Μπορεί να έχει ένας αγρότης 6,3 εκατ. ευρώ στους τραπεζικούς του λογαριασμούς και στην Εφορία να δηλώνει εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο; Η απάντηση με βάση τη λογική είναι αρνητική.

Μέχρι πρότινος όμως, για να «δέσουν» μια τέτοια καραμπινάτη υπόθεση φοροδιαφυγής, οι ελεγκτές χρειάζονταν μήνες. Από τις αρχές του περασμένου έτους, όταν ενεργοποιήθηκε το Μητρώο Τήρησης Τραπεζικών Λογαριασμών από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (το ηλεκτρονικό μάτι που επιτρέπει πρόσβαση σε κάθε κατάθεση μέσα σε 24 ώρες), και πολύ περισσότερο από τον Νοέμβριο του 2014, όταν παραδόθηκαν στο ΣΔΟΕ και στους οικονομικούς εισαγγελείς 65 CD με κάθε φυσικό πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται με καταθέσεις άνω των 300.000 ευρώ στις ελληνικές τράπεζες την περίοδο 2000-2012, οι ελεγκτικοί γρίφοι άρχισαν να λύνονται πολύ πιο εύκολα.

Την ομάδα των οικονομικών εισαγγελέων μάλιστα συντρέχουν εξειδικευμένοι ελεγκτές του Κέντρου Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου και από τις αρχές του έτους δεσμεύονται άμεσα, με τα πρώτα ουσιαστικά ευρήματα, τα περιουσιακά στοιχεία φορολογουμένων για τους οποίους έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου από τον εισαγγελέα.

Κάπως έτσι, μέσα από ένα πλέγμα αλλαγών το τελευταίο έτος, χθες ανακοινώθηκαν εντυπωσιακά ευρήματα φοροδιαφυγής από τους ελεγκτές του ΣΔΟΕ έπειτα από διασταυρώσεις των στοιχείων καταθέσεων με τα εισοδήματα όπως αποτυπώνονται στις φορολογικές δηλώσεις.

Η φοροδιαφυγή οργιάζει, το πεδίο για την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων είναι λαμπρό και οι προκλήσεις για την αποτελεσματικότητα του ελεγκτικού μηχανισμού τεράστιες.

ΚΛΕΒΟΥΝ ΟΛΟΙ. Τα «λαβράκια» του ΣΔΟΕ το πρώτο δίμηνο του έτους είναι αποκαλυπτικά τόσο για το μέγεθος της φοροδιαφυγής όσο και για το προφίλ των φοροφυγάδων. Τα κλισέ έχουν καταρριφθεί. Την Εφορία κλέβει όποιος μπορεί, χωρίς επαγγελματικές διακρίσεις. Γιατροί, αγρότες, αστρολόγοι, ανεπάγγελτοι, αλλοδαποί, συνταξιούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι, ακόμα και μισθωτοί περιλαμβάνονται στη μακρά λίστα των αποτελεσμάτων ελέγχων του ΣΔΟΕ.

Ενας μισθωτός εντοπίστηκε με προσαύξηση της περιουσίας του κατά 152.394 ευρώ, συνταξιούχος είχε κρατήσει κρυφά από την Εφορία 307.296 ευρώ, τραπεζικός υπάλληλος βρέθηκε με περιουσία μεγαλύτερη από εκείνη που δικαιολογούν οι δηλώσεις του κατά 897.068 ευρώ, ανεπάγγελτος αποκαλύφθηκε με αδικαιολόγητα εισοδήματα 303.164 ευρώ, συνταξιούχος δικηγόρος εντοπίστηκε με προσαύξηση περιουσίας κατά 897.068 ευρώ. Αυτές οι υποθέσεις είναι συγκριτικά «μικρές».

Ενας μόνο φορολογούμενος μέσα σε τρία χρόνια, από το 2008 έως το 2010, αύξησε τις καταθέσεις του στις τράπεζες κατά 5.609.846 ευρώ. Αν τα χρήματα αυτά προστεθούν στα 4.687.990 ευρώ τα οποία απέκρυψε ένας κτηματομεσίτης, προκύπτει ότι μόνο από τους δυο τους το ελληνικό Δημόσιο έχασε έσοδα πάνω από 4 εκατ. ευρώ.

ΥΠΑΛΛΗΛΟς ΔΕΚΟ. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι και ένας υπάλληλος ΔΕΚΟ. Ως δημόσιος υπάλληλος δεν θα μπορούσε με τίποτα να αποταμιεύσει με τον μισθό του 2.193.037 ευρώ από το 2000 έως το 2012. Τα χρήματα αυτά δεν δηλώθηκαν στην Εφορία. Κάπως έτσι μόνο ένας φορολογούμενος κατάφερε να κλέψει τουλάχιστον 887.000 ευρώ (με έναν μέσο συντελεστή φόρου 40%) από την Εφορία.

Μετά την αντιπαραβολή των καταθέσεών του με τα δηλωθέντα εισοδήματα, η φοροδιαφυγή αποκαλύφθηκε. Οχι όμως και η προέλευση των χρημάτων, ενώ με τα σημερινά δεδομένα δεν είναι σίγουρο ότι οι φόροι αυτοί θα εισπραχθούν.

Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει τώρα πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ για φόρους, πρόστιμα και προσαυξήσεις, εφόσον η ΔΟΥ του κινηθεί έγκαιρα και βεβαιώσει φόρους και πρόστιμα που επιβλήθηκαν με την έκθεση ελέγχου του ΣΔΟΕ. Αν την υπόθεση «τρέχει» οικονομικός εισαγγελέας, η διαδικασία επιταχύνεται.

Το πρόβλημα της αδυναμίας του ΣΔΟΕ να βεβαιώνει και τον φόρο σχεδιάζει να αντιμετωπίσει το υπουργείο Οικονομικών. Σχετική νομοθετική παρέμβαση έχει προαναγγείλει ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ώστε οι φόροι που βεβαιώνονται να μη μένουν στα χαρτιά.