Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε έντονη ανησυχία για τη συνταγματική τροπολογία που ενέκρινε η Σλοβακία στις 26 Σεπτεμβρίου, η οποία αναγνωρίζει μόνο δύο φύλα – αρσενικό και θηλυκό – και απαγορεύει την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια. Η Αρχή Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA) προειδοποίησε ότι το νέο νομικό πλαίσιο «υπονομεύει τις αρχές της ισότητας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων» που κατοχυρώνονται στη Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης.

Η τροπολογία εγκρίθηκε με 90 ψήφους υπέρ επί συνόλου 150 βουλευτών, το ελάχιστο όριο για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Βάσει αυτής, η υιοθεσία επιτρέπεται αποκλειστικά σε ετερόφυλα παντρεμένα ζευγάρια, ενώ για μεμονωμένα άτομα προβλέπεται μόνο «εξαιρετικά». Επιπλέον, η συνταγματική διατύπωση περί «βιολογικά καθορισμένων φύλων» αποκλείει τα τρανς, μη δυαδικά και ίντερσεξ άτομα, οδηγώντας —όπως επισημαίνει η FRA— σε θεσμοθετημένες διακρίσεις εις βάρος τους.

Η τροπολογία εισάγει επίσης υποχρεωτική γονική συναίνεση για τη συμμετοχή των μαθητών σε μαθήματα σεξουαλικής αγωγής, περιορίζοντας, σύμφωνα με την FRA, την πρόσβαση των παιδιών σε «αντικειμενική, αξιόπιστη και κατάλληλη για την ηλικία πληροφόρηση» — σε μια περίοδο που τα φαινόμενα εκφοβισμού και βίας κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη.

Η τροπολογία προτάθηκε από την κυβερνητική συμμαχία λαϊκιστών και υπερεθνικιστών της Σλοβακίας και παρέχει, επιπλέον, προτεραιότητα του εθνικού δικαίου έναντι του κοινοτικού σε ζητήματα που η Μπρατισλάβα θεωρεί «πολιτιστικής και ηθικής ταυτότητας».

Η Αρχή Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ κάλεσε τα κράτη μέλη να αναλάβουν ευθύνη για την προστασία των ΛΟΑΤΚΙ+ πολιτών, τονίζοντας την «επείγουσα ανάγκη υπεράσπισης των θεμελιωδών δικαιωμάτων που απειλούνται σε ολόκληρη την Ένωση». Παράλληλα, ζήτησε από τις ευρωπαϊκές θεσμικές αρχές να εγγυηθούν την εφαρμογή των αποφάσεων του Δικαστηρίου της ΕΕ και να υπερασπιστούν «την πλήρη ισχύ του ευρωπαϊκού δικαίου απέναντι σε εθνικές πρακτικές που το παραβιάζουν».

Η υπόθεση της Σλοβακίας εντάσσεται σε μια ευρύτερη ανησυχία της ΕΕ για την οπισθοδρόμηση σε θέματα δικαιωμάτων, κράτους δικαίου και προστασίας μειονοτήτων σε ορισμένες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, με τις Βρυξέλλες να προειδοποιούν για πιθανές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των ευρωπαϊκών αξιών.