Η χρονική συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη για τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος δέχεται ασφυκτικές πιέσεις να συμφωνήσει με το αμερικανικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου. Στο εσωτερικό της χώρας του, ο Ζελένσκι είναι πιο αποδυναμωμένος από ποτέ από την έναρξη της ρωσικής εισβολής πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια, μετά τις αποκαλύψεις για σκάνδαλο διαφθοράς που οδήγησαν στην απομάκρυνση υψηλόβαθμων υπουργών.
Παρά την ευάλωτη θέση του, η πιθανότητα να υποκύψει στην κυβέρνηση Τραμπ είναι μικρή. Όπως επισημαίνει ο Νίκο Λάνγκε, πρώην ανώτερος Γερμανός αξιωματούχος άμυνας:
«Ο Τραμπ φαίνεται να επαναλαμβάνει τα λάθη που έχει ήδη κάνει ο Πούτιν αρκετές φορές, υποτιμώντας τη δύναμη της ουκρανικής κοινωνίας και μη κατανοώντας τι πραγματικά είναι η Ουκρανία».
Σημειώνει δε ότι «κανένας Ουκρανός πρόεδρος και ιδιαίτερα ένας αποδυναμωμένος Ζελένσκι δεν έχει εντολή να συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο. Αν το κάνει, δεν θα είναι πια πρόεδρος όταν επιστρέψει στην πατρίδα του».
H αντίδραση της ουκρανικής κοινωνίας
Παρά την επιθυμία για ειρήνη, οι Ουκρανοί θεωρούν την πρόταση ΗΠΑ-Ρωσίας ως συγκαλυμμένη συνθηκολόγηση. Ο βουλευτής της αντιπολίτευσης και επικριτής της κυβέρνησης, Γιάροσλαβ Ζελέζνιακ, δηλώνει: «Η κοινωνία μας δεν είναι έτοιμη να παραδοθεί. Δεν ήταν έτοιμη στην αρχή του πολέμου, όταν η δημοτικότητα του Ζελένσκι ήταν σχεδόν 99%, και δεν είναι έτοιμη τώρα, όταν η δημοτικότητά του έχει μειωθεί πρόσθεσε ακόμη ότι «τα προβλήματά του δεν επηρεάζουν την ικανότητά μας να διεξάγουμε τις συνομιλίες, ακόμη και αν η αμερικανική πλευρά μπορεί να το πιστεύει λανθασμένα».
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα, προειδοποιεί ότι η αποδοχή των αμερικανικών απαιτήσεων θα ήταν πολιτική και φυσική αυτοκτονία για τον ηγέτη: «Η αποδοχή μιας συμφωνίας μόνο και μόνο για να σταματήσει ο πόλεμος, που θα απορριφθεί από την κοινωνία, θα σήμαινε αυτοκτονία για έναν τέτοιο ηγέτη».
Το σκάνδαλο διαφθοράς
Η απομάκρυνση των υπουργών Δικαιοσύνης και Ενέργειας ήρθε μετά τη δημοσίευση κασετών που τους εμπλέκουν σε δίκτυο διαφθοράς αξίας 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Όπως δήλωσε ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Ολεξέι Χοντσαρένκο: «Αυτό το σκάνδαλο έδωσε στη Ρωσία τα χαρτιά για να διεξάγει προπαγανδιστικό πόλεμο εναντίον μας, αποδυναμώνοντας την Ουκρανία. Αλλά έχουμε αποδείξει ότι έχουμε ανεξάρτητες αρχές κατά της διαφθοράς που μπορούν να αμφισβητήσουν τον στενότερο κύκλο του προέδρου και ίσως στο μέλλον και τον ίδιο προσωπικά».
Τι ξέρουμε για το αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων
Το σχέδιο προβλέπει:
- Παραχώρηση τμημάτων της περιοχής Ντονμπάς που δεν ελέγχει η Ρωσία.
- Αναγνώριση της απώλειας ήδη κατεχόμενων περιοχών.
- Επιβολή ανώτατων ορίων στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.
- Αποκήρυξη της επιδίωξης ένταξης στο ΝΑΤΟ.
- Η εφαρμογή του θα απαιτούσε συνταγματικές αλλαγές και ενισχυμένη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, κάτι που θεωρείται απίθανο ακόμη και αν ο Ζελένσκι συμφωνήσει.
Ο Υπουργός Εξωτερκών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, χαρακτήρισε το σχέδιο ως «σταθερό πλαίσιο για συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις» ενώ ο Τραμπ σημείωσε ότι το κείμενο είναι ανοιχτό σε αλλαγές. Το Κρεμλίνο δεν έχει εγκρίνει επίσημα το σχέδιο, υποδηλώνοντας ότι ο Πούτιν θα επιδιώξει ακόμη πιο σκληρούς όρους.
Κίνδυνοι για τον επόμενο γύρο πολέμου
Ο Αντρίι Ζαγκοροντνιούκ, πρόεδρος του think tank Center for Defense Strategies, τονίζει: «Η συμφωνία, όπως έχει συνταχθεί τώρα, απλώς θα έκανε τον επόμενο γύρο πολέμου ακόμη πιο καταστροφικό, καθώς απαλλάσσει τη Ρωσία από κυρώσεις ενώ περιορίζει την ικανότητα της Ουκρανίας να αμυνθεί».
Ο Τιμόφι Μιλοβάνοφ, πρόεδρος της Σχολής Οικονομικών του Κιέβου, τονίζει:«Το βασικό πρόβλημα είναι ότι οι άνθρωποι καταλαβαίνουν πως αν παραδοθούμε στη Ρωσία, περισσότεροι και όχι λιγότεροι θα πεθάνουν. Για να περάσει οποιαδήποτε συμφωνία, πρέπει να πειστούν πολίτες και στρατός ότι οι ζωές τους θα προστατευτούν και ο πόλεμος θα σταματήσει».
