Κύπρος και Λίβανος υπέγραψαν την Τετάρτη Συμφωνία Οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης των δύο χωρών και συμφώνησαν στην προώθηση της διερεύνησης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Λιβάνου με τη δημιουργία τεχνικών ομάδων και διενέργεια μελέτης βιωσιμότητας.
Για «ορόσημο στρατηγικής σημασίας», έκανε λόγο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης αναφερόμενος στην συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ, ενώ Σύμφωνα με ανάρτηση του κυβερνητικού εκπρόσωπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, η σημερινή συμφωνία «κλείνει μια εκκρεμότητα σχεδόν είκοσι ετών και επιβεβαιώνει τη δυναμική στην Ανατολική Μεσόγειο, με πρωταγωνιστή την Κυπριακή Δημοκρατία ως σταθερό και αξιόπιστο παράγοντα».
Αναλυτικά τα 10 σημεία της συμφωνίας
Οριοθέτηση ΑΟΖ Κύπρου – Λιβάνου
Μετά από 18 χρόνια διαβουλεύσεων, υπεγράφη η συμφωνία για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Λιβάνου. Η συμφωνία δεν χρειάστηκε έγκριση από το λιβανικό κοινοβούλιο, καθώς υπογράφηκε απευθείας από τον Πρόεδρο της χώρας, όπως είχε συμβεί και με τη συμφωνία Λιβάνου – Ισραήλ.
Ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Λιβάνου
Οι δύο χώρες υπέβαλαν κοινό αίτημα στην Παγκόσμια Τράπεζα για τη διεξαγωγή μελέτης βιωσιμότητας σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεσή τους. Κατά τις συζητήσεις στη Λευκωσία και τη Βηρυτό, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από χώρες του Κόλπου για πιθανή χρηματοδότηση του έργου. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε ότι η μελέτη αυτή αποτελεί καθοριστικό βήμα για την ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών.
Προοπτική οριοθέτησης με τη Συρία
Η νέα συμφωνία δημιουργεί προϋποθέσεις για έναρξη παράλληλων συζητήσεων Κύπρου και Λιβάνου με τη Συρία σχετικά με την οριοθέτηση των αντίστοιχων ΑΟΖ, ενισχύοντας τον περιφερειακό διάλογο για τη θαλάσσια ασφάλεια και συνεργασία.
Επιπτώσεις στη «Γαλάζια Πατρίδα»
Οι εξελίξεις αυτές θεωρούνται πλήγμα για τη τουρκική πολιτική της «Γαλάζιας Πατρίδας». Η συμφωνία Κύπρου – Λιβάνου περιορίζει τις τουρκικές επιδιώξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς το 2007 η Άγκυρα είχε καταφέρει να μπλοκάρει τη συμφωνία μέσω του λιβανικού κοινοβουλίου.
Στρατιωτική και ευρωπαϊκή στήριξη
Στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων, προβλέπεται ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων του Λιβάνου με τη στήριξη της Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα και ασφάλεια της χώρας.
Ευρωπαϊκά προγράμματα και χρηματοδότηση
Κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας στην ΕΕ, θα προωθηθούν ευρωπαϊκά projects στο Λίβανο στο πλαίσιο της Μεσογειακής Συμφωνίας. Η σχετική σύνοδος κορυφής ηγετών της ΕΕ και χωρών της περιοχής έχει προγραμματιστεί για τις 23-24 Απριλίου στην Κύπρο.
Συνεκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων
Κύπρος και Λίβανος θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για συμφωνία συνεκμετάλλευσης πιθανών κοιτασμάτων που εκτείνονται στις δύο ΑΟΖ, ενισχύοντας το κοινό ενεργειακό μέτωπο στην περιοχή.
Οικονομική ενίσχυση από την ΕΕ
Προχωρά η αποδέσμευση ποσού ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τον Λίβανο. Η συνολική βοήθεια του ενός δισεκατομμυρίου είχε ανακοινωθεί κατά την κοινή επίσκεψη του Προέδρου Χριστοδουλίδη και της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στη Βηρυτό.
Στρατηγική συμφωνία Κύπρου – Λιβάνου
Η Κυπριακή Προεδρία στην ΕΕ θα επιδιώξει την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη στρατηγική και συνολική συμφωνία συνεργασίας με τον Λίβανο, ενισχύοντας τη θεσμική σχέση των δύο χωρών.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Η Ουάσιγκτον χαιρετίζει τη συμφωνία Κύπρου – Λιβάνου, θεωρώντας ότι ενισχύει τον Λίβανο και τον Πρόεδρο Αούν, ενώ παράλληλα αποδυναμώνει τη Χεζμπολάχ. Η θετική στάση των Ηνωμένων Πολιτειών ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο για αμερικανικό επενδυτικό ενδιαφέρον στον ενεργειακό τομέα της περιοχής.
