Η Ευρωπαϊκή Ενωση σχεδιάζει σημαντική αύξηση της φορολογίας στα προϊόντα καπνού, περιλαμβανομένων των παραδοσιακών τσιγάρων, των ηλεκτρονικών τσιγάρων, των πούρων και του καπνού. Συγκεκριμένα, για τα τσιγάρα προβλέπεται αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 139%, ενώ για τα πούρα η αύξηση ενδέχεται να ξεπεράσει το 1.000%. Ο στόχος είναι η εναρμόνιση της φορολογίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση, ακόμα και για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, όπως είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού. Το μέτρο αυτό έχει διπλό στόχο: από τη μία την αύξηση των εσόδων και από την άλλη τη μείωση της κατανάλωσης καπνού.
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Ενωση εξετάζει μεγάλη αναθεώρηση της οδηγίας για τις ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα προϊόντα καπνού, με στόχο την αύξηση των εσόδων και τον περιορισμό των επιπτώσεων στην υγεία από το κάπνισμα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα από το Il Sole 24 Ore και το Euractiv, η Κομισιόν σχεδιάζει ριζικές αυξήσεις στη φορολογία και τις λιανικές τιμές για όλα τα είδη προϊόντων καπνού – από τα παραδοσιακά τσιγάρα και τα πούρα, μέχρι τον καπνό για στριφτό, τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τις νικοτινούχες κάψουλες.
Η πρόταση περιλαμβάνει αύξηση 139% στον ελάχιστο φόρο των τσιγάρων: από 90 ευρώ σε 215 ευρώ ανά 1.000 τεμάχια. Ακόμη, αύξηση 258% στον φόρο του καπνού για στριφτό: από 60 ευρώ/κιλό σε 215 ευρώ/κιλό. Η εντυπωσιακή αύξηση είναι της τάξης του 1.090% για πούρα και πουράκια: από 12 ευρώ σε 143 ευρώ ανά 1.000 τεμάχια ή ανά κιλό. Προτείνεται και εισαγωγή φόρου 143 ευρώ/κιλό για τις νικοτινούχες κάψουλες.
Η Κομισιόν επιδιώκει να ενισχύσει τους λεγόμενους «ιδίους πόρους» της ΕΕ, δηλαδή τις αυτόνομες πηγές χρηματοδότησης του κοινοτικού προϋπολογισμού, ενόψει των αυξημένων αναγκών, όπως η αποπληρωμή των δανείων για το Ταμείο Ανάκαμψης και οι νέες δαπάνες για την άμυνα.
Ταυτόχρονα, 15 χώρες – μεταξύ αυτών η Γαλλία και η Ολλανδία – έχουν ζητήσει από την ΕΕ αυστηρότερα μέτρα κατά της κατανάλωσης καπνού, περιλαμβανομένων των «νέων» προϊόντων, λόγω των επιπτώσεων στη δημόσια υγεία.
Ωστόσο, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ρουμανία αντιδρούν στην εξίσωση της φορολογίας των παραδοσιακών και των εναλλακτικών προϊόντων καπνού, ζητώντας να διατηρηθούν ξεχωριστά φορολογικά καθεστώτα. Η συζήτηση προμηνύεται έντονη και με σημαντικές συνέπειες για την αγορά και τους καταναλωτές σε όλη την Ευρώπη.
Ωστόσο, η πρόταση αντιμετωπίζει ισχυρές αντιστάσεις από χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ρουμανία, που ζητούν τη διατήρηση διακριτής φορολογικής μεταχείρισης για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, προκειμένου να προστατευθούν εγχώριες αγορές και παραγωγοί. Παρά την ευρεία πολιτική στήριξη, η απαίτηση για ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών καθιστά αβέβαιη την έκβαση της πρωτοβουλίας, η οποία επανήλθε στην επιφάνεια εν μέρει χάρη στη μείωση του πληθωρισμού.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ξεκινήσει υψηλού επιπέδου συζήτηση για τη φορολογία του καπνού τις επόμενες μέρες, καθώς αυξάνουν οι πιέσεις από κράτη-μέλη για δράση.
