Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Το Γιαντ Βασέμ, το παγκόσμιο κέντρο μνήμης του Ολοκαυτώματος, συμπλήρωσε φέτος 63 χρόνια ζωής. Βρίσκεται στη δυτική περιοχή του Ορους Χερτζλ στην Ιερουσαλήμ. Φιλοξενεί ποικίλα μουσεία και μνημεία, ένα ερευνητικό ινστιτούτο, μία βιβλιοθήκη, τη Διεθνή Σχολή Σπουδών του Ολοκαυτώματος καθώς και τον Κήπο των Δικαίων των Εθνών: υποδέχεται κάθε χρόνο περισσότερους από ένα εκατομμύριο επισκέπτες.
Τον τελευταίο μισό αιώνα, το Γιαντ Βασέμ γνώρισε μόλις δύο διευθυντές: μεταξύ 1972 και 1993, τον ιστορικό του Ολοκαυτώματος Γιτζάκ Αράντ, βετεράνος και ο ίδιος του αντάρτικου κατά του σοβιετικού συστήματος στη Λιθουανία, και έκτοτε, τον Αβνέρ Σαλέβ, έναν πρώην διευθυντή Πολιτισμού στο ισραηλινό υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Αμφότεροι ανέλαβαν τα ηνία του Γιαντ Βασέμ αφού πρώτα αποστρατεύτηκαν με τον βαθμό του ταξιάρχου. Απόστρατος στρατηγός είναι και ο 68χρονος τον οποίο θέλει να τοποθετήσει νέο επικεφαλής του ο ισραηλινός πρωθυπουργός, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου - με τη διαφορά ότι o Εφί Εϊτάμ είναι και ακροδεξιός.
Η στρατιωτική καριέρα του κηλιδώθηκε από τον θάνατο, το 1988, ενός 21χρονου παλαιστίνιου υπόπτου τον οποίο οι υφιστάμενοί του χτύπησαν άγρια - το δήλωσαν οι ίδιοι - με δική του διαταγή. Στην πολιτική μπήκε το 2000, με το Εθνικό Θρησκευτικό Κόμμα, στη Δεξιά της ισραηλινής Δεξιάς: ήταν βουλευτής από το 2003 έως το 2009. Διατέλεσε και υπουργός Στέγασης στην κυβέρνηση Σαρόν, παραιτήθηκε όμως το 2004 διαμαρτυρόμενος για το σχέδιο ισραηλινής αποχώρησης από τη Λωρίδα της Γάζας. Τα έδωσε όλα για τους εποίκους που αρνούνταν να επαναπατριστούν, τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Οχθη. Το 2006, ζήτησε την «εκδίωξη των περισσότερων» Παλαιστινίων από τη Δυτική Οχθη, καθώς και τον «αποκλεισμό των ισραηλινών Αράβων από το πολιτικό σύστημα» - ως μιας «ομάδας προδοτών», μιας εν δυνάμει «πέμπτης φάλαγγας». Διατριβές ολόκληρες έχει κάνει ο Εϊτάμ γύρω από τον αραβικό «καρκίνο» στο Ισραήλ. Επί του παρόντος, είναι πρόεδρος μιας εταιρείας άντλησης πετρελαίου που δραστηριοποιείται πρωτίστως στα κατεχόμενα εδάφη των συριακών Υψιπέδων του Γκολάν.
Γιατί να θέλει ο Νετανιάχου να παραδώσει σε έναν άνθρωπο όπως αυτός, που επιπροσθέτως δεν έχει την παραμικρή εμπειρία στον ακαδημαϊκό και πολιτισμικό τομέα, τα ηνία του Γιαντ Βασέμ; Διότι του έχει ασκηθεί από τον περασμένο Νοέμβριο τριπλή δίωξη για διαφθορά, απάτη και κατάχρηση εμπιστοσύνης και έχει μεγαλύτερη ανάγκη από ποτέ τους υπερορθόδοξους συμμάχους του ώστε να διασφαλίσει το πολιτικό του μέλλον· χρειάζεται επίσης να κατευνάσει την πλέον φανατική πτέρυγα των εποίκων, που δεν του συγχωρεί το ότι δεν προχώρησε ήδη από το καλοκαίρι στην προσάρτηση μεγάλου τμήματος της Δυτικής Οχθης. Η απόφασή του έχει βέβαια ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών, εντός και εκτός Ισραήλ. «Ενα άτομο για το οποίο όλα τα ανθρώπινα πλάσματα δεν είναι ίσα» δεν μπορεί να αναλάβει επικεφαλής του Γιαντ Βασέμ, σχολίασε ο πρόεδρος των ισραηλινών επιζησάντων του Μπέργκεν-Μπέλσεν. «Η γεμάτη μίσος ρητορική του Εϊτάμ έρχεται σε αντίφαση με την ίδια την αποστολή του Γιαντ Βασέμ» επεσήμαναν 750 ειδικοί στις εβραϊκές σπουδές από ολόκληρο τον κόσμο, ανάμεσά τους αρκετοί πρώην και νυν διευθυντές εβραϊκών μουσείων, σε κοινή επιστολή τους: ως έναν «πολιτικό ιστορικά αναλφάβητο» χαρακτήρισαν τον εκλεκτό του ισραηλινού πρωθυπουργού.
Ενας εκλεκτός ενός άλλου πρωθυπουργού, του Βίκτορ Ορμπαν αυτή τη φορά, στενού συμμάχου του Νετανιάχου (μοιράζονται τις ίδιες «ανελεύθερες» πεποιθήσεις και την ίδια εμμονή κατά του Τζορτζ Σόρος), προκάλεσε σάλο το Σαββατοκύριακο συγκρίνοντας σε άρθρο του τον δισεκατομμυριούχο φιλάνθρωπο με τον Χίτλερ και παρουσιάζοντας τους σύγχρονους Ούγγρους, καθώς και τους Πολωνούς, ως τους «νέους Εβραίους». Αφορμή για αυτό το παραλήρημα, ήταν η (νέα) κόντρα που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία, από τη μία πλευρά, και την ΕΕ, από την άλλη, για το κράτος δικαίου: Ουγγαρία και Πολωνία έθεσαν βέτο στις 16 Νοεμβρίου στον πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ και το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης από την πανδημία, ένα συνολικό πακέτο 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ που περιμένουν πώς και πώς, στις έκτακτες συνθήκες που ζούμε, οι πολίτες όλης της ΕΕ, διαμαρτυρόμενες για τον μηχανισμό που συνδέει την παροχή χρηματοδότησης με τον σεβασμό του κράτους δικαίου.
Επειδή όμως κάπως πρέπει να δικαιολογηθεί αυτό το βέτο στους ούγγρους (και τους πολωνούς) πολίτες, ο Σίλαρντ Ντεμέτερ, διευθυντής από το 2018 του Μουσείου Λογοτεχνίας Πετόφι και επίτροπος Πολιτισμού από πέρυσι, αποφάνθηκε πως ο «Τζορτζ Σόρος είναι ο φιλελεύθερος Φύρερ», πως ο «φιλελ-Αριος στρατός του τον θεοποιεί περισσότερο και από ό,τι έκανε ο στρατός του Χίτλερ», πως «η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε θάλαμο αερίων του Τζορτζ Σόρος»: «Τώρα θέλουν να αποκλείσουν τους Πολωνούς και τους Ούγγρους από την πολιτική κοινότητα της οποίας δικαιωματικά είμαστε μέλη. Είμαστε οι νέοι Εβραίοι» κατέληξε ο Ντεμέτερ. Μπροστά στις αντιδράσεις, βέβαια, ανακοίνωσε πως αποσύρει το επίμαχο άρθρο από τον φιλοκυβερνητικό ειδησεογραφικό ιστότοπο Origo - «ανεξαρτήτως του τι πιστεύω».
Θα μπορούσε να πει κανείς πως αυτές είναι δύο ιστορίες αταίριαστες, άσχετες μεταξύ τους. Κι όμως, δεν είναι.
