Εδώ και δέκα τουλάχιστον έτη το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ασχολείται με το περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών. Αυτό συμβαίνει από τότε που οι ευρωπαϊκές κοινωνίες άρχισαν να χάνουν τον συμπαγή δογματικό χαρακτήρα τους και υποδέχθηκαν πιο έντονα το φαινόμενο του συνειδησιακού πλουραλισμού. Η ευρωπαϊκή σύμβαση αναγνωρίζει στο πρώτο πρωτόκολλό της ότι οι γονείς έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν για τη θρησκευτική και φιλοσοφική εκπαίδευση των παιδιών τους. Αυτό το δικαίωμα θίγεται όταν το κράτος δεν διασφαλίζει συνθήκες που επιτρέπουν να ληφθεί μια τέτοια απόφαση. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει καταδικάσει τη Νορβηγία, την Πολωνία και την Τουρκία σε υποθέσεις σχετικές με το μάθημα των Θρησκευτικών.

Πρόσφατα, το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε υπουργικές αποφάσεις που καθορίζουν το περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών, ύστερα από προσφυγή χριστιανών ορθόδοξων γονέων που υποστήριξαν ότι το μάθημα είχε χάσει τον αμιγώς ομολογιακό χριστιανορθόδοξο χαρακτήρα του κατά την υπουργική θητεία του κ. Φίλη. Ακόμη πιο πρόσφατα το ΣτΕ δίκασε αιτήσεις αθέων γονέων που υποστήριξαν ότι το μάθημα όπως διαμορφώθηκε με τις υπουργικές αποφάσεις του κ. Γαβρόγλου δεν είναι κριτικό, πλουραλιστικό και αντικειμενικό με αποτέλεσμα να παραβιάζεται το δικαίωμά τους ως γονέων στη λήψη αποφάσεων για τα παιδιά τους. Σε αυτή τη δίκη, στην οποία ήμουν ο πληρεξούσιος των γονέων, αμφισβητήθηκε επίσης κατά πόσον η διαδικασία απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα.

Η υποχρέωση γνωστοποίησης ότι ο μαθητής δεν είναι χριστιανός ορθόδοξος (κατά τη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας επί θητεία του κ. Λοβέρδου) οδηγεί σε καταγραφή θρησκευτικής κατάστασης και δημιουργεί σοβαρά ζητήματα συμβατότητας με το ευρωπαϊκό δίκαιο προστασίας προσωπικών δεδομένων που δεν επιτρέπει την καταγραφή τέτοιων στοιχείων. Η αντισυνταγματικότητα στοιχειοθετείται στο άρθρο 13 του Συντάγματος όπου κατοχυρώνεται ότι η ενάσκηση των ατομικών δικαιωμάτων (ανάμεσα στα οποία είναι και το δικαίωμα στην εκπαίδευση) δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του ατόμου. Επομένως και οι άθεοι μαθητές έχουν δικαίωμα να παρακολουθήσουν ένα μάθημα Θρησκευτικών, όχι όμως δογματικά φορτισμένο. Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ αναμένεται ακόμη, από την 21η Σεπτεμβρίου του 2018 που πραγματοποιήθηκε η δικαστική συνεδρίαση.

Ο Βασίλης Σωτηρόπουλος είναι δικηγόρος