Μοιάζει χιλιοειπωμένο κλισέ, όμως, όπως επισημαίνει η πρόεδρος του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, η τήρηση ακόμα και των στοιχειωδών κανόνων αποτελεί θέμα παιδείας και πολιτισμού. Και εδώ ακριβώς είναι που μπαίνει στην εξίσωση ο εκπαιδευτικός ρόλος του σχολείου αλλά και της οικογένειας.

«Βλέπουμε ότι οι νέοι, όταν ενημερώνονται, όταν γνωρίζουν, αλλάζουν συμπεριφορά. Εχουμε επιμορφώσει 300.000 παιδιά μέσα σε σχολικές τάξεις και 6.500 εκπαιδευτικούς στους οποίους παρέχουμε εργαλεία για να μπορούν να συνδέουν διαθεματικά το θέμα της οδικής ασφάλειας. Στο μάθημα της Φυσικής, για παράδειγμα, οι καθηγητές μπορούν να κάνουν «γέφυρα» με τη χρήση της ζώνης ασφαλείας. Δηλαδή, πόση ορμή ασκείται σε ένα σώμα με ένα φρενάρισμα. Αντίστοιχα, στα Μαθηματικά μπορεί να γίνει σύνδεση με την τήρηση των ορίων ταχύτητας. Πώς επηρεάζει, δηλαδή, η ταχύτητα την απόσταση ακινητοποίησης. Προσπαθούμε να δώσουμε τα εργαλεία για να γίνεται αυτή η διαθεματική προσέγγιση που έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική για την κατανόηση. Αυτό, βέβαια, είναι κάτι που δουλεύει και αποδίδει σε βάθος χρόνου. Η κουλτούρα οδικής συμπεριφοράς χτίζεται μακροπρόθεσμα. Ακόμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα γονεϊκά πρότυπα παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της κυκλοφοριακής συμπεριφοράς των νέων. Τα παιδιά υιοθετούν το οδηγικό προφίλ των γονιών».

Κανένας σεβασμός

Αρκεί, όμως, η εκπαίδευση για να «γυρίσει» ένα τόσο πολύπλοκο και κρίσιμο «παιχνίδι»; Μάλλον όχι, απαντούν οι ειδικοί, καταδεικνύοντας την απουσία της Τροχαίας από τους ελληνικούς δρόμους, μεταφράζοντάς τη σε μειωμένο ενδιαφέρον από πλευράς πολιτείας.

«Δεν έχουμε σεβασμό στους κανόνες και η πολιτεία αγνοεί το γεγονός ότι δεν σεβόμαστε τους κανόνες. Υποτίθεται υπάρχουν τροχονόμοι σε κάθε διασταύρωση για να διευκολύνουν την κίνηση, και αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να περνάνε τα αυτοκίνητα. Για το γεγονός ότι κάποιος παραβιάζει και περνάει με κόκκινο δεν βλέπω να υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Υπάρχει μια ευρύτερη διάσταση της πολιτικής, η οποία τα αγνοεί και τα αφήνει να γίνονται» υπογραμμίζει ο επίκουρος καθηγητής Σχεδιασμού Συστημάτων Μεταφορών του Πανεπιστημίου Πειραιώς Στράτος Παπαδημητρίου.

Στο ίδιο πλαίσιο, ο Θανάσης Τσιάνος τονίζει ότι οι ίδιοι οι οδηγοί-πολίτες δεν είναι άμοιροι ευθυνών. Το αντίθετο. «Στην ουσία η κοινωνία δεν ενδιαφέρεται για την οδική ασφάλεια. Κι αν η κοινωνία ενδιαφερόταν και υπήρχε η κατάλληλη παιδεία, τότε θα ενδιαφέρονταν και οι δήμοι, θα ενδιαφερόταν και η κεντρική κυβέρνηση ακόμα περισσότερο. Ομως, όπως βλέπουμε στις δημοσκοπήσεις, σε επίπεδο περιφέρειας και δήμου, στην ερώτηση «ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζετε», η οδική ασφάλεια δεν υπάρχει πουθενά».

 Μείωση ορίων ταχύτητας

Οσον αφορά τους τρόπους για να μειωθούν τα θανατηφόρα τροχαία, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων Παναγιώτης Παπαντωνίου στέκεται στην καταγραφή των επικίνδυνων θέσεων όπου γίνονται τα περισσότερα δυστυχήματα (σ.σ.: όπως το προαναφερθέν στη Βουλιαγμένη), στην υλοποίηση στοχευμένων παρεμβάσεων και στη μείωση των ορίων ταχύτητας:

«Μια από τις προτάσεις του Συλλόγου μας – η οποία, κατά τη γνώμη μας, θα πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα – είναι η εκπόνηση σχεδίων οδικής ασφάλειας για τις αστικές περιοχές. Εν συνεχεία, μέσω αυτών θα εντοπιστούν οι επικίνδυνες θέσεις που καταγράφονται συχνά ατυχήματα, θα γίνει ιεράρχηση της επικινδυνότητας και κοστολόγηση των απαιτούμενων παρεμβάσεων ώστε με αντίστοιχα χρηματοδοτικά εργαλεία να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις. Παράλληλα, είναι επιτακτική ανάγκη να μειωθεί η ταχύτητα των οχημάτων στις πόλεις μέσα από εντατικότερη αστυνόμευση, εκπαίδευση και δράσεις ευαισθητοποίησης, ώστε να μειωθούν οι συνέπειες των ατυχημάτων που προκαλούνται».

Τέλος, αναφερόμενος στο όριο ταχύτητας, ο συνάδελφός του Θανάσης Τσιάνος επισημαίνει πως η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών και στο τοπικό δίκτυο πρέπει να οριστεί στα 30 χιλιόμετρα την ώρα, ώστε να μειωθεί δραστικά η πιθανότητα ενός θανατηφόρου ατυχήματος. «Αν υπάρξει σύγκρουση ενός οχήματος με έναν πεζό με 50 χιλιόμετρα την ώρα, η πιθανότητα να είναι θανατηφόρα φτάνει το 80%. Αν το όχημα κινείται με 30 χιλιόμετρα την ώρα, η πιθανότατα είναι 20%. Αρα θα πρέπει να ακολουθήσουμε κι εμείς αυτό το οποίο ακολουθείται σε όλη την Ευρώπη. Μείωση ταχύτητας στο τοπικό οδικό δίκτυο και μείωση του ορίου ταχύτητας σε όλους τους υπόλοιπους οδικούς άξονες» καταλήγει.