Χρειάζεται το λιγότερο… ένας χρόνος από σήμερα, προκειμένου να έχουν αφενός εγκατασταθεί συστήματα εισροών -εκροών σε όλη την αλυσίδα διακίνησης καυσίμων, και αφετέρου διασυνδεθεί με το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου με τη σειρά του να κάνει διασταυρώσεις για το ποιός παρανομεί ή όχι.

Αυτό «απαντούν» έμπειρα στελέχη της αγοράς καυσίμων στην υπεραισιοδοξία Μάρδα πως η επέκταση των συστημάτων εισροών-εκροών σε όλους τους κρίκους, από τα πλωτά μέσα μέχρι την Αστυνομία και τις… Ενοπλες Δυνάμεις όπου παλαιότερα οργίαζε το λαθρεμπόριο καυσίμων, είναι εφικτό να έχει γίνει έως το τέλος του 2015.

Είχαν προηγηθεί μέσα στο Σαββατοκύριακό διαρροές πως τα μέτρα για το λαθρεμπόριο που με πρωτοβουλία του αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Δημήτρη Μάρδα θα συμπεριληφθούν στο πολυνομοσχέδιο που ετοιμάζεται για τη συμφωνία με τους δανειστές, θα είναι τριών ειδών:

Πρώτον και κυριότερο, επέκταση της εγκατάστασης συστημάτων εισροών- εκροών πέρα από τα πρατήρια, σε σλέπια, βυτιοφόρα, δεξαμενόπλοια, ελεύθερες αποθήκες εμπόρων, καθώς επίσης στις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας, και της Πυροσβεστικής.

Δεύτερον, απογραφή κάθε είδους αποθηκευτικής εγκατάστασης στην αγορά των καυσίμων.

Τρίτον, εφαρμογή ιχνηθετών στα καύσιμα, προσθήκη δηλαδή μιας χημικής ουσίας εντός της βενζίνης και του πετρελαίου για την ευκολότερη ανίχνευση της νοθείας.

Το στοίχημα είναι υψηλό, και ας έχει κατεβάσει πολύ το οικονομικό επιτελείο τον πήχη των προσδοκιών για τα αναμενόμενα έσοδα που θα βάλει στα κρατικά ταμεία. Εσοδά που μετρώνται πλέον σε 200-450 εκατ. ευρώ (σσ: συνολικά από καύσιμα ποτά και τσιγάρα), έναντι 1,5 δισ. ευρώ για τα οποία μιλούσε μέχρι και το Μάρτιο.

Καλλιεργώντας προσδοκίες ότι θα πετύχει εκεί που απέτυχαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, η κυβέρνηση καλείται τώρα όχι μόνο να πετύχει τους εισπρακτικούς στόχους που η ίδια έχει βάλει, αλλά και να το κάνει γρήγορα, ώστε τα μέτρα να αρχίσουν να αποδίδουν ακόμη και εντός του 2015.

Υπάρχει σχέδιο ;

Είναι κάτι τέτοιο εφικτό ; «Οχι», απαντούν έμπειρα στελέχη της αγοράς καυσίμων. Αν και αναγνωρίζουν ότι η πρόθεση του υπουργού είναι σωστή, εντούτοις επισημαίνουν ότι προκειμένου να γίνει πράξη, χρειάζεται αφενός ένας ικανός αριθμός εγκαταστατών, αφετέρου ένα όργανο που θα συντονίζει τα πολλά εμπλεκόμενα υπουργεία Οικονομικών, Οικονομίας, Μεταφορών, Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Εθνικής Αμυνας, και Προστασίας του Πολίτη, προκειμένου να μην επαναληφθούν οι ολιγωρίες και τα «μπρος-πίσω» που συνέβαιναν επί κυβέρνησης Σαμαρά.

Που βασίζουν την κριτική τους ; Στο γεγονός ότι ούτε ικανός αριθμός εγκαταστατών υπάρχει, ούτε τέτοιο συντονιστικό όργανο σχεδιάζεται να δημιουργηθεί. Γι’ αυτό και εκτιμούν ότι θα απαιτηθεί τουλάχιστον ένας χρόνος μέχρι να επεκταθεί το μέτρο σε όλη την αλυσίδα καυσίμων.

Επικαλούνται μάλιστα την εμπειρία από την μέχρι τώρα εφαρμογή της εγκατάστασης συστημάτων εισροών- εκροών στα πρατήρια πανελλαδικά, που μόνο θετική δεν είναι, καθώς τρία χρόνια από την ψήφιση του σχετικού νόμου 4072/2012 το μέτρο υπολειτουργεί. Μερικές από τις αιτίες είναι ενδεικτικά η έλλειψη πολιτικής βούλησης από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, τα προσκόμματα από τους εμπλεκόμενους βενζινοπώλες, η απουσία κεντρικού συντονισμού των συναρμόδιων υπουργείων, οι λιγοστοί εγκαταστάτες τέτοιων συστημάτων πανελλαδικά, και η προβληματική διασύνδεσή τους με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ).

Τα στατιστικά

Μια ματιά μόνο στην ιστοσελίδα της ΓΓΠΣ, μαρτυρά του λόγου το αληθές. Επί συνόλου περίπου 5.500 πρατηρίων που λειτουργούν πανελλαδικά, μόνο τα 1.908 συνεχίζουν να αποστέλλουν σε τακτική βάση στοιχεία με τις ποσότητες καυσίμων που αγοράζουν και πωλούν στη ΓΓΠΣ, προκειμένου αυτή να αποφανθεί ποιος παρανομεί και ποιος όχι.

Σκεφτείτε ότι τα εγγεγραμμένα πρατήρια στο σχετικό Μητρώο που έχει δημιουργήσει η ΓΓΠΣ, δηλαδή αυτά που έχουν εγκαταστήσει σύστημα εισροών – εκροών δεν ξεπερνούν τα 4.671, όταν ο συνολικός αριθμός των εν λειτουργία βενζινάδικων πανελλαδικά υπολογίζεται σε 5.500. Με άλλα λόγια, κοντά στα 1.000 πρατήρια, δεν αγόρασαν ποτέ το σχετικό σύστημα και παρ’ όλα αυτά ουδέποτε έκλεισαν. Πρόκειται κυρίως για τα πρατήρια της «γ’ φάσης» εφαρμογής του μέτρου, δηλαδή τα βενζινάδικα της επαρχίας, πλην των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, του Βόλου, της Λάρισας, του Ηρακλείου και των Ιωαννίνων (που αφορούσαν την α’ και β’ φάση).

Σχολιάζοντας τις πρωτοβουλίες του οικονομικού επιτελείου, στελέχη της αγοράς ανέφεραν ότι η κυβέρνηση Τσίπρα ξεκινά ανάποδα τη μάχη για τη καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Αντί να φροντίσει πρώτα να ολοκληρωθεί η διαδύνδεση των πρατηρίων με τη ΓΓΠΣ, εξαγγέλει την επέκταση και εφαρμογή του συστήματος σε όλα τα στάδια, χωρίς ωστόσο να έχει εξασφαλίσει τα μέσα προκειμένου κάτι τέτοιο να επιτευχθεί.

«Αν πράγματι θέλει να παρουσιάσει βήματα προόδου στη μάχη κατά του λαθρεμπορίου, αυτό που πρέπει να κάνει είναι να θωρακίσει το σύστημα ενόψει της προσεχούς χειμερινής περιόδου θέρμανσης που ξεκινά τον Οκτώβριο», εξηγεί έμπειρο στέλεχος του χώρου.

Στόχος δηλαδή του υπ. Οικονομικών θα έπρεπε να είναι ως τον Οκτώβριο να έχουν προμηθευτεί συστήματα εισροών εκροών όλοι οι κρίκοι της διακίνησης πετρελαίου θέρμανσης (πρατήρια και μεταπωλητές θέρμανσης), τα οποία με τη σειρά τους να έχουν διασυνδεθεί με τη ΓΓΠΣ. Διαφορετικά μια ακόμη σεζόν θέρμανσης θα ξεκινήσει με ανοικτά παράθυρα για λαθρεμπόριο.