Τις δύο δεκαετίες από τότε που το Κρατικό Συμβούλιο της Κίνας κατέταξε επίσημα τον τομέα των ακινήτων ως «κλάδο-πυλώνα», ο κλάδος έχει υποστεί ταχεία ανάπτυξη, ωθώντας την ανάπτυξη του ΑΕΠ και εμπνέοντας εκατομμύρια Κινέζους να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι. Ομως ο τομέας τώρα μαστίζεται από προβλήματα, από υψηλές τιμές έως τεράστια χρέη, και απειλεί να υπονομεύσει την ανάπτυξη σε μια εποχή που η Κίνα δεν μπορεί να το αντέξει οικονομικά.

Σήμερα, ένας αυξανόμενος αριθμός εταιρειών ακινήτων βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας, λόγω του συνδυασμού υψηλών αναλογιών υποχρεώσεων προς περιουσιακά στοιχεία και έλλειψης ρευστότητας. Και μερικοί – κυρίως η Evergrande, ο δεύτερος μεγαλύτερος τέτοιος όμιλος της Κίνας – έχουν ήδη ξεπεράσει τα όρια. Ενώ οι κινεζικές ρυθμιστικές Αρχές επιμένουν ότι η χρεοκοπία της Evergrande είναι μεμονωμένο γεγονός που θα έχει μικρό αντίκτυπο στην αγορά, δεν υπάρχει αμφιβολία για τους αυξανόμενους κινδύνους στον τομέα.

Σίγουρα, οι αθετήσεις πληρωμών μεταξύ των κατασκευαστών ακινήτων, ακόμη και πολύ μεγάλων, είναι απίθανο να προκαλέσουν συστημική οικονομική κρίση στην Κίνα. Στο τέλος του τρίτου τριμήνου του τρέχοντος έτους, τα ανεξόφλητα τραπεζικά δάνεια στην Κίνα ανήλθαν συνολικά σε 234,5 τρισεκατομμύρια CN¥ (33 τρισεκατομμύρια δολάρια), με τα στεγαστικά δάνεια να αντιστοιχούν σε μόλις 39 τρισεκατομμύρια CN¥ (16,6% του συνόλου) και πιστώσεις σε ακίνητα οι προγραμματιστές ανήλθαν σε 13 τρισεκατομμύρια ¥ (5,6% του συνόλου). Δεδομένων των υψηλών προτύπων για τους δανειολήπτες και των μεγάλων απαιτήσεων προκαταβολής, η ποιότητα των στεγαστικών δανείων στην Κίνα είναι υψηλή.

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες δεν είναι η προοπτική μεγάλης παραβατικότητας των δανειοληπτών, αλλά η αυξανόμενη επιθυμία των δανειοληπτών να αποπληρώσουν πρόωρα τα στεγαστικά τους δάνεια. Ενώ ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων των κινεζικών τραπεζών είναι επί του παρόντος πολύ χαμηλός – κάτω από 2% – θα μπορούσε να αυξηθεί απότομα εάν η κυβέρνηση αποτύχει να αντιμετωπίσει την επιδείνωση των οικονομικών των προγραμματιστών (και των εταιρειών ανάντη και κατάντη).

Πέρα από την εκκαθάριση και την αναδιάρθρωση των αποτυχημένων κατασκευαστών ακινήτων, η κυβέρνηση της Κίνας μπορεί να περιορίσει τους οικονομικούς κινδύνους θέτοντας τους κατασκευαστές ακινήτων που κινδυνεύουν με αφερεγγυότητα υπό μεγαλύτερο κυβερνητικό έλεγχο μέσω προσωρινής εθνικοποίησης. Θα μπορούσε επίσης να παρέχει ρευστότητα σε φερέγγυους προγραμματιστές που το χρειάζονται και να αγοράσουν τα περιουσιακά στοιχεία των εταιρειών που βρίσκονται υπό πίεση να κάνουν ρευστοποιήσεις. Με μια σχετικά ισχυρή δημοσιονομική θέση και μια κεντρική τράπεζα με χώρο να υιοθετήσει μια πιο επεκτατική νομισματική πολιτική, η Κίνα θα πρέπει να είναι σε θέση να διευκολύνει λύσεις στα δεινά του χρέους του κλάδου των ακινήτων. Ελπίζει κανείς ότι η κινεζική κυβέρνηση θα τα καταφέρει ξανά.

Ο Γιου Γιονγκντίνγκ είναι πρώην πρόεδρος του China Society of World Economics και διευθυντής του Institute of World Economics and Politics στην Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών. Εχει διατελέσει μέλος της επιτροπής χάραξης πολιτικής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας (2004-2006)