Ανθεκτική η ανάκαμψη στις εντεινόμενες πιέσεις, με πρωταγωνιστές τη δυναμική εγχώρια ζήτηση το 1ο τρίμηνο του 2022 και τον τουρισμό το 2ο τρίμηνο δείχνει η μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, σύμφωνα με την οποία καταγράφεται ανοδική αναθεώρηση της πρόβλεψης για την αύξηση του ΑΕΠ το 2022 στο 4% παρά την ένταση της πληθωριστικής κρίσης.

Η αναπτυξιακή επίδοση της ελληνικής οικονομίας κατά το 1ο τρίμηνο του 2022 υπερέβη τις αναμενόμενες προσδοκίες, σημειώνοντας έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ στην ευρωζώνη που διαμορφώθηκε στο 7% ετησίως από 8,1% το 4ο τρίμηνο του 2021. Το ΑΕΠ παρουσίασε, σύμφωνα με τη μελέτη, αξιοσημείωτη επιτάχυνση σε τριμηνιαία βάση στο 2,3% από 0,8% το 4ο τρίμηνο με την ελληνική οικονομία να εμφανίζει αντοχές στην πρώτη φάση κλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων και την έξαρση της αβεβαιότητας στα τέλη του 1ου τριμήνου από την εκδήλωση της κρίσης στην Ουκρανία.

Η επιστροφή

στην κανονικότητα

Τα στοιχεία του 1ου τριμήνου ανέδειξαν τον σημαντικό ρόλο που συνεχίζει να διαδραματίζει η ομαλοποίηση των συνθήκων στην οικονομία και ειδικότερα: η άρση των περισσότερων περιορισμών στην οικονομική δραστηριότητα, η περαιτέρω ενεργοποίηση τμήματος της ζήτησης που είχε ανασταλεί κατά την προηγούμενη διετία, που διοχετεύεται πλέον κυρίως για υπηρεσίες, καθώς και η θετική επίδραση των νέων δημοσιονομικών μέτρων στήριξης 1,5 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2022.

Επιπλέον κομβικός είναι και ο ρόλος της ταχείας βελτίωσης των συνθηκών στην αγορά εργασίας που συνέτεινε στην ανθεκτικότητα της ζήτησης, σε αντιδιαστολή με την αδύναμη εικόνα του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης που υποχώρησε την ίδια περίοδο λόγω αυξανόμενης αβεβαιότητας.

Η ιδιωτική κατανάλωση, αναφέρει η μελέτη, είχε την πιο σημαντική συνεισφορά, καθώς αυξήθηκε κατά 11,6% σε ετήσια βάση (2,5% σε τριμηνιαία βάση), προσθέτοντας σχεδόν 8 ποσοστιαίες μονάδες στην ετήσια αύξηση του ΑΕΠ. Η βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας ήταν αξιοσημείωτη με τη συνολική αμοιβή των εργαζομένων να αυξάνεται κατά 7,4% – o υψηλότερος ρυθμός των τελευταίων 14 ετών, ενώ το ίδιο διάστημα το ποσοστό της ανεργίας μειώθηκε σε χαμηλό 12 ετών, στο 12,2%. Η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας εκτιμά ότι οι συνθήκες στην αγορά εργασίας θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής το 2022, δεδομένου ότι οι προοπτικές δείχνουν σημάδια περαιτέρω ενίσχυσης το 2ο τρίμηνο καθώς ο τουρισμός ανακάμπτει, ενώ η ανθεκτική ζήτηση και η αύξηση του βασικού μισθού κατά 9,7% θα οδηγήσουν και σε λελογισμένες μισθολογικές αυξήσεις στον ιδιωτικό τομέα.

Αύξηση των επενδύσεων

Το ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ αυξήθηκε σχεδόν σε υψηλό 11 ετών, αν και συνεχίζει να παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (21,5% κατά μ.ό. τόσο το 2021 όσο και το 1ο τρίμηνο του 2022). Βασικούς πυλώνες για την ανωτέρω αύξηση των επενδύσεων αποτελούν οι υποκατηγορίες «μηχανολογικός εξοπλισμός και οπλικά συστήματα» που σημείωσαν αύξηση 39% ετησίως, και οι κατασκευές κατοικιών και λοιπές κατασκευές με άνοδο 18,6% και 15,9% ετησίως, αντίστοιχα. Η δυναμική της επιχειρηματικής δραστηριότητας επιβεβαιώνεται επίσης και από τα στοιχεία της σύνθεσης του ΑΕΠ από την προσέγγιση εισοδήματος, που δείχνουν ότι το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και μεικτό εισόδημα – που αντιστοιχούν σε κέρδη από επιχειρηματική και μη επιχειρηματική δραστηριότητα – αυξήθηκε κατά 15,3% ετησίως (26 δισ. ευρώ) εμφανίζοντας αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στη ραγδαία αύξηση του κόστους παραγωγής.

Ενίσχυση ζήτησης

και κατανάλωσης

Η ισχυρή δυναμική της εγχώριας ζήτησης, που αντικατοπτρίζεται στη συνδυαστική συνεισφορά της ιδιωτικής κατανάλωσης και του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου κατά 9,6 ποσοστιαίες μονάδες το 1ο τρίμηνο του 2022, αντιστάθμισε την αρνητική επίδραση της τάξεως των 3,1 ποσοστιαίων μονάδων στη μεταβολή του ΑΕΠ από τις καθαρές εξαγωγές. Συγκεκριμένα, παρ’ όλο που οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 2,5% ετησίως και οι εξαγωγές υπηρεσιών κατά 23% η συνεισφορά τους επισκιάστηκε λόγω της αύξησης των συνολικών εισαγωγών κατά 17,5% σε ετήσια βάση, το 1ο τρίμηνο του 2022.

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει την υψηλή ακόμα εξάρτηση της εγχώριας ζήτησης από τις εισαγωγές, ιδίως σε περιόδους συνδυαστικής ενίσχυσης της κατανάλωσης και των επενδυτικών δαπανών. Αυτή η αρνητική πίεση από τον εξωτερικό τομέα αναμένεται να αμβλυνθεί τους επόμενους μήνες, καθώς ο τουρισμός πλησιάζει τα προ πανδημίας επίπεδα, ενισχύοντας τα έσοδα από τις εξαγωγικές υπηρεσίες.

Πάντως, η ισχυρότερη από την αρχικά εκτιμώμενη αναπτυξιακή επίδοση κατά το 1ο τρίμηνο του 2022, σε συνδυασμό με τις ενθαρρυντικές τάσεις στους επιχειρηματικούς δείκτες υψηλής συχνότητας και τον τουρισμό το 2o τρίμηνο αποτυπώνουν μια ανθεκτική ανοδική τάση στη δραστηριότητα και βάσει των πρώιμων διαθέσιμων πληροφοριών αναμένεται ανοδική αναθεώρηση των εκτιμήσεων για την αύξηση του ΑΕΠ στο 4% στο σύνολο του 2022, έναντι προηγούμενης εκτίμησης 3%.