Γιατί έχουν ξεσηκωθεί οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη; Ακόμα κι αν οι διεκδικήσεις τους είναι διαφορετικές από χώρα σε χώρα, οι αγρότες ζητάνε παντού μια μεγαλύτερη κρατική μέριμνα. Πολύ σωστά ισχυρίζονται πως εδώ και χρόνια είναι θύματα ενός αθέμιτου ανταγωνισμού που γίνεται με όρους παγκοσμιοποίησης και τους ροκανίζει τα εισοδήματα. Το κόστος παραγωγής στην Ευρώπη είναι μεγαλύτερο από το κόστος παραγωγής στις χώρες της Βόρειας Αφρικής π.χ. ή της Ασίας ή της Λατινικής Αμερικής και οι εισαγωγές προϊόντων από αυτές τις χώρες είναι γιγάντιες: μοιραία οι ευρωπαίοι αγρότες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στον ανταγωνισμό. Επιπλέον, κυρίως οι Γερμανοί, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί, υπογραμμίζουν ότι η νέα οικολογική ευρωπαϊκή πολιτική δημιουργεί συνθήκες για περαιτέρω αύξηση του κόστους παραγωγής: στην Ευρώπη απαγορεύονται φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται όχι μόνο στην Αφρική και στην Ασία όπου σχεδόν όλα επιτρέπονται, αλλά και στον πολιτισμικά, αλλά όχι και οικολογικά, ευαίσθητο Καναδά.

Οι αγρότες ισχυρίζονται πως κάποιοι ευαίσθητοι γραφειοκράτες που δεν έχουν ιδέα από τα προβλήματά τους αποφασίζουν για τις ζωές τους. Τονίζουν επίσης πως ένας αγρότης είναι πάντα αγρότης – δεν του είναι εύκολο να αλλάξει δουλειά ειδικά έπειτα από μια ηλικία. Δεν μπορεί να αφήσει τη γη του, δεν μπορεί να μεταναστεύσει και δεν μπορεί να παρακολουθήσει προγράμματα επιμόρφωσης. Και φυσικά όλοι μα όλοι φωνάζουν πως τα τελευταία χρόνια, ακόμα κι αν δεν υπήρχε η αύξηση των εισαγωγών, είναι τόσο μεγάλη η αύξηση της τιμής του πετρελαίου που από μόνη της εκτόξευσε τα κόστη. Εχουν άδικο; Απολύτως κανένα. Πλην όμως στην ιστορία αυτή υπάρχει ένα δεδομένο που καθιστά την όποια λύση της ακόμα περισσότερο δύσκολη: είτε κερδίσουν οι αγρότες, είτε χάσουν, στο τέλος του αγώνα τους αυτός που θα πληρώσει είναι ο ευρωπαίος καταναλωτής. Ισως ο μόνιμα χαμένος σε κάθε ιστορία ευρωπαϊκών διεκδικήσεων τα τελευταία χρόνια.

Θα το κάνω πολύ απλό για να γίνει κατανοητό. Αν οι αγρότες ηττηθούν θα πρέπει να συνεχίσουν να καλλιεργούν χωρίς κάποιου είδους κρατική βοήθεια και το αποτέλεσμα θα είναι αυτό που υπάρχει και τώρα: ο πληθωρισμός, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου, η νέα οικολογική ατζέντα που αφορά τις καλλιέργειες, αλλά και οι κατά καιρούς φυσικές καταστροφές θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν το κόστος των αγροτικών προϊόντων – τίποτα δεν θα αλλάξει. Κι αν όμως με κάποιον τρόπο οι αγρότες πείσουν τις κυβερνήσεις για τα δίκια τους και υπάρξει κάποιου είδους κρατική μέριμνα (δηλαδή επιδοτήσεις), πάλι τα νέα για τον καταναλωτή είναι άσχημα: με τη γερμανική και τη γαλλική οικονομία τελματωμένες η ευρωπαϊκή οικονομική ατμομηχανή έχει σταματήσει να κάνει δρομολόγια προς την ανάπτυξη – αργά αλλά σταθερά η Ευρώπη μας μπαίνει σε ύφεση. Αυτό σημαίνει πως οι όποιες οικονομικές βοήθειες δεν μπορεί παρά να προέρχονται από τα ταμεία των εθνικών κυβερνήσεων και να είναι σαν αυτές που υπόσχεται στους δικούς μας αγρότες ο Πρωθυπουργός. Ολοι ξέρουμε πως τελικά αυτού του είδους την επιδοματική πολιτική την πληρώνει ο φορολογούμενος. Τα κοινοτικά κονδύλια στέρεψαν.

Στα χρόνια της κρίσης μάθαμε πως αν μια χώρα θέλει να έχει μια οικονομία ισχυρή ο μόνος τρόπος είναι να παράγει. Από ό,τι φαίνεται κι αυτό δεν εξασφαλίζει και πολλά: οι αγρότες παράγουν, αλλά στην Ευρώπη έχουν ανάγκη ενισχύσεων και οικονομικής υποστήριξης – κι όχι μόνο για να προσαρμοστούν στην ανάγκη για μια ανάπτυξη περισσότερο «πράσινη». Η παραγωγή, που θα ‘πρεπε να είναι η λύση, κοστίζει ολοένα και πιο πολύ, ενώ η μη παραγωγή, που διέλυσε οικονομίες την προηγούμενη δεκαετία, οδηγεί πάντα σε αδιέξοδα. Μιλάμε για τον απόλυτο φαύλο κύκλο.