Η προφητεία της Μέρκελ και το πιάνο του Πούτιν

Είναι ένα δημοσιογραφικό όνομα συνώνυμο, σχεδόν, των «Financial Times». Ο Λάιονελ Μπάρμπερ εργάστηκε συνολικά 34 χρόνια στην επονομαζόμενη και «Βίβλο του επιχειρηματικού κόσμου», τα 14 από αυτά, μέχρι τον περασμένο Ιανουάριο, ως διευθυντής. Τα απομνημονεύματά του, που αναμένεται να κυκλοφορήσουν στη Βρετανία στις 5 Νοεμβρίου, φέρουν τον τίτλο «Οι Ισχυροί και οι Καταραμένοι: Ιδιωτικά Ημερολόγια σε Ταραγμένους Καιρούς». Και όπως φαίνεται από τα αποσπάσματα που προδημοσίευσε η «δική του» εφημερίδα, στις σελίδες του φιγουράρουν από τον Μπλερ και τη Μέρκελ μέχρι τον Βλαντίμιρ Πούτιν – και ένα πιάνο.

Φθινόπωρο του 2005 – η πρώτη συνάντηση με τον Τόνι Μπλερ στην Ντάουνινγκ Στριτ. «Είχα αποφασίσει να κρατήσω τις αποστάσεις μου, αλλά η Ντάουνινγκ Στριτ πήρε τηλέφωνο επιδιώκοντας μια συνάντηση μέσα σε μέρες από τον διορισμό μου. Βρίσκομαι λοιπόν καθισμένος απέναντι από τον Μπλερ. «Σας ευχαριστώ για τη συνάντηση, πρωθυπουργέ». Τ.Μ.: «Φώναζέ με Τόνι». Λ.Μ.: «Δεν πειράζει, πρωθυπουργέ». Τ.Μ.: (επίμονος) «Φώναζέ με Τόνι… Αλλωστε, γνωριζόμαστε». Θυμίζω στον πρωθυπουργό ότι έχουμε συναντηθεί μόνο μία φορά στο παρελθόν, το καλοκαίρι του 1998, στην κατοικία του βρετανού πρεσβευτή στις Βρυξέλλες. Δείχνει κομματάκι απογοητευμένος».

Βερολίνο, Ιούνιος του 2008 – η προφητική παρατήρηση της Ανγκελα Μέρκελ. «Η συμπεριφορά της Ανγκελα Μέρκελ είναι sachlich – επαγγελματική, με προσοχή στα γεγονότα, όχι τις απόψεις. Ο Τιμ Γκάιτνερ, ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών, είπε κάποτε κατ’ ιδίαν ότι η Μέρκελ ήταν η μοναδική ηγέτης στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης «με επαρκείς γνώσεις αριθμητικής». (…) Η συζήτηση στρέφεται στην Αμερική. Η Μέρκελ είναι εντυπωσιασμένη, αν όχι μπερδεμένη, από το στάτους ροκ σταρ του Μπαράκ Ομπάμα. «Ποιος είναι; Τι πρεσβεύει;» (…) To ευρύτερο ζήτημα, λέει, είναι πως η ήττα της Χίλαρι Κλίντον δείχνει ότι το αμερικανικό πολιτικό τοπίο αλλάζει θεμελιωδώς. Μια προφητική παρατήρηση που υποδείκνυε την απόρριψη του υποψηφίου του κατεστημένου από τους αμερικανούς ψηφοφόρους. Θα επιβεβαιωνόταν το 2008 με τη νίκη του Ομπάμα, αλλά ακόμα περισσότερο με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Επειτα από 45 λεπτά η συζήτηση τελειώνει. Η Μέρκελ συμφωνεί, διστακτικά, να φωτογραφηθεί μαζί μου. Ενας βοηθός την ενθαρρύνει να πιάσει ψιλοκουβέντα. «Δεν έχω τίποτα να πω» απαντάει».

Ενα λάθος

1 Φεβρουαρίου του 2009 – ο κινέζος πρωθυπουργός και το λάθος στη μετάφραση. «Καταφέρνω να κλείσω μια συνέντευξη με τον κινέζο πρωθυπουργό, Ουέν Ζιαμπάο. Θα πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο Mandarin Oriental του Νάιτσμπριτζ. Ερχεται στην ώρα του, με χαιρετά με ένα φιλικό χαμόγελο. «Θέλω να καταστήσω σαφές ότι θα είμαι απόλυτα ειλικρινής, αλλά μπορεί να μην σας πω τα πάντα» λέει. (…) Το μήνυμά του είναι πως η κινεζική κυβέρνηση δαπανά αμύθητα δισεκατομμύρια σε επενδύσεις και μειώσεις φόρων ώστε να ενισχύσει την εγχώρια οικονομία. Η Κίνα κάνει το μερίδιό της για την αναζωογόνηση της ζήτησης· τώρα πρέπει να το κάνουν και άλλες χώρες. (…) Δέχεται πως, παρότι η κρίση γεννήθηκε στην Αμερική, συνεισέφερε εμμέσως και η Κίνα λόγω των υπερβολικών αποταμιεύσεών της; Ο Ουέν, σφιγμένος, μιλά για «μπέρδεμα σωστού και λάθους όταν άνθρωποι που δαπανούσαν υπερβολικά κατηγορούν εκείνους που τους δάνειζαν τα χρήματα». Επικαλείται ένα διάσημο γνωμικό στην Κίνα για τον Ζου Μπεϊτζί, έναν λογοτεχνικό ήρωα του 16ου αιώνα. Ο Ζου κατηγορεί πάντα τους άλλους που προσπαθούν να τον βοηθήσουν. Οταν ο νεαρός διερμηνέας μεταφράζει τον χαρακτήρα του ως «γουρούνι», ένας ανώτερος κινέζος αξιωματούχος σηκώνεται και λέει ξερά, «Λάθος μετάφραση». Ο διερμηνέας κοκκινίζει ντροπιασμένος».

16 Ιουνίου του 2013 – όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν τού έπαιξε πιάνο. «Ο ρώσος πρεσβευτής Αλεξάντερ Γιακοβένκο τηλεφώνησε χθες να μάθει αν ενδιαφέρομαι για ένα ολιγομελές δείπνο με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην πρεσβεία. (…) Με βάζουν να καθίσω δεξιά του Πούτιν, δίπλα στον Σεργκέι Λαβρόφ. Σερβίρονται βότκα και χαβιάρι. (…) Πιάνοντας το βλέμμα του Πούτιν, παρεμβαίνω στα γερμανικά, σε μια προσπάθεια να εντυπωσιάσω τον πρώην πράκτορα της KGB που είχε κάποτε έδρα την κομμουνιστική Δρέσδη. «Κύριε Πρόεδρε, αυτό που πρέπει να καταλάβετε για την Ευρώπη είναι πως είμαστε όλοι Γερμανοί αυτές τις μέρες. Ολες οι ευρωπαϊκές οικονομίες προσαρμόζουν τις οικονομίες τους σύμφωνα με τους γερμανικούς όρους: Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία – ακόμα και οι βαλτικές χώρες…». Β.Π.: «Γιατί αναφέρετε τις βαλτικές χώρες;». Αρχίζω να απαντώ, αλλά η συζήτηση μετακινείται γρήγορα στην κρίση χρέους της ευρωζώνης και τη διατλαντική σχέση και την ενέργεια. (…) Το δείπνο ολοκληρώνεται στις δύο ώρες ακριβώς. Ο Πούτιν ευχαριστεί τους προσκεκλημένους του και σηκώνεται, παρατηρεί όμως ένα πιάνο στην άκρη της αίθουσας. «Εξασκούμαι τελευταία στο πιάνο» λέει ανέμελα. Θα θέλαμε να τον ακούσουμε να παίζει; Ποιος έχει το θάρρος να αρνηθεί; Ο Πούτιν κάθεται και παίζει το «Chopsticks» σε ψηλή οκτάβα. «Αγία Πετρούπολη» διακηρύσσει. Επειτα παίζει το «Chopsticks» σε χαμηλή οκτάβα. «Μόσχα» εξηγεί. (…) Οκτώ μήνες αργότερα, έδωσε διαταγή να προσαρτήσει η Ρωσία την Κριμαία».