Είναι ένα εθνικό αφήγημα. Και, όπως όλα τα εθνικά αφηγήματα, έχει περάσει από διαφορετικά στάδια και διακυμάνσεις στη μεγάλη διαδρομή: από τον αρχικό ενθουσιασμό και τη συγκίνηση στις απογοητεύσεις, τις μικρές ήττες και τις μικρές νίκες. Η διεκδίκηση για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα γεννάει αναπόφευκτα προβολές και αξιώσεις που αφορούν την ιστορική μνήμη, το μεγαλείο της παγκόσμιας τέχνης, την ίδια την εθνική ταυτότητα.

Από την εποχή της Μελίνας Μερκούρη, η οποία έθεσε επισήμως το ζήτημα το 1982 ως υπουργός Πολιτισμού, οι συμβολισμοί αλλάζουν συνεχώς πρόσωπα και προσωπεία. Μαζί τους, ωστόσο, αλλάζουν και οι εποχές. Το πιστοποιούν η προχθεσινή μεταστροφή της βρετανικής εφημερίδας «The Times», ο μόνιμος δανεισμός του θραύσματος Fagan από το Παλέρμο και η απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO, τον περασμένο Οκτώβριο, με την οποία κάλεσε το Ηνωμένο Βασίλειο να αναθεωρήσει τη στάση του και να συνομιλήσει με την Ελλάδα.

Δεν είναι, άλλωστε, ο μόνος διάλογος που θα εξελιχθεί σε νέες βάσεις. Στην εποχή μας πληθαίνουν τα αιτήματα από διαφορετικά κράτη για επιστροφή πολιτιστικών κειμηλίων τα οποία απομακρύνθηκαν σε προγενέστερη ιστορική φάση από τους «μεγάλους παίκτες» της παγκόσμιας σκακιέρας. Ολα αυτά με θετικά διακείμενη συν τοις άλλοις τη βρετανική κοινή γνώμη, όπως αποτυπώνεται σε δημοσκοπήσεις.

Οι άνθρωποι που επιφορτίζονται με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και εργάζονται παρασκηνιακά έχουν επιπλέον λόγους να αισθάνονται εσχάτως δικαιωμένοι, καθώς το κλίμα ευνοεί – αν μη τι άλλο – την επανεκκίνηση του ενδιαφέροντος σε διεθνές επίπεδο. Και ίσως είναι από τις λίγες φορές που μετά τη «διεθνοποίηση» του ζητήματος λόγω της ακτινοβολίας της Μελίνας Μερκούρη ο συμβολισμός δημιουργεί ξανά γεγονός και επικοινωνιακό αντίκτυπο με αξιώσεις. Μένει να φανεί εάν οι τελευταίες ενέργειες μπορούν να υπερκεράσουν τη βρετανική κατεστημένη αντίληψη και τις αντιστάσεις του περιβόητου Συμβουλίου του Βρετανικού Μουσείου. Μένει, δηλαδή, να αποδειχθεί εάν οι συμβολισμοί καταφέρουν να ανταγωνιστούν την πολιτική που τους διαχειρίζεται, κατά τη στερεοτυπική έκφραση.

Είναι ήδη όμως σημαντικό ότι η επανένωση των Γλυπτών δεν μπήκε στο «μουσείο των αναμνήσεων». Ενεργοποιεί μια σειρά από δράσεις με τελικό στόχο το Μουσείο Ακρόπολης. Το σώμα του μνημείου, που υποδέχεται εκεί τους επισκέπτες, είναι το έσχατο μήνυμα.