Αν στη δεκαετία του ’80 εύκολα χαρακτήριζε ενας παρατηρητης «αναχρονιστική» την πολιτική επικοινωνία στην Ελλάδα, σήμερα έχουμε πια κανονικοποιηθεί και οι καμπάνιες ακολουθούν τα δυτικά πρότυπα (αν και δεν έχουν τα ανακλαστικά που δείχνουν οι Αμερικανοί!). Μια σύγκριση με την Τουρκία με τις συγκεντρώσεις-σόου για την τηλεόραση, την επικέντρωση σε συγκρούσεις του Καλού με το Κακό και τον φανατισμό των οπαδών, δείχνει ένα πραγματικό χάσμα. Κάπου εκεί βρισκόμασταν εμείς το ’85-’90.

Ο ρόλος των social media έχει αλλάξει! Το κλισέ των τελευταίων χρόνων ότι «οι εκστρατείες κρίνονται πια στα social media και όχι στα παραδοσιακά Μέσα» καλό είναι να το ξανασκεφτούμε. Οπως οι εταιρείες αξιοποιούν το Facebook, το Instagram και το TikΤok να προωθήσουν εμπορικά προϊόντα, μειώνοντας τον χαρακτήρα των Μέσων ως καναλιών αδιαμεσολάβητης επικοινωνίας των ανθρώπων, έτσι και τα πολιτικά κόμματα με τους οργανωμένους «στρατούς» τους έχουν σκοτώσει την αθωότητα της πρώιμης εποχής των social media. Σε μια συζήτηση πριν από τις εκλογές μια φίλη αμφισβήτησε την άποψή μου ότι ο Κυριάκος δεν θα χάσει τις εκλογές γιατί είναι ο ηγέτης που ταιριάζει στη «συγκυρία». Μου είπε ότι δεν έχω επαφή με την κοινωνία που βράζει – αρκούσε να μπω στο Twitter για να ανοίξουν τα μάτια μου! Με ασφάλεια μπορώ εκ των υστέρων να της πω ότι ειδικά το πιο πολιτικό από τα κοινωνικά δίκτυα, το Twitter, είναι ένας κλειστός κόσμος, απομονωμένος από την κοινωνική πραγματικότητα. Ελάχιστη συνεισφορά μπορεί να έχει λοιπόν σε μια προεκλογική εκστρατεία. Θα ρωτήσετε αν θεωρώ ότι ο χρόνος που ξόδεψαν οι αρχηγοί στο TikTok ήταν άχρηστος. Η απάντηση είναι ότι όλα έχουν μια σχετική χρησιμότητα. Το «ελαφρύ» TikΤok όπως και οι εμφανίσεις πολιτικών σε ψυχαγωγικές εκπομπές μπορούν να επιβεβαιώσουν πόσο συμπαθής είναι ένας πολιτικός ή πόσο λάθος είναι να αντιμετωπίζεται ως άκαρδο τέρας ένας άλλος. Χρήσιμα κι αυτά λοιπόν, αλλά ως μέρος μιας σύνθετης και με πολλά μέσα καμπάνιας.

Τελικά, παίζουν ρόλο οι προεκλογικές εκστρατείες ή όλα έχουν προεξοφληθει καιρό πριν; Το αποτέλεσμα των εκλογών δείχνει ότι στην εποχή μας η προεκλογική περίοδος μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε γιατί δεν μπόρεσε να διαβάσει την ελληνική κοινωνία σωστά. Εμεινε στο 2015, οργάνωσε την καμπάνια του σε αυτή την κατεύθυνση και είχε πρόσθετη ζημιά από αυτή που ήδη κατέγραφε έναν μήνα πριν. Κάποια μικρά κόμματα εκμεταλλεύτηκαν το μικρό (αλλά υπαρκτό) κομμάτι των πολιτών που αισθάνεται αποκλεισμένο από το σύστημα και νιώθει ανασφάλεια στην Ελλάδα της παγκοσμιοποίησης. Τέλος, η ΝΔ αναμφισβήτητα με την πειθαρχημένη μονοσήμαντη καμπάνια της έπεισε αρκετούς τις τελευταίες μέρες ότι αποτελεί τη «μόνη λύση». Εκανε την κατάλληλη εκστρατεία για τη στιγμή και δικαιώθηκε. Μόνη παρατήρηση: Δεν έδειξε να ενδιαφέρεται να εμπνεύσει. Αλλά και αυτό σε καλό της βγήκε. Ο κοσμος, σε αντίθεση με την Μπλανς Ντιμπουά, σε αυτές τις εκλογές δεν ήθελε μαγεία – ήθελε ρεαλισμό!

Ο Χάρης Γούλιος είναι επικοινωνιολόγος/διευθυντής Μarketing του Mega