Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Εάν το νέο ταμείο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ενωσης θέλει να επιτύχει τον στόχο του, το χρήμα που υπόσχεται ότι θα δώσει θα πρέπει να συνοδεύεται από σκληρούς όρους - πρότυπα που αποσκοπούν στην αποφυγή παραβιάσεων του κράτους δικαίου και των αναποτελεσματικών κυβερνητικών δαπανών από τα κράτη - μέλη. Δυστυχώς, αυτό φαίνεται απίθανο να συμβεί. Υπάρχει μια διέξοδος: η ΕΕ δεν πρέπει να επιβάλλει τις δικές της επιλεγμένες πολιτικές, αλλά οι επιχορηγήσεις πρέπει να υπόκεινται στη συμβατική απαίτηση ότι τα χρήματα προορίζονται να εξυπηρετήσουν ορισμένους στόχους, με την ΕΕ να ελέγχει ότι υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξή τους. Η ΕΕ πρέπει να επιδείξει συγκράτηση, διατηρώντας παράλληλα την εξουσία να απορρίψει ένα επενδυτικό και μεταρρυθμιστικό σχέδιο που θεωρεί απίθανο να επιτύχει τους συμφωνημένους στόχους.
Αυτό που τίθεται σε εφαρμογή είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά κινδυνεύει να καταλήξει ως μια αρκετά γραφειοκρατική άσκηση με μικρή επιρροή στις πραγματικές πολιτικές: εάν η διαδικασία αποδειχθεί ότι έχει προτεραιότητα έναντι της ουσίας, θα είναι δύσκολο για την ΕΕ να αντιταχθεί σε ένα σχέδιο. Στην πραγματικότητα, τα κράτη - μέλη θα έχουν λίγα κίνητρα για να αλλάξουν την προτιμώμενη πορεία δράσης τους, επειδή τα χρήματα στα οποία θα δικαιούνται δεν εξαρτώνται από τη συμπεριφορά τους. Οπως έχουν τα πράγματα κι εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις, όσες χώρες έχουν καλή απόδοση δεν θα πάρουν ούτε μια δεκάρα παραπάνω και όσες δεν έχουν καλή απόδοση δεν θα πάρουν ούτε μια δεκάρα λιγότερη.
Τα χρήματα της ΕΕ μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή της διεύρυνσης του χάσματος εισοδήματος μεταξύ της βόρειας και της νότιας Ευρώπης και να επιταχύνουν την ανάπτυξη της ανατολικής Ευρώπης. Αν όμως δαπανηθούν απλά για να ευχαριστήσουν τις εγχώριες εκλογικές περιφέρειες, το πιο διαρκές αποτέλεσμα θα είναι να πυροδοτηθεί ο θυμός της βόρειας Ευρώπης.
Η ΕΕ είναι ισχυρή όταν μπορεί να πει όχι, όπως συμβαίνει και με την πολιτική ανταγωνισμού. Χωρίς αυτή τη δύναμη, θα δυσκολευτεί να κάνει τη διαφορά. Το μάθημα για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι απλό: εάν δεν υπάρξουν άλλα αποτελεσματικά μέσα για την ενίσχυση της ατζέντας της, πρέπει να είναι πρόθυμη να πει την αλήθεια στα κράτη - μέλη και να πυροδοτήσει πολιτικές αντιπαραθέσεις εάν είναι απαραίτητο - μια επικίνδυνη πορεία, ίσως, αλλά προτιμότερη από μια πολιτική που δεν θα είναι πια σχετική με τα δεδομένα.
Ο Ζαν Πιζανί Φερί είναι εταίρος της ομάδας σκέψης Bruegel και εταίρος του Peterson Institute for International Economics. Κατέχει την έδρα Tommaso Padoa-Schioppa στο European University Institute
