχή, αν και έχει εγκαταλειφθεί από τους χρήστες ή τους άστεγους, δεν δίνει ακόμη αίσθημα ασφάλειας. Κάποιοι βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής περιμένοντας να δουν πόσο θα διαρκέσουν οι… χαρούμενες μέρες. Η πλειονότητα των παιδιών που παίζουν στην πλατεία είναι μετανάστες. Ομως, όπως παρατηρεί ο κ. Ανδρεόπουλος, η σύνθεση των κατοίκων της περιοχής- όπως και των περισσοτέρων- έχει αλλάξει. «Αν οι περισσότεροι που μένουν στα Εξάρχεια είναι μετανάστες, λογικό είναι να είναι και περισσότεροι αυτοί που θα έρθουν στην πλατεία. Το σημαντικό είναι να ακούγονται φωνές παιδιών εδώ, έστω και αν κάποιοι ενοχλούνται». Η ανησυχία και η επαγρύπνηση των κατοίκων δεν σταματάει λεπτό. Ούτε φυσικά οι ομάδες περιφρούρησης. Οπως λέει ο κ. Ανδρεόπουλος, «έχουν κανονιστεί ακόμη και οι άδειες. Η πλατεία δεν θα μείνει αφύλακτη λεπτό μέχρι να νιώσουμε όλοι ασφαλείς».

Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΕΝ ΔΙΝΕΙ

ακόμη αίσθημα ασφάλειας ενώ κάποιοι περιμένουν να δουν πόσο θα διαρκέσουν οι… χαρούμενες μέρες

Νέο στέκι το Πολυτεχνείο


Η αλλαγή της εικόνας στην πλατεία των Εξαρχείων δεν έλυσε το πρόβλημα, όπως λένε όσοι εμπλέκονται στην πρωτοβουλία, αλλά το μετατόπισε. Οι «παραστάσεις» ζωντανεύουν στον πεζόδρομο του Πολυτεχνείου στην οδό Τοσίτσα. Χρήστες που περιφέρονται με δυσκολία και ζητούν από τους λίγους περαστικούς χρήματα, άστεγοι που μόλις σουρουπώσει στρώνουν με χαρτόνια τα παγκάκια για να κοιμηθούν προκαλούν τα βλέμματα των περαστικών αλλά και την ανησυχία όσων μένουν στην περιοχή. «Οι χρήστες δεν έπαψαν να υπάρχουν ούτε φυσικά οι έμποροι. Γύρω από την περιοχή του Πολυτεχνείου αλλά και πιο κάτω στον Σιδηροδρομικό Σταθμό έχει δημιουργηθεί καινούργια πιάτσα». Ο Χρήστος Ε. είναι 26 ετών και πάνω από 10 χρόνια χρήστης. Τον περισσότερο καιρό κυκλοφορούσε στην πλατεία των Εξαρχείων, αφού, όπως λέει, εκεί αισθανόταν οικεία. «Ηταν σαν να είμαι σε ένα σπίτι. Εβρισκα γνωστούς, φίλους και είχαμε μάθει να κινούμαστε πάνω σε αυτή. Τώρα πια δεν μπορούμε. Αναγκαστήκαμε να μετακινηθούμε τριγύρω. Κάποιοι πήγαν προς το κέντρο, Ομόνοια, κάποιοι στην πλατεία Μάρνη. Εγώ έμεινα εδώ, στο Πολυτεχνείο. Μέχρι στιγμής κανείς δεν μας ενοχλεί». Ο Χρήστος ξέρει ότι η εικόνα τοξικομανών δεν είναι ευχάριστη για τους κατοίκους της περιοχής. Τονίζει όμως ότι από τη στιγμή που δεν υπάρχει μέριμνα από την Πολιτεία για βοήθεια το πρόβλημα θα συνεχίζεται. «Εμείς φύγαμε από την πλατεία, όμως δεν σταματήσαμε να παίρνουμε ναρκωτικά, ούτε οι έμποροι να πουλούν», λέει.