Το πρωί της Παρασκευής, 29 Αυγούστου 2025, θα διεξαχθούν κλειστές διαβουλεύσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών με θέμα το Ιράν. Η συνεδρίαση αυτή πραγματοποιείται ύστερα από αίτημα της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίες, από κοινού με τη Γερμανία, γνωστοποίησαν μέσω επίσημης επιστολής ότι θεωρούν το Ιράν σε «ουσιαστική μη συμμόρφωση» με τις δεσμεύσεις του που απορρέουν από το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA) για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας. Η επιστολή αυτή ανοίγει τον δρόμο για την ενεργοποίηση του μηχανισμού snapback, δηλαδή την επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ κατά του Ιράν.
Στην επιστολή τους, οι λεγόμενοι E3 (Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία) επικαλούνται «σαφή αποδεικτικά στοιχεία» που, σύμφωνα με τις ίδιες, τεκμηριώνουν τη μη συμμόρφωση του Ιράν. Συγκεκριμένα, αναφέρονται σε αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου άνω των 8.400 κιλών (περίπου σαράντα φορές το επιτρεπτό όριο), εκατοντάδες κιλά με εμπλουτισμό έως και 60% χωρίς καταγραφή, λειτουργία χιλιάδων προηγμένων φυγοκεντρητών, συνέχιση εμπλουτισμού σε απαγορευμένες εγκαταστάσεις και περιορισμένη εποπτεία από τη Διεθνή Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ).
Οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες είχαν προτείνει προς το Ιράν την προσωρινή παράταση του ψηφίσματος 2231, με την προϋπόθεση ότι η Τεχεράνη θα επανέφερε την πλήρη πρόσβαση του ΔΟΑΕ, θα λογοδοτούσε για τα αποθέματα ουρανίου και θα επανεκκινούσε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. «Επειδή, σύμφωνα με τις πληροφορίες τους, το Ιράν δεν ανταποκρίθηκε», αποφάσισαν να ενεργοποιήσουν τον μηχανισμό snapback, δηλώνοντας όμως ότι η διπλωματία παραμένει ανοιχτή επιλογή. Παράλληλα, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, σημείωσε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν πλήρως την απόφαση των E3 και δηλώνουν διαθέσιμες για άμεσες συνομιλίες.
Η στάση Ρωσίας και Κίνας – Πρόταση παράτασης της JCPOA
Σε αντίθετο μήκος κύματος, Κίνα και Ρωσία καταδικάζουν τη στάση των E3 και χαρακτηρίζουν την ενεργοποίηση του snapback ως «αδικαιολόγητη κλιμάκωση». Επίσης, προωθούν σχέδιο ψηφίσματος που προβλέπει εξάμηνη παράταση της ισχύος της συμφωνίας JCPOA και του Ψηφίσματος 2231, έως τις 18 Απριλίου 2026, ώστε να υπάρξει χρόνος για περαιτέρω διπλωματικές πρωτοβουλίες. Αξίζει να σημειωθεί πως το σχέδιο ψηφίσματος της Μόσχας και του Πεκίνου δεν απαιτεί καμία παραχώρηση από το Ιράν. Παρ’ όλα αυτά, η ημερομηνία για τη διενέργεια της σχετικής ψηφοφορίας δεν έχει ακόμη καθοριστεί.
Η αντίδραση της Τεχεράνης και οι κίνδυνοι κλιμάκωσης
Από την πλευρά της, η Τεχεράνη απορρίπτει τη νομιμότητα της ενέργειας των E3 και την ενεργοποίηση του μηχανισμού «snapback», υποστηρίζοντας ότι οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες έχουν απωλέσει την ιδιότητα των συμμετεχόντων λόγω παραβίασης των δικών τους υποχρεώσεων. Μάλιστα, προειδοποίησε πως η ενεργοποίηση του συγκεκριμένου μηχανισμού θα μπορούσε να οδηγήσει το Ιράν ακόμα και σε αποχώρηση από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT), εξέλιξη που θα συνιστούσε σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
