Ηταν αεροπόρος και ποιητής. Συνθέτης και ελληνοδίφης. Συνεργάστηκε με τον Αγγελο Σικελιανό στις Δελφικές Γιορτές και ισχυριζόταν ότι παραβρέθηκε στις εκδηλώσεις των ντανταϊστών της Ζυρίχης. Με τη ματιά του ανθρωπολόγου – εθνογράφου κατέγραφε τρόπους ζωής και τεχνικές που έβλεπε γύρω του άλλοτε να υπερισχύουν και άλλοτε να φθίνουν. Τα ίχνη του βίου και του καλλιτεχνικού έργου του Θάνου – Αλέξανδρου Δημήτρη Μούρραη – Βελλούδιου αναδεικνύει ένας κύκλος αφιερωματικών εκδηλώσεων με τη συμμετοχή καλλιτεχνών που τον γνώρισαν ή επηρεάστηκαν από εκείνον.

Ο Βελλούδιος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 16 Ιουλίου 1895 και σπούδασε στην Ελβετία και στην Αγγλία. Από τους πρώτους αξιωματικούς της Πολεμικής Αεροπορίας, έλαβε μέρος στη μικρασιατική εκστρατεία, πριν περάσει στις θεωρητικές ντανταϊστικές του απόψεις για την ελληνική τέχνη. Και προτού αρχίσει να παράγει τη δική του τέχνη από ευτελή υλικά και με ισχυρά σύμβολα. Αυτή τη σχέση θυμίζει ο Δ. Σαββόπουλος στο τραγούδι του «Ποιος φτιάχνει τα ανέκδοτα» από τον «Χρονοποιό» (1999), όπου ρωτάει τον «Βελλούδιο Θάνο»: «Μα ποιος τα εξαίσια ανέκδοτα σκαρώνει;/ Μα πώς τα σκέπτεται, ποιο δρόμο κατοικεί;».

Ο ανορθόδοξος λαογράφος ή αλλιώς πρώτος έλληνας καλλιτέχνης ντανταϊστής (η τελευταία συνέντευξη του οποίου διασώζεται στο βιβλίο του δημοσιογράφου Δημήτρη Γκιώνη «46 + 1» των εκδόσεων Αγκυρα) είναι ο συνδετικός κρίκος για τους νέους και νεότερους εικαστικούς οι οποίοι θα συναντήσουν την προηγούμενη γενιά δημιουργών στο αφιέρωμα του beton 7.

Ζητούμενο της συνάντησης είναι να αναδειχθεί μέσα από τον Βελλούδιο η ελληνική πρωτοπορία, όπως σημειώνει ο επιμελητής του αφιερώματος Δημοσθένης Αγραφιώτης. Το πρόγραμμα των δράσεων περιλαμβάνει μεταξύ των ομιλιών και των περφόρμανς μια ανοιχτή συζήτηση. Συμμετέχουν οι: Ναταλία Μελά, Κώστας Κλεφτόγιαννης, Αντώνης Νταγαδάκης, Αναστάσης Καμπέρογλου, Αλέξης Σαββάκης, Λεωνίδας Εμπειρίκος, Ευθύμης Δημητρίου, Κατερίνα Κουτσίνα, Γιώργος Πανουσόπουλος, Λάκης Παπαστάθης, Τώνης Λυκουρέσης, Διονύσης Φωτόπουλος.

Ανάμεσα στο υλικό που ο επιμελητής έχει συγκεντρώσει ενδιαφέρον παρουσιάζουν απομαγνητοφωνημένες συζητήσεις των Βελλούδιου – Αγραφιώτη. Σε αυτά τα κείμενα ο Βελλούδιος αναφέρει τη γνωριμία του με το ζεύγος Ανδρέα Εμπειρίκου – Μαρίας Βοναπάρτη. Ηταν στη δεκαετία του ’30, όταν η ψυχανάλυση απασχολούσε την καλλιτεχνική πρωτοπορία και η Μαρία Βοναπάρτη προσπάθησε να πείσει τον Βελλούδιο να ψυχαναλυθεί.

Η δική του άποψη ήταν, όμως, διαφορετική: «Εγώ ήδη ήμουνα ένα αδέσμευτο, λελυμένον πρόσωπο. Είχα λύσει τους κόμπους μου. Διότι να σας πω, ήδη από την βάπτιση ο κατάφρακτος Ελλην ιερεύς, χρυσοντυμένος, με την γενειάδα, μας χώνει στο στοιχείον νερού της φύσεως, στην κολυμβήθρα έστω του Ιορδάνου, αν όχι του Λουσίου της Γορτυνίας και μας σπάει τον τσαμπουκά. Δηλαδή θάβει κάθε τάσιν προς αλαζονείαν και υπεροψίαν, διότι μένει ανεξιτήλως κεχαραγμένο εις την ψυχήν μας αυτό το αίσθημα της αποπνίξεως, χωρίς να διαλαμβάνει τον αυτούσιον τραυματισμόν του συνετισμού των Αράβων και των Μωαμεθανών, ο οποίος και τους συνετίζει αλλά και τους καθηλώνει εις μίαν πειθαρχίαν εις το ιερατείον».

Τελευταία Νέα