Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά και το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για το Μάτι, έδειξε να κατανοεί, εκτός των άλλων, την αναγκαιότητα για την ολοκληρωμένη οριοθέτηση χρήσεων γης στον ελλαδικό χώρο. Το υπουργείο κάνει χρήση υφιστάμενων διατάξεων των Ν. 4269/2014 και Ν. 4447/2016, όπως ισχύουν σήμερα, οι οποίοι εισάγουν στην Πολεοδομική – Χωροταξική Νομοθεσία της χώρας εκτός των άλλων, τους όρους για τα: α. Τοπικά Χωρικά Σχέδια (ΤΧΣ) και β. Ειδικά Χωρικά Σχέδια (ΕΧΣ).

Η φιλοσοφία των παραπάνω Σχεδίων ακολουθεί τον Ν. 2508/1997, ο οποίος έθεσε για πρώτη φορά δεσμεύσεις εκπόνησης Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ) και Σχεδίων Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων (ΣΧΟΟΑΠ) ταυτόχρονα στον αστικό και στον εξωαστικό χώρο ενός Δήμου.  

Η ηγεσία του υπουργείου, αλλά και συνολικά η κυβέρνηση, δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι για:

α. την ορθολογική διαχείριση του χώρου,

β. την προσέλκυση νέων επενδύσεων (που εξ ορισμού έχουν αναφορά στον χώρο),

γ. την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την εναρμόνισή του με το δομημένο περιβάλλον,

δ. την προστασία των πολιτών από φυσικές καταστροφές,είναι απαραίτητη η θεσμοθέτηση συγκεκριμένων χρήσεων γης, μέσω των ΤΧΣ και ΕΧΣ που θα έρχονται ως επακόλουθο των γενικών κατευθύνσεων των υπερκείμενων Χωροταξικών Σχεδίων.

Δεν νοείται βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς ξεκάθαρη θεσμοθέτηση χρήσεων γης στον χώρο.

Τι απαιτείται όμως επιπλέον για να υπάρξει επιτυχία στο εγχείρημα;

Ενδεικτικά:

1. Υιοθέτηση συγκεκριμένης στρατηγικής από το υπουργείο για τον χώρο (π.χ. α. Κατάργηση της Εκτός Σχεδίου Δόμησης ή όχι, β. Κατεδάφιση των Αυθαίρετων Κατασκευών ή Διευθέτηση αυτών)   

2. Αμεση ολοκλήρωση μεγάλων παράλληλων έργων (π.χ. το Δασικό Κτηματολόγιο)  που δημιουργούν «δεσμεύσεις» στην οριοθέτηση χρήσεων γης

3. Βούληση του υπουργείου να υπερκεράσει τα μικροπολιτικά συμφέροντα που συχνά  διαμορφώνονται στο επίπεδο ενός Δήμου

4. Υιοθέτηση fast track διαδικασιών / εγκρίσεων για τη θεσμοθέτηση χρήσεων γης όπου συντρέχουν ιδιαίτερες συνθήκες (π.χ. περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές ή περιοχές που προσελκύουν το ενδιαφέρον για μεγάλες επενδύσεις)

5. Οριοθέτηση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος – στόχου για τη θεσμοθέτηση χρήσεων γης στον ελλαδικό Χώρο ή σε μεγάλο ποσοστό αυτού.

Συνεπώς, τα εργαλεία υφίστανται, ο στόχος θα επιτευχθεί;

Ο Γιάννης Οικονόμου είναι μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Msc και μέλος Κεντρικής Αντιπροσωπείας ΤΕΕ