Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των προσώπων σε μια προεκλογική εκστρατεία; Δεν είναι και δύσκολο να απαντήσει κάποιος στην ερώτηση. Πάντα τα πρόσωπα έπαιζαν μεγάλο ρόλο. Ειδικά σε περιόδους με χαρακτηριστικά «κρίσης» η επιλογή του ηγέτη είχε καθοριστική σημασία. Ακόμη και στις ήσυχες περιόδους όμως, ένας συμπαθητικός υποψήφιος μπορούσε να κερδίσει ψήφους, ακριβώς γιατί δεν προκαλούσε αρνητικά συναισθήματα και μετέδιδε ένα συναίσθημα αισιοδοξίας ότι όλα μπορούν να συνεχίσουν να πηγαίνουν καλά και ήσυχα!

Βέβαια δεν μπορούμε να πούμε ότι ιστορικά σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις η προσωπικότητα των υποψηφίων είναι το βασικό κριτήριο. Η ιδεολογική τοποθέτηση του εκλογέα μπορεί να κάνει απαγορευτική την υπερψήφιση ενός χαρισματικού υποψηφίου με διαφορετική ιδεολογία. Και ένα προεκλογικό πρόγραμμα που υπόσχεται σημαντικά οφέλη για μια κοινωνική κατηγορία (π.χ. μια μεγάλη αύξηση μισθών ή συντάξεων) μπορεί να αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα στην απόφαση για την ψήφο.

Πάμε στα δικά μας τώρα! Δεν έχω αμφιβολία ότι, έτσι όπως έχει εξελιχθεί το πολιτικό μας σύστημα (με ημιπροεδρικά χαρακτηριστικά λόγω των αυξημένων εξουσιών του Πρωθυπουργού), ο κόσμος αντιλαμβάνεται τις εκλογές ως μάχη μεταξύ δύο υποψήφιων αρχηγών. Βοηθάει σε αυτό και η προσωπικότητα των δύο αρχηγών των μεγαλύτερων κομμάτων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει χαρακτηριστικά «παραταξιακού» ηγέτη – και δεν εννοώ της δεξιάς παράταξης, στα πλαίσια της οποίας μάλλον ασφυκτιά. Κατάφερε από την ημέρα της εκλογής του να εκφράσει την εκσυγχρονιστική φιλευρωπαϊκή παράταξη που διαμορφώθηκε το 2015 (ενώνοντας πολίτες που το 2000-2004 βρίσκονταν σε αντίπαλα στρατόπεδα).

Ο Αλέξης Τσίπρας από την πλευρά του πέτυχε να εκφράσει την ελπίδα για μια «κυβερνητική Αριστερά», που θέλει την εξουσία έστω και αν χρειαστεί να αποτινάξει τις δεσμεύσεις της καθαρής σοσιαλιστικής ιδεολογίας .

Δεν έχουμε αμφιβολία ότι και οι δύο θα χαράξουν προσωποκεντρική προεκλογική εκστρατεία. Θεωρώ ότι σε μεγαλύτερο βαθμό θα το κάνει ο Μητσοτάκης, με την αβάντα της δημοσκοπικης υπεροχής ως προς την ικανότητά του να διαχειρίζεται κρίσεις. Αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας, ακόμη κι αν δώσει χώρο στο πρόγραμμα για «αποκατάσταση της δικαιοσύνης και των ευκαιριών για όλους» θα παίξει με την εικόνα του ορμητικού αντιεστέτ πολιτικού, που ένα σημαντικό κομμάτι του εκλογικού σώματος θέλει να βλέπει σε αυτόν.

Πέρα από τους δύο αρχηγούς όμως, σημαντικό ρόλο θα έχουν και οι εκπρόσωποι της εκστρατείας. Με τους περιορισμούς τηλεοπτικών εμφανίσεων που έχουν οι υποψήφιοι, οι εκπρόσωποι είναι τα πρόσωπα που θα βλέπουμε και θα ακούμε καθημερινά. Από τα πράγματα είναι οι Νούμερο 2 της εκστρατείας! Για αυτό και θέλει τέχνη η επιλογή τους. Δεν αρκεί η ευφράδεια ή η φωτογένεια. Στην ουσία συμπληρώνουν το μήνυμα. Αν το βασικό μήνυμα του ενός αρχηγού είναι η ικανότητα να κυβερνά, τότε για το συνολικό αφήγημα ίσως χρειάζεται στον ρόλο του εκπροσώπου ένα πρόσωπο με «θερμά» χαρακτηριστικά που θα κανει τους ψηφοφόρους να νιώσουν πιο οικεία την προσωπικότητα του αρχηγού! Τον ικανό κυβερνήτη συμπληρώνει ένας πολιτικός με αμεσότητα που μιλάει στην καρδιά! Αντίστοιχα, αν το κύριο ζητούμενο για έναν υποψήφιο πρωθυπουργό είναι να κερδίσει ψηφοφόρους από συγγενικούς πολιτικούς χώρους, τότε ένας εκπρόσωπος που δεν είναι κομματικό στέλεχος μπορεί να είναι αυτό που λείπει!

Και η συνολική εικόνα συμπληρώνεται με τους υποψήφιους βουλευτές. Ας θυμηθούμε εποχές με κύριο ζητούμενο την ανανέωση, όπου σε κάποια κόμματα δεν ξέραμε σε ποιον να βάλουμε σταυρό! Μας ικανοποιούσε όμως αυτό την ανάγκη του «καινούριου». Και άλλες στιγμές, μετά από περιπτώσεις – καρναβάλια που μας ψυχαγώγησαν, ας θυμηθούμε πώς είδαμε σαν βάλσαμο κάποιους υποψηφίους που ήταν ικανοί επαγγελματίες κι ας μην τους είχαμε δει παλιότερα στα πάνελ των καναλιών.

Οσο πλησιάζουν οι εκλογές, τόσο το φως θα πέφτει στα πρόσωπα!

*Ο Χάρης Γούλιος είναι επικοινωνιολόγος, διευθυντής Marketing MEGA